سفلیس چیست ؟ ( بیماری شناسی، علائم و عوارض،روش های تشخیص، درمان های پزشکی، خانگی و ... )

بیماری شناسی Syphilis و راه‌های انتقال، پیشگیری، درمان قطعی و … این بیماری را در این مطلب بخوانید:

بیماری شناسی

سفلیس (Syphilis) یک بیماری مقاربتی (جنسی) است که توسط نوعی باکتری مارپیچی شکل (اسپیروکت) به نام ترپونما پالیدوم (Treponema pallidum) یا به اختصارT.pallidum ایجاد می شود. از جمله نگرانی‌های مربوط به سفلیس علاوه بر ماهیت مسری بودن بالای این بیماری، درصورت عدم تشخیص و درمان توانایی آن در تبدیل شدن به یک بیماری سیستمیک مزمن ( اندام‌های مختلف بدن را برای مدتی طولانی درگیر خود کند ) است و می‌تواند منجر به عوارض ناتوان کننده یا مرگبار گردد. [3]

ترپونما پالیدوم اولین بار در سال 1905 کشف شد. طول این باکتری حدود 10 الی 13 میکرون ( اگر یک متر را یک میلیون بار به قسمت‌های مساوی تقسیم کنیم معادل یک میکرون می‌شود. ) و عرض بسیار کم آن حدود 0/15 میکرون می باشد که حین بررسی های میکروسکوپی از این مقدار هم باریک تر شده و تشخیص را برای ما سخت می کند.

این باکتری با نوع خاصی میکروسکوپ (میکروسکوپ زمینه تاریک ) دیده می شود، ترپونما پالیدوم به شکل باکتری مارپیچی و خمیده دیده می شود که دارای حرکات چرخشی و دوار به سمت عقب و جلو می باشد.

در طی عفونت با این نوع باکتری و ایجاد بیماری سفلیس اگر درمان فرد صورت نگیرد مراحل و علائم مختلفی از این بیماری ممکن است بروز پیدا کند.

سازمان بهداشت جهانی (WHO) در سال 2012 تخمین زده است که حدود 18 میلیون مورد مبتلا به سفلیس در رده ی سنی 15 الی 49 سال وجود دارد. بیشترین شیوع این بیماری به ترتیب در منطقه ی اقیانوس آرام، آفریقا و آمریکا گزارش شده است.

از سال 2000 تا 2016 موارد گزارش شده از بیماری سفلیس رو به افزایش بوده است و این روند در درجه اول به علت افزایش رابطه هم جنسگرایی در بین مردان (MSM) گزارش شده است. از سال 2013 تا 2016 نیز میزان بروز سفلیس در زنان نیز روند رو به رشد داشته است، این افزایش آمار به دلیل بروز سفلیس مادرزادی (انتقال بیماری از مادر به جنین) نگران کننده است. در سال 2016 از بین 100000 مورد زایمان حدود 15/7 مورد سفلیس مادرزادی در نوزادان گزارش شده است.[2]

چه کسانی باید از نظر این بیماری مورد معاینه و آزمایش قرار بگیرند؟

تست تشخیصی سفلیس باید روی تمام افرادی که علائم و نشانه هایی از این عفونت را دارند صورت بگیرد، هم چنین افرادی که نشانه ای از عفونت ندارند اما در خطر ابتلا و انتقال به دیگران هستند نیز باید مورد آزمایش قرار بگیرند.

تمام بیمارانی که عفونت سفلیس در آنها تشخیص داده شده باید درمان شوند و از نظر بیماری HIV و سایر بیماریهایی که از طریق آمیزش جنسی منتقل می شوند نیز بررسی شوند.

چه کسانی ممکن است سفلیس داشته باشند؟

1- بیمارانی که علائم اختصاصی این عفونت را دارند. این علائم شامل:

الف) بروز زخم های بدون درد در ناحیه دستگاه تناسلی : سفلیس اولیه

ب) ضایعات پاپولار و ماکولار ( ضایعات برجسته و قرمز رنگ ) پراکنده در بدن و اندام ها : سفلیس ثانویه

2- بیماران فعال جنسی که زخم ناشناخته‌ای در دستگاه تناسلی دارند و یا بثورات و راش هایی در ناحیه کف دست و پای آنها دیده می شود.

3- یک سری علائم هستند که در این بیماری کمتر اختصاصی هستند و می توانند علل دیگری هم برای بروز داشته باشند اما در صورت عدم تشخیص علت دیگری برای این علائم ممکن است فرد از نظر عفونت سفلیس نیز باید مورد آزمایش قرار گیرد. علائمی مثل: اختلال در عملکرد عصبی، سردرد مزمن، نارسایی آئورت، مننژیت، حوادث مغزی و عروقی و …

4- اشخاص مبتلا به HIV باید تست تشخیصی سفلیس بدهند.

5- افرادی که شریک جنسی مبتلا به سفلیس داشته اند.

6- افرادی که رفتار پرخطر جنسی (بدون کاندوم) و یا شریک جنسی متعدد داشته اند.

7- مردانی که با هم ‌جنس خود رابطه جنسی دارند.

زنان باردار نیز برای جلوگیری از انتقال این عفونت از طریق رحم به فرزند خود حین زایمان ( عفونت مادرزادی ) باید از نظر این عفونت مورد آزمایش قرار بگیرند، زیرا ممکن است دچار بیماری سفلیس بدون علامت باشند و ناخواسته نوزاد خود را مبتلا کنند. [1]

راه های انتقال این بیماری :

1- راه اصلی انتقال سفلیس از طریق آمیزش جنسی و مقاربت با فرد مبتلا است. )تماس مستقیم با ضایعه عفونی حین رابطه )

ریسک اکتساب آن به دنبال یک تماس جنسی با فرد آلوده تقریبا 50-60 درصد می‌باشد. [3]

2- این بیماری می تواند به صورت مادرزادی و در حین زایمان از مادر به کودک نیز انتقال پیدا کند.) این باکتری توانایی عبور از جفت را دارد و در نتیجه می توند منجر به عفونت جنین شود. )

3- این عفونت از طریق دهان و بوسه زدن و لمس کردن قسمت هایی از بدن فرد که ضایعات عفونی دارد نیز ممکن است منتقل شود. (زیرا این باکتری توانایی عبور از پوست و غشاء مخاطی سالم و آسیب دیده را دارد.)

توجه شود که این بیماری از راه های زیر انتقال نمی یابد :

1- فعالیت های روزانه ( حمام و توالت )

2- استفاده از لباس و ظروف غذای مشترک

3- احتمال انتقال از طریق فرآوردهای خونی آلوده و سرنگ مشترک، بسیار کم است .

4- چون این باکتری در ذخیره بانک خون مراکز درمانی نمی تواند بیشتر از 24 الی 48 ساعت زنده بماند امکان انتقال از طریق اهداکنندگان خون مبتلا به سفلیس نیز بسیار نادر است.

پیشگیری :

از رفتارهای جنسی پرخطر ( مقعدی، مهبلی و حتی دهانی )، رابطه‌ی محافظت نشده ( بدون کاندوم )، داشتن شریکای جنسی متعدد و … پرهیز کنید و سلامت خود را به خطر نیندازید. از تماس فیزیکی با ضایعات عفونی فرد بیمار و نواحی اطراف آن جلوگیری کنید. امکان آلودگی افراد مبتلا به سفلیس، به سایر بیماری های مقاربتی مانند HIV نیز وجود دارد. در مطالعه‌ای با جامعه آماری مردان مبتلا به سفلیس، به ازای هر 20 نفر از این بیماران 1 نفر در طی یک سال اول ابتلا، همزمان با آلودگی HIV نیز تشخیص داده‌ شده‌اند. [2]

درصورت تشخیص بموقع ، این بیماری براحتی قابل درمان است. [1]

علائم بالینی و عوارض سفلیس

بیماری سفلیس مراحل مختلفی دارد و در هر مرحله علائم و نشانه هایی متفاوت بروز می کند. ممکن است عفونت درصورت عدم رسیدگی به موقع شدیدتر شده و درمان را سخت تر کند. این بیماری به چهار مرحله (Stage) تقسیم می شوند. این مراحل عبارتند از :

1- مرحله اول ( primary syphilis) : سفلیس اولیه

پس از ورود باکتری ترپونما پالیدوم به بدن، تظاهرات بالینی اولیه به صورت ضایعات پوستی موضعی بروز می کند که به آنها شانکر (chancre) گفته می شود.

عفونت اولیه به صورت موضعی است (فقط نواحی خاصی را درگیر کرده است) و هنوز سیستمیک نشده است (در کل بدن پخش نشده است).

ضایعه به صورت پاپول (برآمدگی توپر سفت)، معمولا بدون درد است و در محل ورود باکتری ظاهر می شوند. پس از مدتی این ضایعه پوستی به زخمی با طول حدودا 1 الی 2 سانتی متر تبدیل می شود.

این ضایعات معمولا در نواحی دستگاه تناسلی بروز می کنند، اما ممکن است در نواحی دیگری از بدن که کمتر مورد توجه بیمار هستند نیز ظاهر شوند مثل : قسمت خلفی حلق و گلو، مقعد، واژن و … ( به خصوص در افراد مبتلا به HIV که ممکن است شانکرهای متعددی بروز پیدا کند.)

این شانکرها ( زخم‌ها ) حتی درصورت عدم درمان، در طی مدت 3 الی 6 هفته به صورت خودبخودی بهبود پیدا می‌کند و به دلیل اینکه زخم ها معمولا بدون درد هستند، اکثر بیماران به دنبال مراقبت های پزشکی و درمان نیستند و آن را نادیده می‌گیرند.

2- مرحله ثانویه ( secondary syphilis ) : سفلیس ثانویه

طی چند هفته تا چندماه پس از ایجاد شانکر، عفونت اولیه‌ی درمان نشده، در حدود 25 درصد افراد به عفونت ثانویه تبدیل شده و کل بدن را درگیر می کند.

در این مرحله نیز تظاهرات و علائم بیماری همانند مرحله اول، درصورت عدم درمان خودبخود بهبودی می یابند. بنابراین این علائم را جدی بگیرید.

با بروز این علائم به پزشک و یا دکتر داروساز حاضر در داروخانه مراجعه کنید و از آن ها به سادگی نگذرید تا قبل از عود بیماری به مراحل بعدی درمان شوید.

سفلیس ثانویه اقسام متعددی از علائم و نشانه ها را دارد که در زیر به برخی از آنها اشاره می کنیم:

الف) علائم سیستمیک ( درگیرکننده همه بدن ) :

تب، سردرد، ضعف، بی اشتهایی، گلودرد، کاهش وزن و … شامل علائم سیستمیک هستند. این علائم ناشی از پاسخ ایمنی بدن ناشی از انتشار گسترده باکتری ترپونما پالیدوم در بدن است.

ب) آدنوپاتی :

بزرگ شدن غدد لنفاوی موجود در زیربغل، دهانه رحم و … که معمولا قابل لمس هستند و نشانه ای از مبارزه بدن با عوامل عفونی هستند.

ج) راش های پوستی : ( ضایعات پوستی )

راش های پوستی علامت اختصاصی این مرحله هستند. راش ها به هرشکلی ممکن است بروز پیدا کنند. این ضایعات متقارن و پراکنده در اندام های بدن به خصوص در نواحی کف دست و پاها علامتی برای بروز سفلیس ثانویه هستند. اغلب پوسته پوسته اند اما ممکن است با سطوح صاف هم ظاهر شوند. رنگ آنها معمولا قرمز مایل به قهوه‌ای است و قطری حدود 0/5 الی 2 سانتی متر دارند.

بثورات پوستی ممکن است به صورت ضایعات بزرگ و برجسته، به رنگ خاکستری مایل به سفید و در سطوح مخاطی بدن به خصوص نواحی گرم و مرطوب مثل دهان و پرینه نیز ظاهر شوند. این ضایعات معمولا در نواحی اطراف شانکر اصلی ظاهر می شوند و نشان دهنده‌ی انتشار باکتری از زخم اولیه به نواحی دیگر بدن هستند. (به این نوع ضایعات پوستی condyloma lata گفته می شود.)

در افراد مبتلا به HIV نوعی از زخم ها بروز می‌کند که بسیار شدیدتر هستند که به آنها Lues maligna گفته می شود. این زخم ها معمولا در افرادی که نقص ایمنی شدیدی دارند بروز می کند و معمولا مقاوم به درمان هستند.

د) آلوپسی :

آلوپسی به معنای ریزش مو و طاسی است که این علامت در سفلیس ثانویه بیشتر در نواحی پوست سر، ابرو و یا ریش مشاهده می شود و معمولا با درمان قابل برگشت است.

ه) سایر اختلالات ارگان‌ها

اختلالات کبدی مثل هپاتیت، اختلالات کلیوی، اختلالات دستگاه گوارش مثل خونریزی و علائم دیگری نیز ممکن است در سفلیس ثانویه مشاهده شود که معمولا این علائم با تکمیل روند درمان قابل حل هستند.[1]

3- سفلیس نهفته، پنهان یا تاخیری (Latent) :

سفلیس تاخیری یا به اصطلاح دیگر سفلیس بدون علامت ( Asymptomatic) مرحله‌ای از این بیماری است که طبق آزمایشات سرولوژی بیمار مبتلا به ترپونما پالیدوم می‌باشد، اما هیچ علائم و نشانه ای از بروز عفونت ندارد. تشخیص عفونت در این مرحله فقط با آزمایشات غربالگری سرولوژی امکان پذیر است.

زنان باردار مبتلا به سفلیس نهفته اگر تست تشخیص سفلیس ندهند ممکن است این بیماری را به کودک خود منتقل کنند و کودک مبتلا به عفونت مادرزادی شود و یا حتی در مواردی این عفونت می تواند سبب مرگ جنین قبل از تولد شود.[1,2]

4- سفلیس مرحله آخر (Late stage)، سفلیس سوم یا سفلیس ثالثیه (Tertiary):

در صورت عدم درمان، سفلیس می‌تواند به طور آهسته موجب یک واکنش التهابی در هر عضوی از بدن شود. [3] در این مرحله از سفلیس آسیب های جدی به قلب، مغز، پوست و ارگان های دیگر بدن وارد می شود.[2] تقریبا 25 تا 30 درصد از بیماران درمان نشده مرحله تاخیری وارد مرحله سفلیس ثالثیه با آسیب به اعصاب و دیگر اندام‌های بدن می‌شوند. [3]

نوروسفلیس ( Neurosyphilis ) چیست ؟

وقتی عفونت سفلیس به مغز و نخاع و یا بافت های احاطه کننده ی اطراف آنها برسد به آن نوروسفلیس ( سفلیس اعصاب ) گفته می‌شود. نوروسفلیس درواقع عفونت سیستم عصبی مرکزی ( CNS) است که در هر مرحله از سفلیس ممکن است اتفاق بیوفتد.

علائم آن شامل : سردرد و سرگیجه، حالت تهوع و استفراغ، سفت شدن گردن، از دست رفتن بینایی یا مشکل در دید واضح و … می باشد.

برای تشخیص نوروسفلیس، پزشک ممکن است از مایع مغزی نخاعی نمونه برداری و برای بررسی از نظر وجود و یا عدم وجود باکتری ترپونما پالیدوم نمونه را به آزمایشگاه ارسال کند. برای این کار سراخ کوچکی در ناحیه کمر ایجاد می کنند و نمونه مایع مغزی نخاعی را می‌گیرند.[4]

سفلیس مادرزادی

در زنان باردار مبتلا به سفلیس، باکتری تروپونما پالیدوم می‌تواند در هر زمانی از بارداری از جفت عبور کند. ریسک انتقال عفونت به جنین در زنان باردار در مراحل اولیه و ثانویه سفلیس بیشتر بوده و در مراحل انتهایی بیماری کمتر می‌باشد.

انتقال سفلیس در طی بارداری که به طور اولیه از طریق جفت صورت می‌گیرد، می‌تواند منجر به نارس شدن جنین، سفلیس مادرزادی و یا نتایج مرگبار دیگری شود. علائم در نوزاد تازه متولد شده می‌تواند در طی اولین ماه‌های زندگی ( سفلیس مادرزادی زودرس ) یا با گذشت زمان در دوران کودکی یا دوران نوجوانی ( سفلیس مادرزادی تاخیری ) خود را نشان دهد.

درمان سفلیس

در افراد مشکوک به بیماری سفلیس، بعد از انجام تست تشخیصی و مثبت بودن نتیجه آزمایش روند درمانی آغاز می شود. تست تشخیصی بیماری سفلیس، آزمایشات سرولوژی ( سرم شناسی ) و بطور معمول آزمایش VDRL می‌باشد.
در طی مراحل اولیه عفونت، باکتری ترپونما پالیدوم به صورت گسترده در بدن پخش می شود و زمینه را برای بروز تظاهرات بعدی فراهم می کند. در صورت عدم درمان، ممکن است مراحل دیگر این بیماری نیز بروز پیدا کند و عوارض خطرناک آن از جمله عوارض قلبی عروقی، عوارض عصبی و … بیمار را درگیر کند.

درمان قطعی سیفلیس
پنی سیلین G به صورت تزریق عضلانی، به عنوان درمان انتخابی در تمام مراحل بیماری سفلیس است. به این دلیل که باکتری تروپونما پالیدوم به آهستگی تقسیم می‌شود، سایر پنی‌سیلین‌ها با اثر کوتاه یا متوسط، برای درمان سفلیس مناسب نمی‌باشند. در نتیجه پنی‌سیلین جی با اثر طولانی مدت خود ( تا 4 هفته اثر ) جهت نابودی این باکتری استفاده می‌شود. [3]
با این حال مقدار داروی مصرفی، مدت زمان دوره‌ی درمان به مرحله‌ی بیماری سفلیس و تشخیص پزشک بستگی دارد. قبل از تزریق پنی سیلین باید تست حساسیت پوستی از بیمار گرفته شود. اگر تایید شود بیمار به پنی سیلین حساسیت ندارد این دارو برای او تجویز می‌شود درغیر اینصورت بیمار باید تحت حساسیت‌زدایی به پنی‌سیلین قرار گیرد و یا آنتی‌بیوتیک ( چرک‌خشک‌کن ) مناسب دیگری توسط پزشک تجویز شود.
مسئله مهم در افرادی که به پنی سیلین حساسیت دارند بروز شوک آنافیلاکسی است که بسیار خطرناک است. شوک آنافیلاکسی شامل انسداد مجاری هوایی، افت فشارخون و اسپاسم برونش ها است که در صورت عدم رسیدگی ممکن است سبب مرگ فرد شود. بنابراین حتما تزریق پنی سیلین را در مراکز درمانی مجهز و زیر نظر پزشک انجام دهید.
هم چنین ممکن است داروهای ضدمیکروبی دیگری نیز توسط پزشک به عنوان درمان کمکی و در ادامه روند درمان تجویز شود. داروهایی مانند: آموکسی سیلین، تتراسایکلین، آزیترومایسین، داکسی سایکلین، سفتریاکسون و …[1]
نکته مهم درمورد مصرف داروهای آنتی‌بیوتیک به موقع مصرف کردن دارو و کامل کردن دوره درمان است. حتی اگر مدتی بعد از مصرف این داروها احساس بهبودی کردید داروی خود را قطع نکنید و دوره درمان خود را طبق تجویز پزشک و نظر دکتر داروساز خودکامل کنید.
در طول دوره ی درمان باید از بیماران به صورت دوره ای آزمایش گرفته شود تا مطمئن شویم که روند بهبودی بیمار به طور درست پیش می رود. فاصله ی بین هر آزمایش تا آزمایش بعدی بستگی به شرایط بیمار دارد، مثلا در بیماران مبتلا به HIV این آزمایشات در فواصل زمانی کمتری صورت می گیرد.
واکسنی برای پیشگیری از این بیماری وجود ندارد، اما اگرعلت بروز این بیماری و روش های انتقال آن را بشناسیم، روش‌های پیشگیری متعددی با رعایت نکات بهداشتی وجود دارد که می تواند از بروز این بیماری جلوگیری کند. [2]
درمان های خانگی، طب سنتی و روش های آلترناتیو

منطبق بر گزارشات CDC ( Centers for Disease Control and prevention ) درمان های خانگی و گیاهی برای بیماری سفلیس وجود ندارد و تحقیقات علمی در این زمینه صورت نگرفته است. این بیماری در مراحل اولیه با برنامه درمانی مناسب توسط داروی پنی سیلین قابل درمان است. پیشگیری از بروز این بیماری موضوع بسیار مهمی است که به راحتی قابل انجام است که در ادامه به بیان نکات آن می‌پردازیم:

1- پرهیز از داشتن رابطه جنسی خطرناک و محافظت نشده ( بدون کاندوم ) چه از راه تماس جنسی مهبلی، مقعدی و یا حتی دهانی می تواند به طور چشمگیری از انتقال این بیماری از فرد آلوده به فرد سالم جلوگیری کند. بنابراین توصیه می شود در هر بار رابطه ی جنسی از کاندوم استفاده کنید.

2- اگر شما و یا همسرتان هرگونه تظاهرات بالینی از بروز بیماری سفلیس داشتید با مشاهده علائم از برقراری رابطه ی جنسی پرهیز کنید و به پزشک مراجعه کنید تا روند درمان شما هرچه زودتر شروع شود.[1]

3- یکی دیگر از مسائل بسیار مهم جلوگیری از بروز سفلیس مادرزادی است. معالجه بزرگسالان از بروز سفلیس نوزادان جلوگیری می کند.معاینه خانم های باردار از نظر این بیماری و معالجه زنان مبتلا به سفلیس بسیار اهمیت دارد و نباید از آن چشم پوشی کرد. [2]

کاندوم های مورد استفاده برای جلوگیری از انتقال بیماریهای جنسی باید از نوع لاتکس باشند . قبل از پوشیدن کاندوم نحوه استفاده از کاندوم های مردانه و زنانه را به دقت مطالعه کنید. توجه داشته باشید که کاندوم های زنانه و مردانه به طور همزمان نباید استفاده شوند زیرا احتمال پاره شدن کاندوم در این مورد زیاد است.استفاده از کاندوم تا حدود 80 الی 90 درصد از انتقال بیماری های جنسی جلوگیری می کند. کارآیی کاندوم های زنانه نسبت به مردانه کمتر و استفاده از آن دشوارتر است.

پاسخ به سوالات متداول

1- بیماری سفلیس چیست ؟
نوعی بیماری جنسی است که راه اصلی انتقال آن تماس جنسی با فرد بیمار است.
2- جوشهای سفلیس چگونه است؟
ضایعات ملتهب قرمز که معمولا کوچک و سفت و توپر هستند (پاپول مانند) و به صورت متقارن بر روی بدن پراکنده هستند.
3- سفلیس تناسلی چیست؟
زخم های بدون درد در ناحیه دستگاه تناسلی که به دلیل تماس فیزیکی با ضایعات عفونی فرد آلوده منتقل می‌شود.
4- سفلیس زبان چگونه است؟
از طریق تماس فیزیکی (رابطه جنسی و حتی رابطه دهانی) با ضایعات عفونی فرد بیمار و نواحی اطرف آن این بیماری منتقل می شود و راش های پوستی روی بدن فرد ایجاد می کند که اولین ضایعه ی پوستی معمولا در محل تماس با ضایعه ی عفونی فرد آلوده ایجاد می شود.
5- هزینه آزمایش های سفلیس چقدر است ؟
آزمایشات سفلیس ساده و معمولا کم هزینه هستند.
6- آیا سفلیس قابل درمان است؟
بله مراجعه به پزشک در مراحل اولیه بیماری روند درمان را بسیار ساده می کند اما اگر عفونت به مراحل بالاتر عود پیدا کند، درمان سخت تر می شود و ممکن است خطرات جبران ناپذیری برای بیمار داشته باشد و حتی منجر به مرگ بیمار شود.
7- سفلیس بدون علامت چیست؟
سفلیس latent نهفته یا پنهان یا تاخیری مرحله ای از بیماری است که با وجود اینکه عفونت در بدن وجود دارد، هیچ علائم و نشانه های ظاهری بروز نمی کند و با آزمایشات سرولوژی مشخص می شود.
8- طول دوره درمان سفلیس چیست؟
بستگی به مرحله بروز بیماری و شدت بیماری و وضعیت بیمار دارد. معمولا اگر در مراحل اولیه و غیرپیچیده باشد با یک دوز تزریق پنیسیلین که باید توسط پزشک تجویز شود، درمان می‌شود.
9- درمان سفلیس در بارداری چیست؟
بستگی به تشخیص پزشک و شرایط بیمار دارد اما داروی پنی سیلین در دوران بارداری دارویی مناسب است و می تواند تجویز شود.
10- نشانه های سفلیس در زنان چیست؟
این بیماری مراحل مختلفی دارد و در هر مرحله علائم مختلفی بروز می کند. در مرحله اولیه علائمی همچون بروز زخم های تناسلی دیده می شود و در مراحل بالاتر بروز ضایعات پراکنده در اندام های دیگر بدن، عوارض عصبی، قلبی عروقی و … (مراجعه به قسمت علائم بالینی و ظاهری )
11- آیا آزمایش سفلیس قبل از ازدواج انجام می شود؟
بله از طریق آزمایش خون قبل از ازدواج این بیماری تشخیص داده می‌شود.