SGPT چیست و مقادیر بالای آن در آزمایش خون به چه معن است؟ در ادامه می‌خوانیم:
آزمایش alanine aminotransferease (ALT) که با نام serum glutamic-pyruvic transaminase نیز شناخته می‌شود، تستی برای بررسی سطح آنزیم ALT در خون و درنتیجه عملکرد کبد است. کبد یکی از مهم‌ترین اندام‌های بدن است که وظایف متعددی برعهده دارد:
– ساخت پروتئین‌ها
– ذخیره ویتامین‌ها و آهن
– حذف موادسمی از بدن
– تولید صفرا که در هضم مواد غذایی نقش دارد
در کبد آنزیم‌هایی وجود دارند که به شکستن پروتئین‌ها و درنتیجه جذب راحت‌تر آن‌ها کمک می‌کنند؛ sgpt یکی از این آنزیم‌ها است که نقش مهمی در متابولیسم دارد. زمانی‌که کبد دچار آسیب یا التهاب می‌شود، sgpt به خون نشت پیدا کرده و درنتیجه سطح آن در خون بالا می‌رود. بنابراین اندازهگیری مقادیر این آنزیم در خون از تستهای اولیه‌ای است که به پزشک در بررسی عملکرد کبد یا تعیین عامل مشکل ایجادشده در این اندام کمک میکند (1).
چه‌موقع نیاز به انجام این آزمایش است؟
پزشک درصورت مشاهده تعدادی از علائم بیماری‌کبدی، ممکن است این تست را به شما پیشنهاد کند. از علائم گفته‌شده میتوان موارد زیر را نام برد:
· یرقان، که همراه با زرد شدن پوست یا چشم‌های شما است
· ادرار تیره
· حالت تهوع
· استفراغ
· درد در بخش فوقانی و راست شکم
به‌علاوره، تست ALT می‌تواند به‌عنوان آزمایشی روتین برای فردی که در ریسک بیشتر بیماری کبدی قرار دارد، انجام شود. از ریسک‌فاکتورهای این بیماری میتوان به سابقه خانوادگی، مصرف بالای مشروبات الکلی، مصرف تعدادی از داروها و دیابت اشاره کرد (1).
تفسیر نتایج این آزمایش، وابسته به فاکتورهای مشخصی ازجمله جنسیت و سن متغیر است اما به‌طورکلی رنج 7تا 55 واحد در لیتر طبیعی درنظر گرفته می‌شود. سطح این فاکتور معمولا در آقایان بالاتر است (2).
sgpt بالا در آزمایش خون نشانه چیست؟
بالاتر بودن مقادیر این آنزیم می‌تواند در سه سطح بررسی شود. درصورتی‌که مقادیر sgpt به‌میزان اندکی بالارود، ممکن است دلایل زیر مطرح باشند:
- سوءمصرف الکل
- سیروز؛ آسیب طولانی مدت و زخم شدید در کبد
- مونونوکلئوز؛ عفونتی که معمولا توسط ویروس Epstein-Barr ایجاد می‌شود
- مصرف داروهایی مانند استاتین‌ها، آسپرین و برخی داروهای خواب‌آور
سطوح نسبتاً بالاتر ممکن است به دلایل زیر رخ دهند:
- بیماری مزمن کبدی
- سوءمصرف الکل
- سیروز
- انسداد مجاری صفراوی
- حمله قلبی یا نارسایی قلبی (به عبارتی خونرسانی ناقص به کبد)
- آسیب کلیه
- آسیب عضلانی
- آسیب به گلبول‌های قرمز
- گرمازدگی
- ویتامین A بیش از حد
- مقادیر بسیاربالای serum glutamic-pyruvic transaminase نشان‌دهنده موارد زیر می‌باشد:
- هپاتیت ویروسی شدید
- اوردوز (مصرف بیش از حد) داروهایی مانند استامینوفون
- سرطان کبد
- سپسیس؛ پاسخ شدید بدن به عفونت (2)
درصورتی‌که sgpt خون بالاتر از رنج نرمال باشد، برای تعیین علت آسیب کبدی و بهترین درمان، نیاز به انجام تعدادی آزمایش دیگر است. AST از این گروه آزمایش‌ها است که سطح آنزیمی باهمین نام را اندازهگیری میکند. پزشک با مقایسه مقادیر این دو آنزیم درکنار یکدیگر اطلاعات خوبی در رابطه‌با وضعیت کبدی فرد پیدا میکند؛ برای مثال نسبت ALT به AST در تعیین شدت آسیب وارد شده به کبد و دلایل احتمالی آن نقش دارد. تستهای متعدد دیگری نیز برای تشخیص دقیق‌تر آسیب کبدی واردشده انجام می‌شوند، شامل:
– آلبومین
– آلکالین فسفاتاز
– بیلی‌روبین
– لاکتات دهیدروژناز (LDH)
– پروتئین کل خون
درنهایت لازم به ذکر است که نتایج آزمایش‌های گفته شده به‌تنهایی بیانگر بیماری نمی‌باشند و برای تفسیر صحیح نیاز است با پزشک خود مشورت کنید (2).
منابع:
1. https://www.healthline.com/health/alt
2. https://www.webmd.com/digestive-disorders/alanine-aminotransferase-test
