عوارض هموگلوبین پایین خون چیست ؟ در این مطلب بیشتر دربارهی دلایل، علائم،عوارض و بیماریهای مرتبط با کاهش Hb میخوانید:
هموگلوبین پروتئین حمل کننده اکسیژن از ریه ها به بقیه سلولهای بخش های مختلف بدن است. این پروتئین در ساختار گلبول قرمز قرار دارد و به آن رنگ قرمز شفاف را میدهد. Hb از چهار مولکول پروتئینی متصل به هم تشکیل شده که در افراد بالغ شامل دو زنجیره آلفا و دو زنجیره بتا است. البته این ساختار در نوزادان کمی متفاوت است. این پروتئین هم چنین در حفظ شکل گلبول های قرمز ( RBC )نیز نقش دارد. (1)
کمبود هموگلوبین خون باعث چه بیماری می شود ؟
کاهش hemoglobin در بدن میتواند خود به علت و علامت بیماریهای مختلفی باشد و یا کاهش آن خود مستقل از دلایل ایجادکننده آن باعث ایجاد بیماریهایی شود که در ادامه به آنها میپردازیم.
عوارض ناشی از کمبود
· خستگی
· تنگی نفس
· سرگیجه
· سردرد
· احساس سرما
· رنگ پریدگی (2)
کمبود هموگلوبین خون در اکثر موارد نشاندهنده انواع مختلفی از کمخونی است:
· کمخونی فقرآهن
شایع ترین نوع کم خونی است. در این نوع کم خونی بدن بخاطر کمبود آهن نمیتواند هموگلوبین مورد نیاز خود را بسازد. این وضعیت همچنین در اثر از دست دادن خون یا جذب کم آهن نیز رخ میدهد.
· کم خونی ناشی از حاملگی
بدن مادر برای رشد جنین در دوران بارداری مقدار زیادی آهن نیاز دارد.
· کم خونی مرتبط با کمبود ویتامین
برای ساخت هموگلوبین به آهن، اسید فولیک و ویتامین ب 12 نیاز است. اگر این مواد از طریق رژیم غذایی به اندازه کافی تامین نشوند، بدن نمیتواند هموگلوبین کافی و کارآمدی را بسازد.
کمبود HB همچنین میتواند در اثر بیماریهای کلیوی، سرطان و یا شیمی درمانی ایجاد شود. (3)
در ادامه پاسخ به سوال کمبود هموگلوبین خون باعث چه بیماری می شود ؟ باید گفت که کمبود hb درمان نشده میتواند تهدید کننده حیات و حتی کشنده باشد. کمبود آن موجب کاهش ظرفیت اکسیژن رسانی خون میشود. بدن در مراحل اولیه تلاش میکند با افزایش ضربان قلب و تنفس، این کمبود اکسیژن را جبران کند.احساس خستگی مانع عملکرد مناسب فرد میشود. اگر این کمبود خون درمان نشود و طولانی مدت ادامه یابد، باعث بیماریهای متعددی میشود. این وضعیت ممکن است باعث بیماریهای نارسایی قلبی با شدت بالا، آنژین، آریتمی قلبی ( اختلال در ضربان قلب)، مشکلات ذهنی ( شناختی ) ، نارسایی کلیه و در نهایت از کار افتادن اندامهای داخلی بدن شود. هم چنین در زنان باردار این وضعیت باعث زایمان زودرس و وزن کم نوزاد هنگام تولد میشود. (4)
علاوه بر موارد فوق ممکن است کاهش hemoglobin نشاندهنده انواع خطرناکی از آنمی از جمله موارد زیر باشد:
· کم خونی آپلاستیک
به علت آسیب مغز استخوان رخ میدهد. مغز استخوان در این بیماران نمی تواند rbc بسازد. از دلایل آنمی آپلاستیک شیمی درمانی، مسمومیت با مواد شیمیایی، حاملگی، بیماریهای خود ایمنی و عفونت ویروسی میباشد.
· هموگلوبینوری حمله ای شبانه ( PNH )
بیماری نادر و کشندهای است که موجب لختهشدن خون و تخریب گلبول های خون و اختلال در عملکرد مغز استخوان میشود.
· سندرمهای میلودیسپلاستیک
در این گروه از بیماریها مغز استخوان گلبول قرمز کمی میسازد و این گلبولها عملکرد مناسبی ندارند. این بیماریها از انواع سرطان محسوب می شوند و ممکن است به لوسمی حاد میلوئیدی ( یکی از انواع سرطان خون ) تبدیل شود.
· کم خونی همولیتیک
در این بیماری RBC سریع تر از آنکه بدن بتواند جبران کند تخریب می شوند. کم خونی همولیتیک ممکن است به علت عفونت، سرطان، بیماری های خودایمنی، پرکاری طحال، برخی تومورها و یا واکنش شدید به تزریق خون رخ دهد.
· کم خونی داسی شکل
نوعی کم خونی ارثی است. در این بیماری گلبولها داسی شکل و شکننده میشوند و در عبور از رگ های خونی میشکنند.
· تالاسمی شدید
بیماری ارثی است که در آن بدن نمیتواند به اندازه کافی هموگلوبین بسازد. گویچههای قرمز بدون هموگلوبین کافی نمیتوانند اکسیژن رسانی به سلولها را انجام دهند و در مقایسه با سلول نرمال زودتر می میرند.
· کم خونی فانکونی
بیماری ژنتیکی با اختلال در مغز استخوان است. در این افراد، مغز استخوان گلبولهای خونی کمتری میسازد. این بیماری هم چنین با بدشکلی یا نبود کلیه، مشکلات سیستم گوارشی، ناباروری یا مشکلاتی در بینایی یا شنوایی همراه است.(5)
به طور کلی کمبود هموگلوبین میتواند در برخی موارد نشان دهنده بیماری خطرناکی در فرد باشد. اکنون اگر جواب آزمایش خون شما کمبود هموگلوبین را نشان می دهد، برای شنیدن تفسیر آزمایش CBC و دریافت راهنماییهای درمانی لازم با پزشکان متخصص دکتر لاندا مشورت کنید.
منابع :
1. https://www.medicinenet.com/hemoglobin/article.htm
2. https://my.clevelandclinic.org/health/symptoms/17705-low-hemoglobin
3. https://www.medicalnewstoday.com/articles/318050#low-hemoglobin-levels
4. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK534803/
5. https://www.healthline.com/health/can-anemia-kill-you#life-threatening