تفسیر آزمایش پروژسترون را در این مطلب می‌خوانید:
Progesterone هورمونی است که در هردو جنس زن و مرد وجود دارد اما عمدتا در خانمها و از تخمدان ترشح میشود. این فاکتور در آماده‌سازی رحم برای لانه گزینی تخم نقش داشته و سینه ها را نیز برای تولید شیر آماده می‌کند. پروژسترون در مردان نیز با مقادیر بسیار کمتری وجود دارد و توسط غدد فوق کلیه و بیضه‌ها تولید میشود. این هورمون در ایجاد اسپرم یا به اصطلاح اسپرم‌زایی نقش دارد.
برای اندازه گیری سطح این فاکتور در خون می‌توان از آزمایش progesterone استفاده کرد که در تشخیص و مدیریت مشکلات احتمالی باروری کاربرد دارد. برای مثال از سنجش این هورمون در بررسی خطر حاملگی خارج رحمی یا سقط جنین، استفاده میشود. در حاملگی خارج از رحم، تخمک بارور شده بجای اتصال به رحم، به بخش های دیگری مانند لوله فالوپ، حفره‌شکمی یا دهانه رحم، متصل میشود. هردو این عارضه‌ها ( حاملگی خارج رحمی و سقط ) باعث کاهش سطح پروژسترون می‌‌شوند (1،2).
چه موقع نیاز به انجام این آزمایش است؟
پزشک ممکن است، این آزمایش را برای خانم‌هایی که باردار هستند یا مشکلاتی در بارداری دارند، درخواست کند همچنین آزمایش پروژسترون در شرایط زیر نیز برای بیمار انجام میشود:
· تعیین علت ناباروری در خانمها ( ناتوانی در بچه دار شدن )
· بررسی اینکه آیا تخمک‌گذاری انجام شده است یا خیر؛ و اگر بله، در چه زمانی
· ارزیابی خطر سقط جنین
· کنترل بارداری پرخطر
· تشخیص بارداری خارج رحم (2،3)
آزمایش پروژسترون چگونه انجام میشود ؟
آزمایش progesterone ، آزمایش خونی است که به راحتی و با گرفتن نمونه خون انجام میشود. پس از گرفتن جواب آزمایش، پزشکِ خود را درجریان داروهایی که قبل از نمونه‌گیری مصرف می‌کردید، به ویژه قرص‌های ضدبارداری و مکمل‌های پروژسترون، قرار دهید تا وی آن را در تفسیر آزمایش progesterone شما اعمال کند.
انجام این آزمایش، ریسک و خطر چندانی ندارد و ممکن است تنها با دردی مختصر در محل وارد شدن سوزن یا مقداری کبودی در اطراف آن، همراه باشد. عوارض جدیتر شامل غش، التهاب ورید و عفونت، در حین انجام آزمایش به ندرت رخ می‌دهند (1).
تفسیر آزمایش progesterone
· مردان، زنان یائسه، خانم هایی که بهتازگی سیکلجنسی آنها شروع شده است: آن قرار دارد. در ابتدا مقادیر کمی از آن در خون وجود دارد اما با آزادشدن تخمک، ترشح این هورمون افزایش پیدا می‌کند. در ادامه اگر لقاح و بارداری صورت گیرد، پروژسترون، در راستای آماده‌شدن بدن برای حمایت از جنین، بالا میرود. اما درصورتیکه تخمک بارور نشود، سطح این هورمون در خون کاهش پیدا کرده و دوره پریودی آغاز میشود. Progesterone در خانمهای باردار حدود 10برابر بیشتر از سایر زنان است. رنج نرمال آزمایش پروژسترون برای گروههای مختلف به شرح زیر می باشد:
· مردان، زنان یائسه، خانم هایی که بهتازگی سیکل جنسی آنها شروع شده است: 1 ng/mL یا کمتر
· زنان باردار: 5-20 ng/mL
– سه‌ماهه اول: 11.2-90 ng/mL
– سه‌ماهه دوم: 25.6-89.4 ng/mL
– سه‌ماهه سوم: 48.4-42.5 ng/m (1)
اگر نتایج آزمایش خارج از محدوده های گفته شده، گزارش شود، غیرطبیعی تلقی شده و می‌تواند بیانگر شرایط خاصی باشد. بالا بودن پروژسترون در آزمایش به دلایل زیر رخ می‌دهد:
· حاملگی
· وجود کیست تخمدان
· بارداری مولار
· اختلال در غدد فوقکلیه
· سرطان تخمدان
این هورمون می‌تواند به دنبال حامله بودن دو یا چندقلو نیز، افزایش پیدا کند. درمقابل، فاکتورهای متعددی وجود دارند که می‌توانند مقدار پروژسترون در خون را پایین بیاورند، شامل:
· حاملگی خارج از رحم
· سقط جنین
· عدم وجود تخمک گذاری طبیعی که می‌تواند منجر به مشکلات باروری شود (2)
لازم به ذکر است که سطح پروژسترون، حتی در یک روز نیز ثابت نمی‌باشد(1). بنابراین اعداد گزارش‌شده در برگه جواب آزمایش، به تنهایی بیانگر وضعیت فرد نمی‌باشد و برای تفسیر آزمایش پروژسترون نیاز است با پزشک مشورت کرده و ممکن است، آزمایش در روز دیگری نیاز به تکرار داشته باشد.
منابع:
1. https://www.healthline.com/health/serum-progesterone
