انواع آنتی بادی که در تست سلیاک اندازه گیری می شود شامل: · Ttg- IgA and IgG ( آنتی بادی علیه بافت ) · EMA-IgA ( آنتی بادی اختصاصی علیه بافت اندوتلیال ) · DGP -IgA and DGP-IgG ( آنتی بادی علیه گلوتن )

بیماری سلیاک یک بیماری خود ایمنی است که فرد مبتلا نمی‌تواند مواد غذایی حاوی گلوتن را مصرف کند، چرا که ورود گلوتن به روده کوچک این افراد موجب حمله سیستم ایمنی و تخریب دیواره روده می‌شود. گلوتن یک پروتئین است که در مواد غذایی مختلفی شامل گندم، جو و سایر غلات وجود دارد.

این بیماری منشا ژنتیکی دارد و در این افراد ژن HLA-DQ تغییر پیدا کرده است. این بیماری در افراد مختلف علایم متنوعی را نشان می‌دهد. علائم می‌تواند در دستگاه گوارش یا در سایر ارگان‌های بدن بروز یابد. فردی ممکن است با خوردن گلوتن دچار اسهال و درد شکمی و در فرد دیگری دچار زودرنجی و افسردگی شود.

در آزمایشگاه آزمایش‌های مختلفی برای غربالگری و تشخیص این بیماری انجام می‌شود. همچنین به منظور تایید ابتلا به سلیاک در فرد مبتلا ممکن است، پزشک بیوپسی روده کوچک را برای بیمار درخواست دهند.

در بررسی اولیه بیماری، پزشک معمولا آزمایش آنتی بادی‌های ترشح شده علیه گلوتن و بافت‌های پوششی روده را درخواست می‌کند. انواع آنتی بادی که در تست سلیاک اندازه گیری می شود شامل:

· Ttg– IgA and IgG ( آنتی بادی علیه بافت )

· EMA-IgA ( آنتی بادی اختصاصی علیه بافت اندوتلیال )

· DGP -IgA and DGP-IgG ( آنتی بادی علیه گلوتن )

تفسیر آزماش سلیاک

ادامه تفسیر آزمایش سلیاک

• حالت اول :

Ttg– IgA ( آنتی بادی علیه بافت ) مثبت است.

آزمایش سطح مجموع IgA بدن طبیعی است.

احتمالا فرد مبتلا است. مشورت با پزشک

• حالت دوم :

آزمایش Ttg– IgA منفی است

آزمایش سطح مجموع IgA بدن طبیعی است.

آزمایش Ttg– IgG منفی است

آنتی بادی گلیادین دآمینه anti-DGP IgA منفی است.

آنتی بادی گلیادین دآمینه anti-DGP IgG منفی است.

فرد مبتلا به سلیاک نیست.

• حالت سوم :

آزمایش Ttg– IgA منفی است

آزمایش سطح مجموع IgA بدن پایین است.

آزمایش Ttg– IgG مثبت است

آنتی بادی گلیادین دآمینه anti-DGP IgA منفی است.

آنتی بادی گلیادین دآمینه anti-DGP IgG مثبت است.

ابتلا به سلیاک محتمل است.مشورت با پزشک

حالت چهارم

آزمایش Ttg– IgA منفی است

آزمایش سطح مجموع IgA بدن طبیعی است.

آزمایش Ttg– IgG منفی است

آنتی بادی گلیادین دآمینه anti-DGP IgA مثبت است.

آنتی بادی گلیادین دآمینه anti-DGP IgG مثبت یا انجام نشده است.

اگر سن فرد کمتر از سه سال، ابتلا به سلیاک محتمل است.مشورت با پزشک

همین الان تفسیر آزمایش خود را از پزشک متخصص بشنوید؟

در ادامه مطلب به توضیح هر کدام یک از این آزمایش‌ها می‌پردازیم:

انواع آزمایش‌های تشخیص سلیاک ( تشخیص قطعی سلیاک )

· آزمایش آنتی بادی برعلیه آنزیم ترانس آمیناز بافتی ( Tissue transglutaminase antibody ( tTG ) , IgA class)

آزمایش ttg iga چیست ؟

این آزمایش خون، ابتدایی، برای غربالگری و تشخیص بیماری سلیاک است. این روش یکی از دقیق ترین آزمایش‌ها با استفاده از نمونه خون برای تشخیص سلیاک است. سازمان مطالعه بیماری‌های معده و روده آمریکا تست tTGرا برای تشخیص سلیاک در افراد بالای دو سال توصیه می‌کند. اگر نتیجه این تست مثبت باشد می‌تواند برای مانیتور شرایط بیمار و کمک به ارزیابی درمان وی استفاده شود.

رنج نرمال ttg نوع IgA

· <4.0 U/mL منفی

· 4.0-10.0 U/mL مثبت ضعیف

· >10.0 U/mL مثبت

همین الان تفسیر آزمایش خود را از متخصص بشنوید؟

2

· ایمونوگلوبولین آ ( AImmunoglobulin A (IgA))

این تست معمولا همراه با تست Ttg برای بررسی کمبود IgA در 2تا 3درصد افراد مبتلا به سلیاک وجود دارد درخواست می شود. اگر فرد کمبود IgA داشته باشد، نتیجه تست Ttg IgA ممکن است با وجود ابتلا به سلیاک منفی شود. آی جی ای توسط لنفوسیت‌ها تولید می‌شود. اگر نتیجه تست کمبود IgA را نشان دهد، معمولا پزشک تست IgG را درخواست می‌دهد.

تست ttg IgG

این تست می تواند به عنوان تست جایگزین برای افراد مبتلا به کمبود IgA درخواست شود.

بررسی آنتی بادی IgA حساسیت بیشتری نسبت به آنتی بادی IgG دارد. اگرچه در افرادی با نقص IgA آزمایش بررسی IgG می تواند مفید باشد. برای تشخیص دقیق‌تر بیمار باید غذای حاوی گلوتن مصرف کند. اگر هر یک از این آنتی بادی‌ها مثبت شود به این معنی است که در بدن شما برعلیه مواد حاوی گلوتن آنتی بادی ( پادتن ) ترشح می شود .

· آنتی بادی گلیادین دآمینه ( Deamidated gliadin peptide (DGP) antibodies (anti-DGP) IgA or IgG

این آزمایش در افراد مشکوک به سلیاک که نتیجه تست آنتی بادی TTG آن‌ها منفی شده درخواست می‌شود.این حالت در کودکان زیر 2 سال رخ می‌دهد. سازمان مطالعه بیماری‌های روده و معده آمریکا تست DGP IgG به همراه تست ttg را برای بررسی افراد با کمبود iga توصیه می کند.

· آنتی بادی برعلیه اندومیزیال Anti-endomysial antibodies (EMA)

این آنتی بادی در زمان آسیب به بافت روده تولید می‌شود. تقریبا 100 درصد افراد مبتلا به سلیاک و 70 درصد افراد مبتلا به درماتیت هرپتی فرم ( بیماری دیگر که حساس به گلوتن هستند و باعث علایم سوختگی و آبله پوستی می‌شود) این آنتی بادی را دارند.

· آنتی بادی برعیله رتیکولین ( Anti-reticulin antibody (ARA) test )

این آنتی بادی دقت کمتری دارد و در 60 درصد افراد مبتلا به سلیاک و 25درصد افراد مبتلا به درماتیت هپاتی فرم افزایش می‌یابد.

ممکن است، برای تایید بیماری سلیاک، پزشک، بیوپسی روده کوچک را نیز درخواست ‌کند. بیوپسی به معنی نمونه برداری بخش کوچکی از بافت زنده روده برای بررسی است. با بررسی آنتی بادی‌ها در نمونه بافت روده، ابتلای فرد به سلیاک بررسی می شود.

اگر در آزمایش فردی سطح آنتی بادی بالا باشد، به این معنی است که فرد مبتلا به بیماری سلیاک است و باید غذاهای بدون گلوتن مصرف کند.

تست آنتی بادی سلیاک در مراحل اولیه برای تشخیص و غربالگری بیماری سلیاک در افراد با علایمی مثل کم خونی و دردشکمی استفاده می شود.

برخی اوقات آزمایش سلیاک برای غربالگری، افراد بدون علامت که خویشاوندان نزدیک مبتلا دارند درخواست می‌شود. حدود 4 تا 12 درصد خویشاوندان نزدیک یک فرد مبتلا ممکن است به سلیاک مبتلا شوند.این آزمایش‌ها همچنین در افرادی که بیماری‌های خودایمنی دیگری دارند نیز ممکن است درخواست ‌شود.

آزمایش‌های ژنتیک

بیماری گلوتن یک بیماری ژنتیکی است و با بررسی ژنوم فرد نیز می توان ابتلا و یا عدم ابتلا فرد را تشخیص داد. در این تست، تغییرات توالی ژن HLA-DQ2 وHLA-DQ8 با استفاده از روش‌های مولکولی انجام می‌شود. در 95 درصد افراد مبتلا، توالی این دو ژن دارای تغییر است. این ژن، HLA بخشی از سیستم ایمنی را تولید می‌کند که در واکنش به گلوتن نقش دارد. این توالی دی ان آ انواع مختلفی دارد که چند نوع خاصی از آن با بیماری سلیاک ارتباط دارد. به آزمایش بررسی نوع ژن HLA اصطلاحا HLA typing گفته می شود.

اگر با انجام تست ژنتیک تغییری در ژن HLA گزارش شود به معنای ابتلای فرد به بیماری سلیاک است و باید تحت نظر پزشک برای مدیریت بیماری اقدامات لازم مانند مصرف غذاهای بدون گلوتن را انجام دهد.

آزمایش سلیاک چگونه انجام میشود ؟

انجام آزمایش بصورت گرفتن 5 تا 10 سی‌سی خون از دست شما انجام می‌شود. نیاز به ناشتایی طولانی ندارد ولی بهتر از 4 ساعت قبل از مراجعه به آزمایشگاه چیزی نخورده باشید. خوردن آب اشکالی ندارد.

منابع

1. https://medlineplus.gov/celiacdisease.html#a.

2. https://celiac.org/about-celiac-disease/what-is-celiac-disease/

3. https://www.gastroenterologyadvisor.com/celiac-disease/guidelines-when-performing-hla-testing-for-celiac-disease/

4. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/11922565/(pubmed, HLA-DQ typing in the diagnosis of celiac disease

5- https://labtestsonline.org/tests/celiac-disease-antibody-tests

6- https://www.mayocliniclabs.com/test-catalog/Clinical+and+Interpretive/82587