تفسیر تخصصی همه آزمایش های روتین، تخصصی و فوق تخصصی با ارسال عکس

تفسیر آزمایش تخصصی هوش مصنوعی

کمپلمان خون چیست؟

در این مقاله با کمپلمان‌های خون، آزمایش مربوطه و نحوه تفسیر نتایج آن، آشنا می‌شویم:

سیستم کمپلمان مجموعه‌­ای از حدود 60 پروتئین است که در خون و مایعات بافتی جریان دارند. اغلب این پروتئین­‌ها معمولا غیرفعال‌­اند اما در پاسخ به عوامل خارجی به­ صورت آبشاری و پی­‌درپی فعال شده و به سیستم ایمنی در حفظ بدن کمک می­‌کنند. این سیستم نقش مهمی در التهاب و دفاع در برابر عفونت­‌های مختلف داشته و طی انتقال خون ناسازگار و بیماری­‌های خودایمنی نیز فعال می­‌شود. در موارد نادری ممکن است افراد دچار کمبود در تعدادی از این پروتئین­‌ها شوند که ریسک ابتلا به انواع بیماری‌ها را افزایش می­‌دهد (2،3).

سیستم کمپلمان، 9 پروتئین اصلی دارد که از C1 تا C9 نام‌گذاری شده‌­اند. مقادیر این کمپلمان­‌ها به صورت مجزا یا همراه‌­باهم در آزمایش‌­های مختلف اندازه‌­گیری می­‌شود. یکی از رایج‌ترین تست­‌ها CH50 یا total hemolytic complement است که عملکرد کلی این سیستم را بررسی می­‌کند. مقادیر بسیار بالا یا پایین کمپلمان‌­ها می‌­تواند مشکلاتی را به‌­وجود بیاورد (1).

voice_535108

هدف از انجام آزمایش کمپلمان چیست؟

معمولا از این تست برای تشخیص یا نظارت بر بیماری­‌های خودایمنی استفاده می­‌شود. پزشک اغلب این تست­‌ها را برای افرادی که سابقه خانوادگی کمبود کمپلمان یا علائمی از بیماری­‌های زیر را دارند، تجویز می­‌کند:

  • بیماری آرتریت روماتوئید یا روماتیسم مفصلی
  • سندرم همولیتیک اورمیک، بیماری نادر اما جدی که بر کلیه­ها و لخته شدن خون افراد تأثیر می گذارد
  • بیماری­های کلیوی
  • لوپوس اریتماتوز سیستمیک، نوعی بیماری خودایمنی
  • میاستنی گراویس، نوعی اختلال عصبی عضلانی
  • بیماری­های عفونتی مانند مننژیت
  • حضور پروتئین­‌های غیرطبیعی در خون یا Cryoglobulinemia

تعدادی از کمپلمان­‌ها مثل C2، C3 و C4 در بیماری­‌هایی مشخص نیز سنجیده می­‌شوند. بسته به علائم و سابقه بیماری در فرد، پزشک آزمایش total hemolytic complement ، آزمایش تعدادی از کمپلمان­‌ها و یا هردو راباهم تجویز می­‌کند. تمامی این تست‌­ها با گرفتن مقدار خون اندکی از شخص انجام می­‌شود (1).

نحوه انجام آزمایش کمپلمان

این تست به هیچ‌گونه آمادگی قبلی ازجمله ناشتا بودن نیاز ندارد. روند کار به شرح زیر است:

– محل خون‌­گیری با باضدعفونی کننده تمیز می­‌شود.

– فرد ارائه‌دهنده مراقبت‌های بهداشتی یک نوار الاستیکی را در اطراف بازو می‌پیچد تا ورید با خون متورم شود.

– فردی که خون­‌گیری را انجام می­‌دهد، به آرامی سر سرنگ را وارد رگ کرده و خون را در یک ویال یا لوله‌­ای که به سوزن متصل است جمع‌­آوری­ می­‌کند.

– زمانی که خون لازم گرفته شد، نوار الاستیکی از بازوی شما برداشته شده و سوزن خارج می‌­شود.

– محل تزریق، برای جلوگیری از خون‌ر­­یزی پوشیده می‌­شود

ممکن است کمی درد در محل وارد شدن سوزن داشته باشید یا پس از خون‌گیری اندکی کبودی را تجربه کنید، اما هیچ پیامد جدی برای این تست وجود ندارد. به ندرت عوارض زیر مشاهده می­‌شوند:

· خون‌­ریزی بیش از حالت نرمال

· سرگیجه خفیف

· ازحال رفتن

· عفونت (1)

نتایج آزمایش

نتایج آزمایش­ CH50 معمولا برحسب واحد در میلی‌­لیتر و آزمایش اندازه­‌گیری کمپلمان­‌های خاص مثل C3 و C4 برحسب میلی­‌گرم در میلی­‌لیتر خون گزارش می­‌شوند. محدوده استاندارد این پروتئین­‌ها می­‌تواند وابسته به سن، جنسیت و حتی متد استفاده شده در آزمایشگاه متفاوت باشد اما به طورمعمول رنج‌­های زیر درنظر گرفته می‌­شوند:

  • Total blood complement(CH50) : 30 – 75 واحد در هرمیلی‌لیتر
  • C2: 25 – 47 mg/dL
  • C3: 75 – 175 mg/dL
  • C4: 14- 40 mg/dL

(1)

افزایش این پروتئین­‌ها در بدن می­‌تواند در اثر عوامل متعددی به ویژه التهاب رخ دهد. از شرایط مرتبط با سطح بالای کمپلمان می­‌توان موارد زیر را نام برد:

  • سرطان
  • عفونت‌­های ویروسی
  • کبد چرب غیرالکلی
  • سندرم متابولیک
  • چاقی
  • دیابت
  • بیماری­‌های قلبی
  • بیماری­‌های پوستی مانند پسوریازیس
  • کولیت اولسراتیو یا کولیت زخمی (1)

کاهش سطح اجزاء سیستم کمپلمان ممکن است در موارد زیر رخ دهد:

  • لوپوس
  • سیروز کبدی
  • گلومرولونفریت
  • آنژیوادم ارثی (ادم عروقی)
  • سوءتغذیه
  • مراحل شدید بیماری خودایمنی
  • سپسیس
  • شوک سپتیک
  • عفونت قارچی
  • برخی از عفونت­‌های انگلی

افراد با مقادیر پایین کمپلمان‌­ها در ریسک بیشتری برای عفونت و یا ابتلا به بیماری‌­های خودایمنی نسبت به سایرین قرار دارند (1).

voice_948988

منابع:

1. https://www.healthline.com/health/complement

2. https://medlineplus.gov/ency/article/003456.htm

3. https://www.immunology.org/public-information/bitesized-immunology/systems-and-processes/complement-system

برچسب

تفسیر آزمایش تخصصی هوش مصنوعی

تفسیر آزمایش تخصصی (همه آزمایش ها)

تفسیر تخصصی همه آزمایش های روتین، تخصصی و فوق تخصصی با ارسال عکس

ویدیو‌های اخیر

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

تفسیر آزمایش با دقتی که هیچ کس دیگر ندارد