با مطالعه‌ی این مطلب بیشتر درباره‌ی این ویتامین بدانید:
ویتامین ب 12 یا کوبالامین یک ویتامین محلول در آب مشابه سایر ویتامین‌های گروه B است. (شکل 1) عبارت محلول در آب یعنی این ویتامین مولکولی قطبی است و می‌تواند در آب حل شود و همراه با گردش خون در بدن حرکت کند. مقدار اضافی ویتامین ب 12 از طریق ادرار از بدن ما دفع می‌شود. بدن می تواند این ویتامین را تا 4سال ذخیره کند.
شکل 1 : ساختار مولکولی ویتامین ب 12 به گونه‌ای است که براحتی در آب حل می شود.
B12 در تولید گلبول‌های قرمز خون و DNA ( ماده ژنتیکی سلول ) نقش دارد و هم چنین در عملکرد سیستم عصبی نیز بسیار اهمیت دارد. ب 12در غذاهای حیوانی مثل گوشت، ماهی، مرغ، تخم مرغ، لبنیات و هم چنین در محصولات غنی شده با ب 12 مثل برخی انواع نان و شیر نیز وجود دارد. کمبود ویتامین b12 مخصوصا در افراد مسن شایع است و عمده ترین علت آن نیز مصرف کم موادغذایی حاوی این ویتامین می‌باشد. در افراد مسن، ابتلا به بیماری‌های گوارشی نیز موجب کاهش جذب ویتامین ب 12 می‌شود.(1و2)
شکل 2 : منابع این ویتامین
آزمایش ویتامین b12 میزان این ویتامین را در پلاسمای خون اندازه می‌گیرد. این آزمایش هم چنین با نام‌های Cobalamin نیز در برگه آزمایش نوشته می‌شود. بطور کلی آزمایش ویتامین b12 نیازی به ناشتایی ندارد با این حال ممکن است بعضی از آزمایشگاه با توجه به دستگاه و کیت مورد استفاده از بیمار درخواست کنند پس از 6 تا 8 ساعت ناشتایی برای نمونه گیری خون به آزمایشگاه مراجعه کنند.
پزشکان اغلب آزمایش ویتامین بی دوازده را بدلایل زیر درخواست می‌کنند:
· کمک به تشخیص علت کم خونی بخصوص نوع مگالوبلاستیک که با افزایش حجم گلبول قرمز همراه است.
· کمک به تشخیص نوروپاتی ( آسیب عصبی )
· کمک به تشخیص بیماری‌هایی که جذب ویتامین ب 12 را تحت تاثیر قرار می دهند.
بیماری مهمی که جذب ویتامین ب 12 را تحت تاثیر قرار می‌دهد آنمی پرنیشیوز است. این نوع کم‌خونی در اثر کمبود فاکتور داخلی در معده برای جذب این ویتامین ایجاد می‌شود .
بیماری کرون و هم چنین بیماری سلیاک نیز ممکن است جذب ویتامین ب دوازده را تحت تاثیر قرار دهند.
· افرادی که داروهایی که با جذب این ویتامین تداخل دارند مصرف می‌کنند.داروهایی چون داروهای مسدود کننده پمپ پروتون معده و هم چنین متفورمین
· نظارت بر اثر بخشی درمان با مکمل‌های ویتامین ب 12 و فولات
· رژیم غذایی وگان یا گیاه خواری
علایم کمبود ویتامین ب 12
· خستگی
· پریشانی افکار
· کرختی و لرزش دست و پا
· سردرد
· نوسانات خلقی
این علائم الزاما نشان دهنده کمبود ویتامین ب 12 نیستند و صرفا آزمایش ویتامین b12 خون می‌تواند ابتلا قطعی به کمبود این ویتامین را نشان دهد. (3,6) سطح بالای آزمایش ویتامین b12 می‌تواند، نشانه اولیه بیماری‌های کبدی، دیابت یا انواع مشخصی از سرطان خون باشد. (4) تفسیر آزمایش ویتامین ب 12 با در نظر گرفتن نتایج سایر آزمایشات و علائم فرد، توسط پزشک صورت می‌گیرد.
منابع:
1. https://www.healthline.com/nutrition/vitamin-b12-deficiency-symptoms#TOC_TITLE_HDR_1
2. https://www.medicalnewstoday.com/articles/219822#foods
3. https://www.webmd.com/a-to-z-guides/vitamin-b12-test
4. https://www.medicalnewstoday.com/articles/322286#risk-factors
https://labtestsonline.org/tests/vitamin-b12-and-folate
