چگونه جواب آزمایش را بفهمیم؟

در این مقاله به بررسی نحوه خواندن برگه جواب آزمایش می‌پردازیم.

چگونه جواب آزمایش را بفهمیم؟

به‌طورکلی آزمایش‌های معمول به چند گروه تقسیم می‌شوند شامل آزمایش‌های خون شناسی، بیوشیمی، هورمون‌‌شناسی، ایمنی‌شناسی، سرولوژی، تجزیه و کشت ادرار، قارچ شناسی، انگل شناسی، ویروس شناسی، پاتولوژی، تست حساسیت، ژنتیک، اسپرموگرام و متفرقه. در ادامه به بررسی نحوه خواندن جواب دو نوع از مهم‌ترین انواع آزمایش‌ها می‌پردازیم.

چگونه جواب آزمایش را در برگه آزمایش خون‌شناسی بفهمیم؟

در این گروه از آزمایش‌ها، تعداد سلول‌های مهم در خون انسان به تفکیک شمارش، ظاهر و اختلالات احتمالی بررسی می‌شوند. درواقع در برگه این نوع آزمایش، تعداد گلبول‌های قرمز، گلبول سفید، تعداد پلاکت، تفکیک انواع گلبول‌های سفید شامل نوتروفیل، لنفوسیت، بازوفیل و ائوزینوفیل، اندازه گلبول‌های قرمز و پلاکت و … بررسی می‌شود.

در برگه جواب آزمایش چهار ستون قرار دارد:

1. ستون اول نام پارامتری از سلول‌های خونی است که بررسی شده است. برای مثال RBC نشان‌دهنده تعداد گلبول‌های قرمز خون است، پارامتر WBC بیانگر تعداد کلی گلبول‌های سفید خون و پارامتر PLT نشان‌دهنده تعداد پلاکت خون می‌باشد.

در زیر پارامتر RBC ویژگی گلبول قرمز از نظر مقدار هموگلوبین (Hb)، درصد کل گلبول‌های قرمز نسبت به حجم کلی خون (Hct یا هماتوکریت)، متوسط حجم گلبول قرمز (MCV)، متوسط میزان هموگلوبین در هر گلبول قرمز (MCH) و پارامتر MCHC که با توجه به MCH و MCHC محاسبه می‌شود، قرار دارد.

در زیر پارامتر WBC، انواع مختلف گلبول‌های سفید تفکیک شده‌اند. Neutrophils نشان‌دهنده تعداد گلبول‌های سفید نوتروفیل در خون است که در برخی از برگه‌های آزمایش با علامت مخفف Nut نمایش داده می‌شود. واژه Lymphocytes بیانگر تعداد لنفوسیت‌های خون است و در برخی از برگه‌های آزمایش با علامت Lym بررسی می‌شود.Monocytes ، Eosinophil نیز از دیگر انواع گلبول‌های سفید (بازوفیل، ائوزینوفیل و مونوسیت) می‌باشند. در برگه آزمایش خون شناسی واژه PLT مشخص کننده تعداد پلاکت است .

علاوه بر پارامترهای اصلی، ممکن است پارامترهای دیگری ازجمله مرفولوژی RBC، اندازه متوسط گلبول‌های قرمز (RDW) و اندازه متوسط پلاکت‌ها (PDW) هم بررسی شوند.

2. ستون بعدی نتیجه و مقدار اندازه‌گیری شده از فاکتور مدنظر در سلول‌های خون شخص می‌باشد.

3. در ستون سوم واحدی که اعداد برحسب آن مشخص شده است، ثبت می‌شود.

4. و در ستون اخر، رنج نرمال هر پارامتر با توجه به سن، جنسیت و وضعیت قبل از آزمایش فرد مانند بارداری مشخص می‌شود. تعداد سلول‌های خونی افراد با رنج نرمال آن پارامتر مقایسه می‌شود. و علامت H در کنار اعداد بررسی شده نشان‌دهنده بالاتر بودن سطح فاکتور مدنظر از رنج نرمال و علامت L نشان‌دهنده اعداد پایین‌تر از محدوده نرمال می‌باشد.

این چهار ستون در اکثر برگه‌های آزمایش با توجه به نوع تست ثبت می‌شوند.

چگونه جواب آزمایش را در برگه آزمایش بیوشیمی بفهمیم؟

تست‌های قند خون، کلسترول، تری‌گلیسیرید، آنزیم‌های کبدی، آنزیم‌های قلبی، تست‌های عملکرد کلیه، کلسیم، فسفر، بیلی‌روبین، آمیلاز و لیپاز از جمله این آزمایش‌ها هستند.

رنج نرمال تست‌های بیوشیمی با توجه به کیت استفاده شده در آزمایشگاه و واحدی که برای اندازه‌گیری تست به کار گرفته‌شده است متفاوت می‌باشد. در این نوع از آزمایش‌ها نیز علامت H و L به ترتیب بیانگر افزایش و کاهش اعداد پارامترها نسبت به محدوده نرمال می‌باشند.

نتیجه تست‌های بیوشیمی با توجه به شرح حال، علائم فرد و در ارتباط با سایر آزمایش‌های بیوشیمی تفسیر می‌شود.