در این مقاله، با آنزیم کبدی ALT یا SGPT آشنا شده و کاهش مقدار آن در خون را بررسی می‌کنیم:
ALT یا alanine transaminase که با نام serum glutamic-pyruvic transaminase (SGPT) نیز شناخته می‌شود، آنزیمی است که عمدتا در کبد و به میزان اندکی در سایر بخش‌های بدن یافت می‌شود. کبد اندامی حیاتی است که نقش‌های متعددی ازجمله ساخت صفرا، حذف مواد زائد و سمی از بدن و تولید کلسترول و پروتئین‌های موردنیاز را برعهده دارد (2). زمانی‌که کبد دچار آسیب می‌شود، مقادیری از آنزیم ALT وارد خون شده و درنتیحه سطح آن در خون بالا میرود که میتواند توسط نوعی آزمایش خونی به همین نام سنیجده شود (1).
چه‌موقع نیاز به انجام آزمایش ALT است؟
این تست در تشخیص اختلالات کبدی کاربرد دارد، بنابراین ممکن است پزشک درصورت مشاهده تعدادی از علائم مربوط به اختلالات کبدی مانند موارد زیر، این تست را به شما توصیه کند:
– یرقان که همراه با زردی پوست و چشم‌ها است
– ادرار تیره
– حالت تهوع
– استفراغ
– درد در بخش راست و بالایی شکم
نتایج آزمایش
رنج نرمال برای این آنزیم در آزمایشگاه‌های مختلف، متفاوت است اما به‌طورمعمول بین 7 تا 55 واحد در لیتر،طبیعی درنظر گرفته می‌شود. معمولا سطح آلانین ترنس‌آمیناز در آقایان بالاتر از خانم‌ها است.
پایین بودن alt در آزمایش خون
پایین بودن سطح این فاکتور در آزمایش خون پدیده‌ای نادر است که معمولا نشان‌دهنده اختلال و بیماری خاصی نمی‌باشد و جای نگرانی نیست. هرچند مقادیر پایین‌تر از نرمال این آنزیم میتواند با کمبود ویتامین B6 یا اختلالات کلیوی مزمن مرتبط باشد. به‌علاوه مطالعات محدودی نشان داده‌اند که سطح پایین آنزیم ممکن است با مرگ‌ومیر بیشتر در درازمدت ارتباط داشته باشد. معمولا پزشک درصورت پایین بودن ALT، تکرار تست یا انجام سایر آزمایش‌های مرتبط کبدی را درخواست می‌کند تا مطمئن شود دلیل ویژه‌ای برای پایین بودن این فاکتور وجود ندارد (1،3).
لازم به ذکر است که بالا یا پایین بودن SGPT در نتیجه آزمایشگاهی، لزوما به‌معنای بیماری نیست و فاکتورهای طبیعی دیگری نیز می‌توانند بر این موضوع موثر باشند، ازجمله:
- ورزش: ورزش شدید میتواند باعث افزایش موقت سطح ALT شود.
- داروها: تعدادی از دارو و مکمل‌ها می‌توانند تأثیر گذار باشند از جمله داروهای مسکن بدون نسخه مانند استامینوفن.
- جنسیت: محققان بر این باورند که تفاوت‌های هورمونی به تفاوت‌های جنسی در سطوح ALT کمک می‌کند.
- قاعدگی: سطح آنزیم مدنظر میتواند در طول چرخه قاعدگی افزایش یا کاهش پیداکند.
- سن: با افزایش سن مقدار SGPT کاهش می‌یابد.
- عوامل ژنتیکی: تحقیقات نشان داده‌اند که برخی افراد با نژاد خاص، در معرض ریسک بیشتری برای ALT بالا قرار دارند.
- شاخص توده بدنی (BMI): مطالعات متعددی ارتباط بین سطح ALT و BMI را نشان داده‌اند که ممکن است تفسیر نتایج آزمایش را برای افراد با اضافه وزن تحت تاثیر قراردهد. (1)
به‌علاوه برای تفسیر صحیح این آزمایش، نیاز است فاکتورهای دیگری همچون سابقه‌پزشکی، درجه بالا یا پایین بودن alanine transaminase، نتایج آزمایشات قبلی، نتایج تست‌های مرتبط کبدی و علائم فرد درنظر گرفته شود (1). بنابراین نتیجه مقدار ALT در آزمایش خون به‌تنهایی برای تشخیص بیماری کافی نمی‌باشد و نیاز است باپزشک مربوطه مشورت کنید.
منابع:
1. https://my.clevelandclinic.org/health/diagnostics/22028-alanine-transaminase-alt
2. https://www.webmd.com/digestive-disorders/alanine-aminotransferase-test
3. https://www.healthline.com/health/alt#results
