عوارض پایین بودن اوره خون

اوره خون چیست و کاهش سطح آن با چه عوارضی می‌تواند همراه باشد؟ در این مقاله می‌خوانیم:

blood urea nitrogen (BUN) test، آزمایشی است که برای بررسی عملکرد کلیه‌ها و با اندازه‌گیری میزان نیتروژن اوره خون یا BUN انجام می‌شود. نیتروژن اوره محصول دفعی است که از تجزیه پروتئین‌ها در کبد ایجاد می‌شود. درحالت عادی، کلیه‌ها این مواد زائد را از بدن دفع می‌کنند اما اگر این اندام دچار مشکل شود، مواد زائد به درستی حذف نشده و سطح آنها در خون بالا می‌رود (1).

چه‌موقع نیاز به انجام این آزمایش است؟

ممکن است این آزمایش برای تشخیص، غربالگری یا نظارت بر وضعیت پزشکی فرد استفاده شود:

· Diagnosis یا تشخیص: اصطلاحی است که در پزشکی به یافتن علت مربوط به علائمی که ایجاد شده‌اند، اطلاق می‌شود. پزشک ممکن است درصورت مشاهده علائمی از بیماری‌های کلیوی ازجمله تغییرات ادرار، تورم در بازو یا پاها، گرفتگی عضلات و خستگی مداوم، این آزمایش را به شما پیشنهاد کند.

· Screening یا غربالگری: در این پروسه تلاش می‌شود تا اختلالات ممکن در سلامتی فرد، قبل از بروز علائم تشخیص داده‌شوند. گاهی نیتروژن اوره خون به عنوان بخشی از یک چکاپ روتین برای تشخیص بیماری‌های کلیوی بالقوه، اندازه‌گیری می‌شود؛ به‌ویژه در افرادی که به‌دلیل دیابت، مشکلات قلبی‌عروقی یا سابقه‌خانوادگی اختلالات کلیوی در ریسک بیشتری قرار دارند.

· Monitoring : روشی برای ارزیابی تغییر وضعیت بیمار در روند درمان است. اندازه‌گیری BUN می‌تواند در بررسی عملکرد کلیه درطول زمان مفید باشد و پاسخ به درمان را در فرد بسنجد.

این تست معمولا همراه با تست کراتینین، انجام می‌شود تا تشخیص صحیح‌تری انجام شود (2).

تفسیر نتایج

رنج نرمال BUN به عوامل زیادی وابسته است و ممکن است از آزمایشگاهی تا آزمایشگاه دیگر متفاوت باشد، اما در تعدادی از منابع، بازه طبیعی برای این فاکتور مطابق زیر درنظر گرفته شده‌است:

– افراد بالغ تا 60 سال سن: 6-20 mg/dL

– افراد بالغ با بیش‌از 60 سال سن: 8-23 mg/dL

افزایش یا کاهش نیتروژن اوره خون می‌تواند بیانگر مشکلات متعددی باشد، به این دلیل که کبد وکلیه‌ها در عملکرد بسیاری از بخش‌های بدن نقش دارند و اختلال در سایر قسمت‌ها می‌تواند بر این اندام نیز تاثیر گذاشته و باعث تغییراتی در سطح BUN شود.

دلایل کاهش سطح BUN

ممکن است کاهش نیتروژن اوره موجود در خون به‌دلایل زیر رخ دهد:

رژیم‌غذایی کم پروتئین، سوءتغذیه یا گرسنگی
بیماری‌های کبدی و درنتیجه اختلال در عملکرد آن
کمبود آنزیم‌های چرخه اوره به‌صورت ژنتیکی
هورمون رشد و IGF-1 بالا که باعث مهار سنتز اوره می‌شوند. برای مثال کودکانی که هورمون رشد انسانی دریافت می‌کنند، به دلیل کاهش سنتز اوره، BUN پایین‌تری دارند.
مصرف تعدادی از داروها
هیدراتاسیون بیش‌ازحد یا نوشیدن آب زیاد
بارداری که باعث افزایش حجم پلاسما می‌شود
بیماری ویلسون
سندرم فانکونی
مسمومیت با سرب
آتروفی زرد کبدی (3).

عوارض پایین بودن اوره خون

پایین بودن نیتروژن اوره در خون، به‌خودی‌خود چندان خطرناک و بیماری‌زا نیست اما عوامل ایجادکننده این شرایط ممکن است مشکل‌ساز باشند؛ برای مثال رژیم‌غذایی کم‌پروتئین می‌تواند عملکرد بخش‌های مختلف بدن را تحت‌تاثیر قرار داده و تهدیدکننده باشد. اختلالات کبدی که باعث تجزیه کمتر اوره و کاهش سطح BUN می‌شوند نیز اهمیت زیادی داشته و پیامدهای جدی را به‌همراه دارند. بنابراین برای بررسی عوارض پایین بودن اوره خون نیاز است ابتدا علت این رخداد توسط پزشک و با آزمایش‌های بیشتر، تشخیص داده شود (4).

منابع:

1. https://www.healthline.com/health/bun

2. https ://www.testing.com/tests/blood-urea-nitrogen-bun/

3. htt ps://labs.selfdecode.com/blog/causes-of-high-or-low-blood-urea-nitrogen-bun/

4. https://my.clevelandclinic.org/health/diagnostics/17684-blood-urea-nitrogen-bun-test