در ادامه با علائم اختصاری که در جواب برگه آزمایشهای هورمونی میبینیم، بیشتر آشنا میشویم.
علائم اختصاری آزمایش هورمونی
· ACTH: هورمون آدرنوکورتیکوتروپیک. هورمونی که توسط غده هیپوفیز ترشح شده و غدد آدرنال را برای ترشح بیشتر کورتیزول تحریک میکند. «هورمون استرس» نیز به آن گفته میشود.
· ADH: هورمون ضدادراری، هورمون آنتیدیورتیک یا وازوپرسین موجب افزایش بازجذب سدیم و آب و درنتیجه کاهش حجم ادرار میشود. این هورمون ساختار پپتیدی داشته و از نوروهیپوفیز آزاد میشود.
· AMH: آنتی مولرین. نقش کلیدی در رشد اندام های جنسی کودک در دوران بارداری دارد.
· CCK: کوله سیستوکینین. هورمونی است که در روده کوچک تولید شده و نقش اساسی در فرآیند گوارش دارد.
· CCK-PZ: هنگامی که چربی و پروتئینها وارد روده کوچک شما میشوند، کوله سیستوکینین باعث انقباض کیسه صفرا و پانکراس و درنتیجه ورود صفرا و انواع آنزیمها به دوازدهه میشود تا هضم و جذب غذا به درستی انجام شود.
· CRH: هورمون آزاد کننده کورتیکوتروپین. قبلاً به عنوان فاکتور آزاد کننده کورتیکوتروپین شناخته می شد. تنظیم کننده مرکزی محور هیپوتالاموس-هیپوفیز-آدرنال (HPA) است که سازمان دهنده اصلی پاسخ بدن به استرس است.
· CT: کلسیتونین. هورمونی است که از تیروئید ترشح شده و با تاثیر بر استخوان، کلیه و روده، باعث افزایش سطح کلسیوم خون میشود.
· DHEA: دهیدرواپی آندروسترون. هورمونی که توسط غدد فوق کلیوی بدن تولید شده و از آن برای ساخت آندروژن و استروژنها (هورمونهای جنسی مردانه و زنانه) استفاده میشود. سطح DHEA در حدود 25 سالگی به اوج خود رسیده و در ادامه با افزایش سن به طور پیوسته کاهش مییابد.
· EPO: اریتروپویتین. هورمونی که از کلیه و کبد (بیشتر کلیه) ترشح شده و باتاثیر بر مغز استخوان باعث افزایش گلبولهای قرمز میشود.
· FSH: هورمون محرک فولیکول. نوعی گنادوتروپین و یک هورمون پلی پپتیدی گلیکوپروتئینی است که توسط سلولهای گنادوتروپیک غده هیپوفیز قدامی سنتز و ترشح می شود. این هورمون در تنظیم رشد، بلوغ و فرآیندهای تولید مثلی بدن نقش دارد.
· GH: هورمون رشد. هورمون ترشح شده از هیپوفیز که با تاثیر بر استخوانهای دراز باعث رشد فرد میشود.
· GIP: پلی پپتید مهاری معده. پلی پپتید بازدارنده معده یا پپتید بازدارنده معده همچنین به عنوان پلی پپتید انسولینوتروپیک وابسته به گلوکز که به اختصار GIP نامیده می شود، یک هورمون بازدارنده از خانواده هورمون های سکرتین است. درحالیکه یک مهارکننده ضعیف ترشح اسید معده است، نقش اصلی آن تحریک ترشح انسولین میباشد.
· GHIH: هورمون مهار کننده هورمون رشد. سوماتواستاتی ن که به عنوان هورمون بازدارنده هورمون رشد شناخته می شود، یک هورمون پپتیدی است که سیستم غدد درون ریز را تنظیم کرده و بر انتقال عصبی و تکثیر سلولی تأثیر میگذارد.
· GLP-1: گلوکاگون نوع یک. از پانکراس ترشح شده و با تاثیر بر کبد باعث افزایش سطح گلوکز خون میشود.
· GnRH: هورمون آزاد کننده گاندوتروپین. هورمونی که توسط بخشی از مغز به نام هیپوتالاموس ساخته شده و باعث ترشح هورمونهای لوتئینه کننده (LH) و محرک فولیکول (FSH) از غده هیپوفیز میشود. در مردان، این هورمون ها باعث ساخت تستوسترون توسط بیضه میشوند.
· GHRH: هورمون آزاد کننده هورمون رشد. یک هورمون پپتیدی دارای ۴۴ اسیدآمینه بوده که از هیپوتالاموس ترشح شده و آزادسازی هورمون رشد از هیپوفیز را افزایش میدهد.
· HCG: گنادوتروپین جفتی انسان. در دوران بارداری توسط جفت تولید شده و به ضخیم شدن دیواره رحم فرد برای حمایت از جنین در حال رشد کمک میکند. سطح HCG بعد از لقاح پیدا کرده و این روند افزایشی تا حدود هفته 10 بارداری نیز ادامه پیدا میکند.
· LH: هورمون لوتئینیزه کننده. ماده شیمیایی است که فرآیندهای مهمی را در سیستم تولید مثل آغاز میکند. LH تخمک گذاری را تحریک میکند
· MSH: هورمون محرک ملانوسیت. گروهی از هورمونهای تولید شده توسط غده هیپوفیز، هیپوتالاموس و سلولهای پوست را در بر میگیرد که برای محافظت از پوست در برابر اشعه ماوراء بنفش، ایجاد رنگدانه و کنترل اشتها اهمیت دارند.
· OT: اکسی توسین. هورمونی نوروهیپوفیزیال و اولیگوپپتیدی است که در پستانداران وجود دارد. اکسیتوسین به صورت طبیعی در هیپوتالاموس تولید و در هیپوفیز پسین ذخیره و ترشح میشود. این هورمون نقش اساسی در زایمان و اتفاقات قبل و بعد از آن دارد.
· PIH: دوپامین. یک ترکیب آلی از خانواده کتکولآمین و فنیلآمینها است که نقش حیاتی در بدن و مغز دارد. دوپامین در مغز و کلیه سنتز میشود و در مغز، نقش پیامرسان عصبی و در خون، نقش هورمونی دارد.
· PRH: هورمون آزاد کننده پرولاکتین. پرولاکتین یک هورمون پلی پپتیدی است که مسئول شیردهی، رشد سینه و صدها عمل دیگر مورد نیاز برای حفظ هموستاز است. ساختار شیمیایی پرولاکتین شبیه به ساختار هورمون رشد و هورمون لاکتوژن جفت میباشد.
· PRL: پرولاکتین.
· PTH: هورمون پاراتیروئید. به عنوان پاراتورمون نیز شناخته می شود. توسط غدد پاراتیروئید ساخته شده و سطح کلسیم خون را کنترل میکند. کلسیم یک ماده معدنی است که استخوان و دندانهای شما را سالم و قوی نگه می دارد. همچنین برای عملکرد صحیح اعصاب، ماهیچهها و قلب ضروری است.
· PYY: پپتید yy. پپتید YY که به عنوان پپتید تیروزین تیروزین نیز شناخته میشود، در انسان توسط ژن PYY کدگذاری شده و در پاسخ به تغذیه از سلولهای ایلئوم و کولون آزاد میشود. در خون، روده و سایر عناصر محیطی، PYY برای کاهش اشتها عمل می کند.
· SOM: سوماتواستاتین. هورمونی است که باعث مهار ترشح بسیاری از هورمونها از جمله هورمون رشد از هیپوفیز میشود. این هورمون، یک ساختار پپتیدی داشته و در دستگاه گوارش از معده، روده و لوزالمعده و دستگاه عصبی مرکزی ترشح میشود.
· T3: نوعی هورمون تیروئیدی
· T4: نوعی هورمون تیروئید
· TRH: هورمون آزادکننده تیروتروپین. در تنظیم و ترشح هورمون محرک تیروئید و همچنین پرولاکتین نقش دارد. کمبود این هورمون با کم کاری تیروئید و هیپوتالاموس مرتبط است.
· TSH: هورمون محرک تیرویید