ذخیره تخمدان نرمال چند است و چگونه اندازه‌گیری می‌شود؟ در این مقاله می‌خوانیم:
خانم‌ها با تمام تخمک‌هایی که درطول زندگی خواهند داشت، به‌دنیا می‌آیند که حدود 1-2 میلیون عدد می‌باشد. در ادامه بدن قادر به ساخت تخمک‌های جدید نخواهد بود، اما ممکن است تعداد آنها دراثر عوامل مختلفی کاهش پیدا کند. آزمایش ذخیره تخمدان، که معمولا به تست Anti-Mullerian hormone (AMH) اشاره دارد، باهدف ارزیابی تعداد و کیفیت این تخمک‌ها انجام می‌شود.
آزمایش AMH، سطح هومونی به‌نام آنتی‌مولرین را در خون اندازه‌گیری می‌کند که توسط سلول‌های گرانولوزا در فولیکول‌های تخمدان ساخته شده و به‌نوعی بیانگر ذخیره تخمدان فرد است. این تست در زنان، باهدف پیشبینی توانایی بالقوه فرد در باروری و تعیین زمان یائسگی انجام می‌شود. نقش این هورمون و سطح نرمال آن وابسته به سن و جنسیت افراد است؛ برای مثال با افزایش سن، سطح این فاکتور در خون کاهش می‌یابد که با نام Diminished Ovarian Reserve (DOR) شناخته می‌شود و در مواردی ممکن است مشکل‌ساز باشد (1،2،3).
چه‌موقع نیاز به انجام آزمایش AMH است؟
پزشک معمولا در شرایط زیر این تست را برای خانم‌ها درخواست می‌کند:
· بررسی پتانسیل باروری فرد
· پیشبینی زمان شروع یائسگی؛ زمانی در زندگی یک خانم که دوره‌های قاعدگی وی متوقف شده و دیگر امکان بارداری وجود نخواهد داشت. این دوران معمولا در حدود 50 سالگی آغاز می‌شود.
· تشخیص سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS)؛ نوعی اختلال هورمونی که از عوامل شایع ناباروری در زنان است.
· بررسی علت وجود یک‌سری ویژگی‌های مردانه در زن (اختلال virilization)
· به‌صورت دوره‌ای در بررسی وضعیت زنان مبتلا به انواع مشخصی از سرطان‌های تخمدان
· تعیین علت یائسگی زودرس
· تشخیص علت آمنوره یا عدم شروع یا توقف قاعدگی؛ که اغلب در دخترانی که دوران قاعدگی آنها تا سن 15 سالگی آغاز نشده است و زنانی که چندین دوره قاعدگی را نداشته‌اند، دیده می‌شود.
· بررسی نوزادانی که اندام تناسلی آنها به‌طور دقیق بیانگر جنسیتشان نمی‌باشد
اگر در باردار شدن با مشکل مواجه شده‌اید یا قرار است از روش‌های کمکی مانند لقاح آزمایشگاهی (IVF)، استفاده کنید، ممکن است به این آزمایش نیاز داشته‌باشید (3،4).
ذخیره تخمدان نرمال چند باید باشد؟
رنج معین و دقیقی از این هورمون که طبیعی درنظر گرفته‌شود، وجود ندارد و این بازه می‌تواند در آزمایشگاه‌های مختلف، متفاوت باشد. بنابراین بهتر است نتیجه آزمایش خود را با رفرنس رنج (reference range) اعلام‌شده در برگه آزمایشگاه، مقایسه کنید. اما به‌طورکلی می‌توان رنج طبیعی برای خانم‌ها در سنین مختلف را مطابق زیر تعریف کرد:
– 45 سال: 0.5 ng/mL
– 40 سال: 1 ng/mL
– 35 سال: 1.5 ng/ mL
– 30 سال: 2.5 ng/mL
– 25 سال: 3.0 ng/mL
(2)
برخی منابع، به‌صورت کلی‌تر و بدون درنظرگرفتن سن، نتایج را تفسیر می‌کنند:
– سطح بالا: بیش از 3.0 ng/ml
– رنج طبیعی: بیش از 1.0 ng/ml
– محدوده نرمال پایین: 0.7 – 0.9 ng/ml
– سطح پایین: 0.3 – 0.6 ng/ml
– مقادیر بسیار پایین: کمتر از 0.3 ng/ml
(6)
سطح طبیعی این فاکتور به این معنا است که شما ذخیره تخمدان نرمال و درنتیجه، شانس خوبی برای بارداری دارید. سطوح بالای آن می‌تواند از علائم ابتلا به سندرم تخمدان پلیکیستیک باشد و مقادیر پایین آن، از ذخیره تخمدان نه‌چندان مناسب خبر می‌دهد. درواقع پایین بودن AMH بیانگر این موضوع است که شما تخمک‌های کمتری برای لقاح، دردسترس دارید که ممکن است پروسه بارداری را دچار اشکال کند. در این صورت باید با پزشک مشورت کرده و درصورت نیاز درمان را شروع کنید یا باتغییراتی در سبک زندگی خود، وضعیت را بهبود بخشید. البته باید به‌یاد داشت که سطح پایین این فاکتور در دختران جوان (قبل از رسیدن به بلوغ و سن قاعدگی) و زنان یائسه طبیعی است (5).
منابع:
1. https://www.medscape.com/viewarticle/842158#:~:text=Ovarian%20reserve%20testing%20is%20typically,stimulus%20for%20final%20follicle%20maturation.
2. https://www.healthline.com/health/fertility/amh#what-it-is
3. https://medlineplus.gov/lab-tests/anti-mullerian-hormone-test/#:~:text=An%20AMH%20test%20is%20often,cells%20a%20woman%20has%20left.
4. https://www.testing.com/tests/anti-mullerian-hormone/
5. https://www.webmd.com/a-to-z-guides/what-to-know-anti-mullerian-hormone-levels#091e9c5e821cf2d6-1-3
6. https://rmanetwork.com/blog/anti-mullerian-hormone-amh-testing-of-ovarian-reserve/
