تفسیر جواب آزمایش دیابت بارداری

با مطالعه این مقاله درباره‌ی انواع آزمایشات قند خون در دوران بارداری بیشتر بدانید:

دیابت بارداری چیست؟

دیابت بارداری نوعی از دیابت است که ممکن است، مادر در طول حاملگی به آن مبتلا شود و پس از زایمان نیز اغلب از بین می‌رود. این بیماری در زنانی که قبل از حاملگی به دیابت مبتلا نبودند نیز می تواند رخ دهد. این افزایش قند خون می‌تواند سلامت جنین را در طول حاملگی تحت تاثیر قرار دهد و احتمال ابتلای مادر به دیابت نوع 2 بعد از حاملگی نیز افزایش می‌یابد. این عارضه در 10 درصد زنان باردار اتفاق می‌افتد.

دیابت حاملگی معمولا در نیمه دوم حاملگی رخ می دهد و معمولا پزشک در هفته 24 تا 28 حاملگی با درخواست آزمایش، ابتلای مادر به دیابت حاملگی را بررسی می‌کند.

دیابت حاملگی براساس سن و علائم فرد می‌تواند به انواع مختلفی تقسیم بندی شود. دو نوع طبقه بندی مرسوم دیابت بارداری، طبقه بندی ) White classification طبقه بندی سفید( و American Diabetes Association (ADA) ( طبقه بندی سازمان دیابت آمریکا ) می‌باشد.

براساس طبقه‌بندی سفید، انواع AتاT نام گذاری می‌شود. این روش براساس علائم بالینی، سن شروع بیماری و … می باشد.

در طبقه بندی سازمان دیابت آمریکا افراد براساس علت ابتلا به دیابت تقسیم بندی می شوند. سه نوع اصلی دیابت این طبقه‌بندی شامل نوع یک ( در اثر تخریب سلول‌های پانکراس )، دیابت نوع دو و دیابت حاملگی می‌شود.

علایم دیابت حاملگی چیست؟

دیابت حاملگی معمولا علامتی ندارد. برخی مادران مبتلا احساس تشنگی و گرسنگی بیش از حد و پر ادراری دارند.

کدام آزمایش ها برای تشخیص دیابت حاملگی درخواست می شود؟

آزمایش قند خون در شرایط مختلفی در مادر باردار انجام می شود و بر اساس شرایط آزمایش نام‌های متفاوت دارد:

· BS

· FBS

· 2hPP

· GCT

· OGTT/GTT

در ادامه به توضیح مختصر هرکدام و سپس توضیح تفسیر جواب آزمایش دیابت بارداری می‌پردازیم.

قند خون رندوم ( BS )

اندازه گیری قند خون بصورت رندوم است. در این روش نمونه خون فرد بدون ناشتایی و بدون توجه به زمان (صبح، عصر و شب ) برای اندازه گیری میزان قند خون گرفته می‌شود. مثلا زمانی که شما از کنار آزمایشگاهی رد می‌شوید و با خود می‌گویید بروم آزمایش قند خود را چک کنم و بدون رعایت شرایط خاصی نمونه خون می‌دهید. در این حالت شما آزمایش قند، BS داده‌اید.

قند خون ناشتا ( FBS )

اندازه گیری قند خون فرد در حالت ناشتایی است. در این روش نمونه خون فرد پس از 8 تا 12 ساعت ناشتایی برای اندازه گیری قند خون گرفته می شود.

آزمایش قند دو ساعته بعد از غذا ( 2hPP )

در این حالت باید 2 بار از فرد نمونه خون گرفته شود. ابتدا نمونه خون در شرایط ناشتا گرفته می‌شود و سپس فرد صبحانه‌ای معمولی مانند روز‌های دیگر می‌خورد، سپس بعد از گذشت دو ساعت از اتمام صبحانه مجدد نمونه خون فرد گرفته می‌شود.

آزمایش تحمل گلوکز 2 ساعته ( تست تحمل گلوکز در بارداری، آزمایش GTT، OGTT)

این آزمایش معمولا برای مادران باردار درخواست می‌شود. در این روش دو تا سه بار به به درخوسا پزشک، باید نمونه خون فرد گرفته شود. نمونه یک نمونه خون ناشتای فرد می‌باشد، سپس شربتی را که وزن مشخصی (75 گرم ) از قند می باشد را باید بخورید، یک‌ساعت بعد از خوردن شربت مجدد آزمایش گرفته می‌شود و دو ساعت بعد از خوردن شربت نیز مجدد آزمایش گرفته می‌شود. گزارش آزمایش شامل 3 عدد قند خون ناشتا ساعت یک و ساعت دو می‌باشد.

تست چالش گلوکز ( GCT)

آزمایش‌های تحمل گلوکز نیز برای بررسی دیابت بارداری انجام می شوند. در این روش فرد باید مقدار مشخصی از قند حل شده در آب را بصورت شربت و درحالت غیرناشتایی بخورد، که این، موجب بالا رفتن قند خون در فرد می‌شود. بعد از یک ساعت قند خون فرد اندازه گیری می‌شود تا تعیین شود بدن فرد این قند را چگونه و به چه مقدار وارد جریان خون و سلول های بدن می‌کند. در GCT یک نمونه خون از فرد گرفته می‌شود و در GTT سه نمونه خون از فرد گرفته می‌شود و ابتدای آزمایش فرد باید ناشتا باشد.

اگر میزان قند خون در این آزمایشات بالاتر از میزان نرمال باشد به معنی ابتلای فرد به دیابت حاملگی است و باید تحت نظر پزشک درمان و رعایت رژیم غذایی صورت گیرد.

اگر مادر باردار در گروه پرخطر قرار بگیرد ولی نتیجه آزمایش نرمال باشد. پزشک مجددا در ماه های بعد حاملگی برای اطمینان بیشتر انجام تست را توصیه می کند.

تفسیر جواب آزمایش دیابت بارداری

آزمایش BS

· سالم : پایین‌تر از 200

· پیش دیابتیک : –

· دیابتی : 200 یا بیشتر

قند خون ناشتا

· سالم : زیر 100

· پیش دیابتیک : بین 100 تا 125

· دیابتی : 126 یا بیشتر

نمونه‌گیری باید پس از 8-12 ساعت ناشتایی گرفته شود.

قند دو ساعت پس از مصرف غذا (2hPP)

· سالم : زیر 140

· پیش دیابتیک : بین 140 تا 199

· دیابتی : 200 یا بیشتر

تست تحمل گلوکز برای تشخیص دیابت بارداری (GTT/OGTT )

· قند1 ( ناشتا و پیش از مصرف قند ): زیر 95

· قند2 (1 ساعت پس از مصرف گلوکز ) : کمتر یا مساوی با 180

· قند3 (2 ساعت پس از مصرف گلوکز ) : کمتر یا مساوی 155

· قند4 (3 ساعت پس از مصرف گلوکز ) : کمتر یا مساوی 140

بالاتر بودن دو یا بیش از دو اندازه‌گیری از سطح هدف، به نفع تشخیص دیابت بارداری است. پزشک باید ابتلای قطعی فرد به دیابت را تشخیص دهد.

نمونه 2 یک ساعت پس از نوشیدن 100 گرم قند گرفته می‌شود. ممکن است به جای 100 گرم، از 75 گرم گلوکز استفاده شود. اما در این صورت نمونه ساعت سوم گرفته نمی‌شود.

مقاله مرتبط: تفسیر آزمایش قند خون

تست چالش گلوکز ( GCT )

· طبیعی : کمتر از 140

· غیر طبیعی: بیشتر یا مساوی 140

نمونه یک ساعت پس از نوشیدن 50 گرم گلوکز گرفته می‌شود.

تفسیر جواب آزمایش دیابت بارداری و تشخیص قطعی ابتلای وی به دیابت باید توسط پزشک انجام شود. اگر نتایج آزمایش شما غیرطبیعی است،نگران نشوید.

منابع:

1- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2582643/

2- https://www.mayoclinic.org/tests-procedures/glucose-challenge-test/about/pac-20394277

3- https://labtestsonline.org/tests/glucose-tolerance-test