سالانه بالغ بر 13000 زن، در ایالت متحده آمریکا از نظر سرطان رحم تشخیص داده میشوند.سرطان سرویکس( دهانه رحم ) یکی از انواع قابل پیشبینی و درمان سرطانهاست.
پاپ اسمیر یکی از روش های تشخیصی جهت شناسایی سرطان دهانه رحم می باشد. شناسایی زود هنگام سرطان رحم شانس درمان را بسیار بالا می برد. پاپ اسمیر همچنین می تواند تغییرات سلول های سرویکس ( دهانه رحم ) را شناسایی کند و ریسک سرطانی شدن این تغییرات را پیش بینی کند. (4)
ویروس پاپیلومای انسانی یا hpv شایعترین عفونت منتقله از طریق مقاربت جنسی می باشد. بسیاری از افراد آلوده به این ویروس در طول زندگی هیچ علائمی را نشان نمی دهند و افراد حتی از آلودگی به آن اطلاع پیدا نمی کنند. اما برخی از گونه های آن باعث بروز علائم جدی تری در فرد می شود, همچون زگیل تناسلی. این زگیل ها ممکن است منفرد یا خوشه ای باشند یا به شکل صاف یا برجسته, کوچک یا بزرگ باشند. این تظاهرات بیشتر در ناحیه خارجی اندام تناسلی زن و آلت تناسلی بروز می کند. در شرایط جدی تری ممکن است برخی از انواع سرطان های دهانه رحم, حنجره و… را ایجاد کنند. همچنین محققان بر این باوراند که آلودگی دهانی بعد از تماس جنسی دهانی با شخص آلوده به این ویروس ایجاد می شود.(5)
دو تست تشخیصی جهت شناسایی و غربال گری سرطان رحم به شرح زیر است:
· پاپ اسمیر
برای تشخیص تغییرات سلولهای سرویکس ( دهانه رحم ) و مراحل ابتدایی سرطان، به صورت غربالگری به زنان بالای 21 سال توصیه میشود.
· تست HPV
برای شناسایی آلودگی شخص به ویروس پاپیلومای انسانی ( human papillomavirus ) که یکی از ریزفاکتورهای ابتلا به سرطان دهانه رحم میباشد، این تست انجام میشود.
به صورت کلی به زنان بین 21 – 65 سال توصیه میشود یکی یا هر دو تست را، جهت غربالگری جمعیت زنان بالغ از نظر شیوع سرطان رحم، انجام دهند.(1)
تفسیر آزمایش پاپاسمیر
جواب تست پاپ اسمیر میتواند، نرمال، مشکوک یا غیرنرمال باشد.
· نرمال
نتیجه نرمال یا منفی ( negative ) به معنی عدم مشاهده سلولهای غیرطبیعی در دهانه رحم میباشد. در اینصورت بنا به صلاحدید پزشک اگر به تنهایی فقط تست پاپاسمیر را دادهاید، سه سال بعد نیز تست را تکرار کنید، و اگر همزمان جواب تست hpv شما نیز منفی بود، میتوانید پنج سال بعد برای بررسی مجدد اقدام کنید.
· مشکوک یا مبهم
یکی از نتایج رایج در تست پاپاسمیر میتواند این گزینهها باشد که در برگه آزمایش به صورتهای زیر بیان میشود:
- Equivocal
- Inconclusive
- ASC-US ( Atypical Squamous Cells of Undetermined Significance )
تفسیر آن به این معنی است که تغییرات مربوط به سلولهای سرویکس به صورت واضح مشخص نیست که آیا مربوط به آلودگی به hpv است یا موارد دیگری چون بارداری، یائسگی یا عفونت.
در موارد دیگر گزارش موارد مشکوک میتواند به صورت زیر بیان شود:
- Atypical Squamous Cells of Undetermined Significance
گزارش این مورد بسیار رایج است، به این معنی که، تغییراتی در ساختار سلولها مشاهده شده است اما نمیتوان با قطعیت این تغییرات را به ابتلا به ویروس پاپیلومای انسانی نسبت داد. بلکه تغییرات هورمونی نظیر یائسگی، بارداری و.. نیز میتواند عامل آن باشند.
- Unsatisfactory Pap test results
این مورد به معنی عدم کفایت یا وضوح کامل سلولهای برداشته شده از بافت است و ممکن است پزشک درخواست تکرار آزمایش را بخواهد.
- Atypical Glandular Cells (AGC)
به معنی مشاهده برخی سلولهای غدهای غیر معمول میباشد که بنا به نظر پزشک ممکن است درخواست کولپوسکوپی را برای شخص داشته باشد.
- Low-Grade Squamous Intraepithelial Lesions (LSIL)
تغییرات مختصری در سلولهای سرویکس مشاهده شده که میتواند علت آن عفونت ویروسی باشد. در این صورت برای اطمینان حاصل از علت پیدایش این تغییرات شخص نیازمند انجام تستهای تکمیلی و مشاوره با پزشک میباشد.
- Atypical Squamous Cells, cannot exclude HSIL (ASC-H)
تغییراتی در سطح سلولهای سنگفرشی مشاهده شده است که برای بررسی بیشتر نیاز به انجام کولپوسکوپی میباشد.
- High-Grade Squamous Intraepithelial Lesions (HSIL)
به این معنی است که تغییرات ساختار سلولی ریسک بالای سرطانی شدن را دارند و لذا در صورت عدم درمان ریسک ابتلا به سرطان دهانه گردن رحم ( سرویکس ) بال میرود. در این موارد نیز باید با پزشک مشورت کرد.
· غیر طبیعی
غیرطبیعی بودن یا همان ( abnormal ) به معنی یافتن سلولهایی با ساختار غیرنرمال در دهانه رحم میباشد.
این تغییرات تنها به معنی سرطانی بودن سلولها نیست، بلکه دلایل متفاوتی میتواند داشته باشد، مثل آلودگی با ویروس پاپیلومای انسانی.
رنج این تغییرات میتواند از کم (low grade یا minor ) یا جدی ( high grade ) متغیر باشد.
در بسیاری از مواقع تغییرات کم و minor قابل برگشت به وضعیت نرمال هستند، اما تغییرات جدی و زیاد در صورت عدم درمان، به سمت سرطانی شدن پیش میرود و بیشتر مواقع به این مرحله، مرحله پیشسرطانی نیز گفته میشود. بنا به درخواست پزشک درصورت مشاهده وضعیت غیرطبیعی، شخص برای بررسی از نظر سرطانی بودن سلولها نیازمند انجام آزمایشات تکمیلی میباشد. هرچه زودتر سرطان تشخیص داده شود، پاسخ به درمان بهتر خواهد بود.(1 و 2) اگر جواب پاپ اسمیر شما، شامل این موارد میباشد، هرچه سریعتر با پزشک در این رابطه مشورت کنید.
تست hpv
جواب این آزمایش، معمولا بین 1 تا 3 هفته زمان خواهد برد.
تفسیر این آزمایش، به صورت positive ( مثبت ) یا negative ( منفی ) است.
منفی بودن نتیجه آزمایش به معنی عدم یافتن آلودگی با این ویروس میباشد. به شما توصیه میشود پنج سال بعد این تست را تکرار کنید یا در صورت اینکه در گروه پر خطر هستید بهتر است زودتر این تست را تکرار کنید.( گروه پر خطر : داشتن عادات بهداشتی پرخطر جنسی، داشتن نتیجه تست قبلی مشکوک یا غیر طبیعی و …)
مثبت بودن نتیجه تست به معنی مشاهده ریسک بالای ابتلا به این ویروس است. پزشک بنا به نتیجه آزمایش و شرایط شخص، مراحل درمان را انتخاب میکند.
گاهی در بعضی افراد، بعد از سالها ابتلا و درمان به hpv، نتیجه تست میتواند مثبت باشد.این ویروس میتواند سالها بعد از غیرفعال بودن بنا به شرایط فیزیولوژی بدن شخص (همچون استرس، شوک و…) فعال شود.(2)
انواع ویروس hpv چیست؟
از بین 150 سویه شناخته شده از ویروس پاپیلومای انسانی, 40 نوع آن در ناحیه تناسلی تاثیر می گذارند. اما از بین این تعداد بیشتر آنها باعث بیماری نمی شوند. فرد همزمان می تواند به بیش از یک نوع آن آلوده باشد.(5)
- ویروس پاپیلومای انسانی کم خطر:
بیشتر سویه های این ویروس جز این دسته هستند. در صورت الودگی به یکی یا تعدادی از این نوع hpv, بعد از اینکه بدن فرد نسبت به این ویروس مصونیت پیدا کند, خود به خود از بین می روند. این سویه ها عملا ارتباطی با سرطان ندارند اما ممکن است باعث بروز زگیل شوند.
زگیل ها علاوه بر اندام تناسلی خارجی ممکن است در دهانه رحم, دهان و گلو, مقعد, کیسه بیضه مردان نیز بروز کند.
نوع 6 و 11 از جمله سویه های فعال این دسته هستند که باعث 90 درصد زگیل های تناسلی می شوند.
برخی نیز میتوانند باعث دیسپلازی خفیف دهانه رحم و تغییرات سلول های این ناحیه شوند که این تغییرات پیش سرطانی نیستند.(5)
- ویروس پاپیلومای انسانی پرخطر:
بیش از 12 سویه پر خطر hpv وجود دارد اما در بین این تعداد نوع 16 و 18 آن باعث بیشتر سرطان های مربوط به hpv می باشند.
سویه های پرخطر همچنین می تواند باعث ابتلا به سرطان دهان, لوزه, حنجره و زبان شوند که به عنوان سرطان های حفره حلق شناخته می شنود.(5)
با توجه به نتیجه تست، ممکن است پزشک برای بررسیهای بیشتر، یکی یا چند مورد از تستهای تشخیصی زیر را درخواست کند:
· چکآپ دورهای
· بیوپسی
· برداشتن سلولهای غیر طبیعی دهانه رحم
در صورت مشاهده هرگونه مورد غیر طبیعی و شک به سرطان دهانه رحم، پزشک ممکن است با توجه به شرایط موجود، فرد را به متخصص ژنیکولوژی یا متخصص سرطان ارجاع دهد.(3)
منابع :
- Cdc ( What Do My Cervical Cancer Screening Test Results Mean? )
- Cancer ( Next Steps After an Abnormal Cervical Cancer Screening Test: Understanding HPV and Pap Test Results )
- Mayoclinic ( HPV test )
- ( mayoclinic ( Pap smear
- ( nyulangone ( Types of Human Papillomavirus