تفسیر آزمایش ای وان سی :در افراد سالم، دیابتی و مبتلایان به سایر بیماری‌ها

تفسیر نتایج آزمایش HbA1C در شرایط مختلف: افراد سالم، دیابتی و مبتلایان به سایر بیماری‌ها

آزمایش HbA1C یا ای وان سی (هموگلوبین گلیکوزیله) یکی از تست‌های مهم برای سنجش میانگین قند خون در 2 تا 3 ماه گذشته است. این آزمایش برای تشخیص دیابت و بررسی وضعیت کنترل قند خون در بیماران دیابتی بسیار مهم است. تفسیر آزمایش ای وان سی بسته به شرایط فرد و وجود یا عدم وجود دیابت یا سایر بیماری‌ها می‌تواند متفاوت است که در ادامه بیشتر این موضوع را توضیح میدهیم.

HbA1C در افراد سالم

برای افراد سالم، مقدار طبیعی HbA1C معمولاً زیر 5.7 درصد است. این محدوده نشان‌دهنده کنترل طبیعی قند خون و عدم وجود دیابت است. به طور کلی، نتایج آزمایش HbA1C در این افراد به شرح زیر است:

• کمتر از 5.7 درصد: سطح قند خون طبیعی و عدم خطر ابتلا به دیابت.

• بین 5.7 تا 6.4 درصد: این بازه به عنوان پیش‌دیابت شناخته می‌شود و نشان‌دهنده این است که فرد در معرض خطر بالاتری برای ابتلا به دیابت نوع 2 است. تغییرات سبک زندگی مانند اصلاح رژیم غذایی و افزایش فعالیت بدنی در این افراد توصیه می‌شود.

• بالاتر از 6.5 درصد: سطح HbA1C بیشتر از 6.5 درصد معمولاً به معنای ابتلا به دیابت است و نیاز به بررسی‌های بیشتر و شروع درمان دارد.

دریافت تفسیر آزمایش خود بصورت تخصصی با ارسال عکس و یا فایل pdf در دکتر لاندا

HbA1C در افراد دیابتی

برای افرادی که قبلاً به دیابت نوع 1 یا نوع 2 مبتلا هستند، آزمایش HbA1C به عنوان یک شاخص مهم برای کنترل سطح قند خون در طولانی‌مدت استفاده می‌شود. مقادیر ایده‌آل HbA1C برای افراد دیابتیک بسته به سن، شرایط جسمی و نوع درمان متفاوت است. اما در حالت کلی، مقادیر زیر برای بیماران دیابتی توصیه می‌شود:

• کمتر از 7 درصد: این مقدار نشان‌دهنده کنترل مناسب دیابت است. بیشتر افراد دیابتی باید HbA1C خود را زیر 7 درصد نگه دارند تا خطر عوارض طولانی‌مدت کاهش یابد.
• بین 7 تا 8 درصد: ممکن است برای برخی افراد دیابتی مسن‌تر یا افرادی با مشکلات سلامتی خاص، مقدار HbA1C بین 7 تا 8 درصد مطلوب باشد. این مقدار را معمولاً زمانی توصیه می‌کنیم که خطرات پایین آمدن بیش از حد قند خون (هیپوگلیسمی) وجود دارد.
• بالاتر از 8 درصد: مقدار HbA1C بالاتر از 8 درصد معمولاً نشان‌دهنده کنترل نامناسب دیابت و نیاز به بازبینی درمان است. در این شرایط، احتمال عوارض جدی دیابت مانند مشکلات قلبی، کلیوی، بینایی و عصبی افزایش می‌یابد.

لزوم کنترل منظم قند خون در افراد مبتلا به دیابت

تاثیر سایر بیماری‌ها بر نتایج ای وان سی

بعضی شرایط پزشکی و بیماری‌ها ممکن است نتایج HbA1C را تحت تاثیر قرار دهند و باعث تفسیر نادرست نتایج شوند. در این شرایط، پزشکان ممکن است از آزمایش‌های مکمل برای ارزیابی دقیق‌تر وضعیت قند خون استفاده کنند:

1. کم‌خونی و سایر اختلالات خونی: کم‌خونی (خصوصاً کم‌خونی ناشی از کمبود آهن) می‌تواند به افزایش مصنوعی HbA1C منجر شود، زیرا تغییرات در هموگلوبین و مدت‌زمان زندگی گلبول‌های قرمز بر نتایج تاثیر می‌گذارد.
2. بیماری‌های کبدی: بیماری‌های کبدی ممکن است بر تولید گلبول‌های قرمز خون تاثیر بگذارند و باعث تداخل در نتایج HbA1C شوند.
3. نارسایی کلیوی: در افراد با نارسایی کلیوی مزمن، سطح HbA1C ممکن است به درستی منعکس‌کننده میانگین قند خون نباشد. در این بیماران، اوره خون می‌تواند باعث تغییرات در هموگلوبین و در نتیجه تاثیر بر نتیجه آزمایش شود.
4. مصرف برخی داروها: داروهایی مانند استروئیدها، هورمون‌ها و برخی داروهای خاص ممکن است نتایج HbA1C را تحت تاثیر قرار دهند. این داروها می‌توانند سطح قند خون را افزایش و به تبع آن سطح HbA1C را نیز افزایش دهند.
5. بارداری: در دوران بارداری، خصوصاً در زنان مبتلا به دیابت بارداری، میزان HbA1C ممکن است به‌درستی نمایانگر میانگین قند خون نباشد و آزمایش‌های قند خون معمولی به همراه پایش‌های دقیق‌تر توصیه می‌شود.
6. بیماری‌های مرتبط با مغز استخوان و گلبول‌های قرمز: بیماری‌هایی مانند تالاسمی، داسی‌شکل بودن گلبول‌های قرمز (Sickle Cell Anemia) یا برداشتن طحال نیز ممکن است بر نتیجه HbA1C تاثیر بگذارند. در این شرایط، عمر گلبول‌های قرمز ممکن است کاهش یابد یا تغییر کند که باعث کاهش مقدار واقعی HbA1C می‌گردد.

آزمایش HbA1C را به عنوان شاخصی دقیق و بلندمدت برای بررسی کنترل قند خون در افراد دیابتی و پیشگیری از دیابت میشناسیم، اما تفسیر آزمایش ای وان سی بسته به شرایط جسمی فرد و بیماری‌های زمینه‌ای ممکن است متفاوت باشد. برای افرادی که به بیماری‌های خاص مبتلا هستند یا از داروهای خاصی استفاده می‌کنند، ضروری است که پزشک علاوه بر آزمایش HbA1C از دیگر روش‌های ارزیابی قند خون استفاده کند تا به نتیجه دقیق‌تری برسد.