تفسیر آزمایش lh

در این مطلب، با luteinizing hormone و تفسیر آزمایش آن، آشنا می‌شویم:

آزمایش LH، سطح هومونی بهنام luteinizing hormone را در خون می‌سنجد که از غده هیپوفیز ترشح شده و نقش مهمی در رشد و عملکرد جنسی افراد دارد. این هورمون در خانم‌ها به کنترل چرخه قاعدگی و آزادشدن تخمک از تخمدان کمک می‌کند و در آقایان در ساخت تستوسترون در بیضه‌ها نقش دارد. مقادیر پایینی از هومون لوتئینی در کودکان وجود دارد که چندسال قبل از بلوغ شروع به افزایش کرده و به‌ترتیب در دختران و پسران، تولید استروژن از تخمدان‌ها و ترشح تستوسترون از بیضه‌ها را تسهیل می‌کند. مقادیر بسیار بالا یا پایین این هورمون می‌تواند بیانگر مشکلات متعددی ازجمله ناباروری، مشکلات قاعدگی در زنان، میل جنسی پایین در آقایان و بلوغ زیردرس یا دیررس کودکان باشد (1).

چه‌موقع نیاز به انجام آزمایش LH است؟

LH با هورمون دیگری به‌نام محرک فولیکول یا FSH در کنترل عملکرد جنسی کاربرد دارد. بنابراین آزمایش این دو هورمون معمولا با یکدیگر انجام می‌شوند که در خانم‌ها اغلب در شرایط زیر کاربرد دارند:

· تعیین علت ناباروری

· تعیین زمان تخمک‌گذاری، زمانی‌که احتمال بارداری بیشتر است

· بررسی علت قاعدگی نامنظم یا متوقف‌شده

· تایید شروع یائسگی یا دوران قبل از آن. یائسگی زمانی است که دوره‌های پریود در یک خانم متوقف شده و دیگر توانایی بارداری ندارد. معمولا این پروسه در 50 سالگی شروع می‌شود.

در آقایان، سنجش هورمون لوتئینی به پیداکردن علت ناباروری، دلیل تعداد اسپرم پایین و تمایل‌جنسی کاهش‌یافته، کمک می‌کند. در کودکان نیز از اندازه‌گیری این هورمون برای تشخیص بلوغ زودرس یا دیررس استفاده می‌شود. اگر بلوغ در دختران و پسران به‌ترتیب قبل از 9 و 13 سالگی رخ دهد، بلوغ زودرس نام دارد و اگر تا 13 سالگی دختران یا 14سالگی در پسران به تاخیر بیفتد، بلوغ دیررس خواهد بود (1).

تفسیر آزمایش lh

رنج نرمال luteinizing hormone وابسته به فاکتورهای مختلف و در زن، مرد و کودک متفاوت است. برای مردان بازه 1.24–7.8 IU/L طبیعی درنظر گرفته می‌شود. سطح این هورمون در خانم‌ها، باتوجه به بخشی از چرخه قاعدگی که فرد در آن قرار دارد، تغییر می‌کند و مقادیر نرمال آن به‌شرح زیر است:

– در فاز فولیکولی (حدود دو هفته اول سیکل جنسی): 1.68 – 15 IU/mL

– روز تخمک‌گذاری (که درحالت ایده‌آل، 14 امین روز سیکل میباشد): 21.9 – 56.6 IU/mL

– فاز لوتئال (حدود دو هفته دوم سیکل جنسی): 0.61 – 16.3 IU/mL

– پس از یائسگی: 14.2 – 52.3 IU/mL

در دخترانی که هنوز به بلوغ نرسیده‌اند (کودکان 1 تا 10 ساله)، سطح LH پایینتر و حدود 0.03-3.9 IU/L می‌باشد (2).

افزایش سطح LH و FSH در خانم‌ها، می‌تواند نشان‌دهنده اختلالاتی در تخمدان باشد که به‌عنوان نارسایی اولیه تخمدان شناخته می‌شود. از علل وقوع این عارضه میتوان به موارد زیر اشاره کرد:

· عدم رشد و تکامل صحیح تخمدان‌ها

· ناهنجاری‌های ژنتیکی، مانند سندرم ترنر (نوعی اختلال ژنتیکی که بر رشد جنسی در زنان تأثیر گذاشته و اغلب باعث ناباروری می‌شود)

· قرارگرفتن در معرض اشعه‌ها

· سابقه مصرف داروهای شیمی درمانی

· اختلالات خودایمنی

· تومور تخمدان

· بیماری تیروئید یا آدرنال

· سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS)؛ نوعی اختلال هورمونی شایع که زنان باردار را تحت‌تاثیر قرار می‌دهد و از علل شایع ناباروری است (3)

درمقابل، کاهش سطح LH در زنان می‌تواند در نتیجه نارسایی تخمدان رخ دهد که در بسیاری از موارد به‌دلیل اختلالاتی در بخش‌هایی از مغز مانند غده هیپوفیز است. مشکلاتی در غذاخوردن یا سوءتغذیه نیز می‌توانند در افت مقادیر هورمون لوتئینی تاثیرگذار باشند (1،3).

هورمون luteinizing hormone در آقایان مانند سایرین همراه با افت و خیزهایی است؛ برای مثال افزایش سطح این هورمون در شرایط زیر دیده میشود:

· آسیب دیدن بیضه‌ها به‌دلیل شیمی درمانی، پرتو درمانی، عفونت یا سوءمصرف الکل

· سندرم کلاین‌فلتر، اختلالی ژنتیکی که بر رشدجنسی مردان تاثیرگذاشته و اغلب باعث ناباروری می‌شود

سطوح پایین این فاکتور در مردان نبز می‌تواند بیانگر اختلالی در غده هیپوفیز یا هیپوتالاموس باشد. همانطور که پیشتر اشاره شد از این تست در بررسی وضعیت بلوغ کودکان استفاده میشود که مقادیر بالای آن می‌تواند به‌عنوان شروع بلوغ یا نزدیکی آن تلقی شود. درصورتی‌که این اتفاق قبل از 9سالگی دختر یا قبل از 10سالگی در یک پسر رخ دهد، ممکن است مشکلات زیر مطرح باشند:

· اختلال در سیستم عصبی مرکزی

· نوعی آسیب مغزی

به‌علاوه، کاهش هورمون مدنظر در کودکان از نشانه‌های بلوغ تاخیری است که معمولا ناشی از عواملی همچون اختلال در تخمدان یا بیضه‌ها، سندرم ترنر در دختران و کلاین‌فلتر در پسران، عفونت، کمبود هورمونی یا نوعی اختلال در غذاخوردن می‌باشد (1). توجه داشته‌باشید که آزمایش LH به‌تنهایی، برای تشخیص هیچکدام از بیماری‌های گفته‌شده کافی نیست و باید با متخصص مربوطه مشورت کنید.