درباره ی تغییرات آزمایش سی بی سی مادر باردار نسبت به سایر بالغین در این مطلب بخوانید:
آزمایش cbc یکی از پر درخواست ترین آزمایشهای خون است که به منظور بررسی انواع سلول های خونی انجام میشود. این آزمایش گلبولهای قرمز، سفید و پلاکت ها را ارزیابی میکند. در دوران بارداری تغییرات فیزیولوژیک و طبیعی بسیاری برای فراهم آوردن شرایط مناسب برای رشد جنین ایجاد میشود که از این جمله تغییر در تعداد و عملکرد سلولهای خونی و در نتیجه تغییر در جواب cbc است. در این مطلب به توضیح اختصاصی وضعیت آزمایش سی بی سی در بارداری میپردازیم.
تفسیر آزمایش cbc آنلاین خود را میتوانید از پزشکان متخصص دکتر لاندا بشنوید.
تفسیر آزمایش cbc در بارداری
اغلب پارامترهای اندازهگیری شده در آزمایش CBC میتواند با توجه به هفته حاملگی، شاخصی برای تشخیص بیماری در مادر یا جنین وی باشد، به همین علت این آزمایش در بارداری اهمیت دارد. (1) در ادامه به تفسیر و توضیح پارامترهای مختلف تفسیر آزمایش cbc بارداری میپردازیم:
WBC ( گلبول های سفید )
در زنان باردار گلبولهای سفید بالا میرود. افزایش تعداد WBC به علت بالا رفتن پاسخ های التهابی حین حاملگی است. هم چنین این وضعیت ممکن است در اثر سرکوب و مقاومت سیستم ایمنی جنین رخ دهد. هم چنین در خون محیطی این زنان طبق پژوهش ها فرم های نابالغ گلبول های سفید از جمله میلوسیت و متامیلوسیت در سه ماهه دوم و سوم و فرم نوتروفیل باند در کل دوران حاملگی دیده می شود. افزایش تعداد wbc در افراد غیرباردار اغبل نشان دهنده عفونت یا بیماری در بدن است اما در حاملگی افزایش این گلبولها این لزوما این معنی را در پی ندارد. (2و1)
تعداد گلبول سفید در زنان باردار (3)
واحد
RBC ( گلبول های قرمز )
گلبولهای قرمز اکسیژن را از ریه به سایر بخش های بدن حمل می کنند. این گلبول ها در طی دوران حاملگی بسیار اهمیت دارند چرا که علاوه بر مادر، جنین نیز نیازمند اکسیژن است. حجم خون مادر در طی بارداری افزایش مییابد و عمده این افزایش در نیمه دوم حاملگی روی میدهد. این افزایش اغلب به دلیل عملکرد هورمونها و اثر آنها بر کلیه است که موجب بیشتر شدن حجم مایع خون میشود. در مقابل مغز استخوان نیز به صورت فزاینده ای فعال شده تا گلبولهای قرمز بیشتری تولید کند تا بتواند تا حدی با افزایش حجم مایع درون عروق، برابری کند و تعادل در خون ایجاد شود. (1و2)
تعداد گلبول قرمز در زنان باردار
Hb ( هموگلوبین )
هموگلوبین یک پروتئین همراه با آهن سلول گلبول قرمز است که قابلیت جابجایی اکسیژن را به این سلول میدهد. کاهش هموگلوبین در بارداری ممکن است در اثر بالا رفتن نیاز به آهن بدن باشد، چرا که در این وضعیت جنین در حال رشد و مادر هر دو نیاز به آهن بیشتری دارد ولی در اغلب افراد آهن مورد نیاز از طریق رژیم غذایی تامین نمی شود.
باید در نظر گرفت سطح این پروتئین در سه ماهه اول حاملگی کاهش مییابد و در سه ماهه دوم به پایین ترین سطح خود میرسد و در سه ماه سوم دوباره افزایش مییابد. این وضعیت اصطلاحا آنمی فیزیولوژیک نامیده میشود.
hb نرمال در بارداری
برای تشخیص کم خونی در مادر باردار علاوه بر تعداد گلبولهای قرمز و هموگلوبین فاکتورهای دیگری چون هماتوکریت و RDW نیز باید مورد توجه قرار گیرد. (2و3) هماتوکریت نشان میدهد که چه مقدار از حجم خون از گلبولهای قرمز تشکیل شده است و RDW نیز میزان توضیع اندازهی جمعیت گلبولهای قرمز را نشان میدهد.
رنج نرمال هماتوکریت در بارداری واحد
رنج نرمال آر دی دبلیو در حاملگی(3)
پلاکت (plt)
این سلولها مسئول انعقاد خون و جلوگیری از خونریزی هستند. ترومبوسیتوپنی ( کاهش پلاکت ها ) یکی دیگر از تغییرات معمول در آزمایش cbc در زنان باردار است. این تغییر به علت فرایندهای فعال شدن پلاکتی و افزایش حذف پلاکتها است. با این حال کاهش زیاد PLT نشان دهنده بیماری است و باید با پزشک دربارهی آن مشورت کرد.
تعداد پلاکتها در آزمایش cbc بارداری در طی دوره 9 ماه حاملگی تدریجا کاهش می یابد ولی موجب بیماری یا مشکل نخواهد شد. شاخصpdw که میانگین سایز پلاکت ها را نشان می دهد در حاملگی افزایش می یابد. (2و1)
plt نرمال در بارداری
اگر در نتایج آزمایش خود موارد مشکوکی را مشاهده میکنید و یا میخواهید تفسیر آزمایش cbc در بارداری را بدانید با پزشک در این باره مشورت کنید.
منابع
1. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6816986/
2. https://www.ntd-eurofins.com/translating-pregnancy-blood-tests/
3. https://www.perinatology.com/Reference/Reference%20Ranges/Reference%20for%20Serum.htm