تشخیص سرطان پروستات با PSA

PSA یک ( Prostate soecific antigen ) پروتئینی است که توسط غده پروستات ساخته می‌شود و گاهی بالا بودن این پروتئین نشانه‌ای بر وجود سرطان پروستات می‌باشد.

تشخیص سرطان پروستات با psa

پروستات یک غده کوچک در ناحیه لگنی آناتومی مردان در کنار مثانه قرار دارد و همچنین پزشک برای بررسی آن می تواند از راه رکتال با استفاده از انگشت اقدام کند.

سرطان پروستات، یکی ازشایع ترین بیماری‌های موجود در جمعیت مردان می باشد و دومین رتبه در مرگ ناشی از سرطان را در مردان دارد. طبق آمار از هر 9 مرد یکی در طول زندگی درگیر این سرطان خواهند شد.

بزرگی و هایپرپلازی پروستات همواره نشانه ای بر سرطانی بودن آن نیست.

هایپرپلازی خوش خیم پروستات ( benign prostatic hyperplasia ( BPH) )

· معمولا نیاز به عمل جراحی ندارد

· عدم متاستاز و تهاجم به ارگان های دیگر

· پاسخ به درمان خوب اما در طول زندگی فرد قابل بازگشت و عود کننده

· سرعت رشد و بزرگ شدن آن کند .

عهایپرپلازی بدخیم پروستات ( malignant grows ( prostat cancer ) )

· ممکن است با توجه به نظر پزشک و شرایط موجود نیازمند عمل جراحی داشته باشد

· امکان تهاجم به ارگان های اطراف همچون مثانه یا رکتال

· امکان متاستاز به ارگان های دورتر همچون گره لنفی

· معمولا به درمان پاسخ می دهد اما قابل برگشت است

سرطان پروستات از طریق گسیختگی سلول‌های سرطانی و انتقال آن‌ها از طریق جریان گردش خون یا لنف به دیگر ارگان‌های بدن حمله می کند. بعد از تهاجم‘ این سلول‌ها میتوانند به بافت مورد نظر متصل شوند و باعث رشد یک غده جدید در بدن شوند.

علائم ونشانه‌های بزرگی پروستات

در مراحل اولیه معمولا هیچ نشانه وعلائمی ندارد و علائم با هایپرپلازی و بزرگی آن آهسته شروع به نشان دادن می کند و اگر فردی در هنگام دفع ادرار دچار مشکل شد بهتر است با پزشک خود مشورت کند.

• · درد مبهم در ناحیه لگن
• · دفع ادرار بصورت منقطع
• · درد در هنگام دفع ادرار یا دفع آن با جریان آهسته
• · خون در ادرار ( هماچوری )
• · انزال دردناک
• · کاهش میل جنسی
• · کاهش وزن

آزمایش PSA

تست PSA از طریق اندازه گیری آنتی ژن اختصاصی پروستات ( Prostate-SpeceficAntigen ) در خون فرد به پزشک این امکان را می‌دهد تا دیدی نسبی نسبت به عملکرد و وضیت پروستات فرد را داشت باشد.

PSA یک پروتئین است که هم در هایپرپلازی خوش خیم هم در بدخیم سطح سرمی آن ( در خون ) بالا می‌رود. معمولا این پروتئین در مایع منی شخص یافت می شود و در حالت نرمال به مقدار کمتری نیز در خون فرد می‌توان مشاهده کرد.

تفسیر نتیجه آزمایش براساس محدوده Prostate spesefic Antigen

نتیجه آزمایش خون این پروتئین به صورت nanograme / milliliter بیان می‌شود و عملا نقطه عطفی بین بالا یا پایین بودن نتیجه آزمایش وجود ندارد و بسته به شرایط و علائم جسمی شخص پزشک تصمیم به انجام یا عدم انجام تست‌های تکمیلی می‌کند.

به مردان بالای 55 سال تصویه می‌شود به صورت دوره ای این تست را انجام دهند. همچنین در افراد با سلبقه خانوادگی پدری مثبت بهتر است از سنین پایین تر خود را از نظر احتمال خطر این سرطان بررسی کنند.

افزایش سطح سرمی آن ( مقدار آن در خون )

ریز فاکتور‌های بسیاری می تواند باعث افزایس سطح سرمی این پروتئین شوند از جمله:

· التهاب و عفونت پروستات ( prostatitis )

· بالا رفتن سن

· سرطان پروستات

· بزرگ شدن خوش خیم پروستات ( هایپرپلازی )

کاهش سطح سرمی آن

شرایط زیر باعث کاهش مقدار این پروتئین درخون می شود:

· داروهای مصرفی در درمان هایپرپلازی پروستات

· برخی داروهای مصرفی در شیمی درمانی

· چاقی

نتایج کاذب

همواره نتیجه تست دال بر هایپرپلازی یا عدم بزرگ شدن پروستات نیست. بسیاری از افراد هستند که باوجود بالا بودن مقدار این پروتئین در خون بررسی های تکمیلی سلامت پروستات را نشان داده اند و برخلاف این شرایط هستند افرادی که علارغم سطح خونی PSA نرمال دارای هایپرپلازی بدخیم یا خوش خیم پروستات هستند.

بررسی های تکمیلی :

تحقیقات نشان داده اند که جمعیتی حدود 23 تا 42 % از مردان مبتلا به سرطان پروستات دارای نتایج نرمال آزمایش خون PSA بوده اند.این امر اهمیت بررسی‌های تکمیلی را نشان می دهد.این بررسی ها شامل موارد زیر است:

• بیوپسی ( نمونه برداری از بافت زنده ارگان درکیر )

بیوپسی می‌تواند خطر عفونت خون ریزی از محل نمونه برداری شده درد را بالا ببرد

• بررسی فیزیکی Physical examination

پزشک به صورت بررسی مستقیم اندازه پروستات را از طریق رکتال با استفاده از انگشت معاینه می‌کند.

منابع:

1- mayoclinic( PSA test )

2_ urologyhealth( Prostate Cancer )