بیماری شناسی diabetes و شناخت آن، تشخیص و درمان‌های معمول و خانگی، پیشگیری و … را در این مطلب بخوانید:
بیماری‌شناسی ( دیابت چیست؟ )
تمام سلول های بدن شما برای انجام کار عادی خود و زنده ماندن به قند احتیاج دارند. قند به کمک هورمونی به نام انسولین وارد سلولها می شود. اگر انسولین کافی وجود نداشته باشد یا بدن شما به انسولین پاسخ ندهد، میزان قند در خون بالا می‌رود، این اتفاقی است که برای مبتلایان به دیابت می افتد. سطح بالای قند خون ناشی از دیابت در صورت عدم درمان می تواند منجر به بروز مشکلاتی شود.
در این بیماری قند خون باید مداوم چکاپ شده و بیمار با انسولین درمان شود. درمان، تغییر سبک زندگی و خودمراقبتی می تواند سطح قند خون را به خوبی کنترل کند و ریسک ابتلا به بیماری های مرتبط با دیابت را کاهش دهد.
اکثر افراد چند ماه پس از این که بیماریشان تشخیص داده می‌شود دچار هیجانات و احساسات مختلفی می‌شوند و اندکی زمان می‌برد تا از نظر روانی با این مسئله کنار بیایند این مدت بهترین زمان برای یادگیری مراقبت های مرتبط با دیابت ( آزمایش قند خون، نوبت‌های پزشکی، انسولین روزانه، تغذیه و مراقبت از پا ) می باشد. بیمار علاوه بر مراقبت های دارویی باید به منظور افزایش آگاهی خدمات دیگری همچون: مراقبت های روانشناختی، کلاس های گروهی، ملاقات با متخصص تغذیه و سایر منابع آموزشی مانند کتاب و مجله و سایت دریافت کند.
با وجود خطرات مرتبط با دیابت نوع یک اکثر افراد می‌توانند زندگی فعالی داشته باشند و همچنین خوردن غذاهایی را که قبل از ابتلا به بیماری مصرف می‌کردند ادامه دهند و لذت ببرند. دیابت به معنای پایان دادن به خوردن غذاهای خاص مانند کیک تولد نیست و با یک برنامه ریزی مناسب می توان از ورزش و سایر فعالیت های روزانه لذت برد. ابتلا به دیابت می تواند برای فرد یک تجربه ی ترسناک باشد و سوالاتی را نظیر موارد زیر برای او به وجود آورد.
۱)چرا به این بیماری مبتلا شده‌ام؟
۲)اثرات طولانی مدت آن بر سلامت بدن چیست؟
۳)آیا این بیماری زندگی روزمره را تحت تاثیر قرار می دهد؟
دیابت شیرین به دو دسته تقسیم می شود:
1. دیابت نوع 1
2. دیابت نوع 2
دیابت شیرین نوع ۱:
دردیابت نوع ۱ توانایی تولید انسولین غده پانکراس کاهش می یابد و یا از بین می رود. دیابت نوع یک معمولاً در بچگی و جوانی آغاز می شود ولی در هر سنی می تواند رخ دهد در ایالات متحده کانادا و اروپا دیابت نوع یک ۵ تا ۱۰ درصد از کل موارد دیابت را شامل می شود.
لوزالمعده یا پانکراس: اندامی در شکم است که مسئولیت تولید انسولین بدن را به عهده دارد. پانکراس ارگانی کشیده و در بالغین طولی حدود 15 سانتی متر دارد. پشت معده و زیر کبد و بالای روده‌بزرگ قرار دارد . قسمت سر آن در سمت راست شکم و به ابتدای روده باریک متصل است و قسمت دم آن که در پشت معده قرار میگیرد در سمت چپ شکم است.
انسولین: یک هورمون است که باعث می‌شود بدن از گلوکز به عنوان منبع انرژی استفاده کند به بیان دیگر انسولین باعث ورود گلوکز به سلولها و ذخیره آن می‌شود. انسولین نقش های مهم دیگری نیز دارد، بدون انسولین میزان قند خون به شدت بالا می‌رود و این عارضه در دراز مدت برای بدن مضر می باشد. بدون انسولین سلولهای بدن گرسنه می‌مانند زیرا علی‌رغم بالا بودن قند در خون نمی‌توانند آن را مصرف کنند.
گلوکز: نوعی قند است که از طریق غذا وارد بدن می‌شود و منبع اصلی تامین انرژی در بدن است.
علل ابتلا به دیابت نوع ۱:
این بیماری معمولاً هنگامی رخ می دهد که سیستم ایمنی بدن سلول های تولید کننده انسولین ( سلول های بتا ) را در پانکراس تخریب می‌کند این فرآیند یک پاسخ خود ایمنی ( حمله‌های سلولهای ایمنی بدن به سلولهای خودی ) است و طی ماه ها و سال ها اتفاق می‌افتد.
1- ژنتیک: دیابت نوع یک در بعضی افراد می‌تواند زمینه ارثی هم داشته باشد به هر حال افراد دیابتی یک یا چند ژن دارند که آنها را مستعد ابتلا به این بیماری می کند. بستگان نزدیک یک فرد مبتلا به دیابت نوع ۱ در مقایسه با فردی که سابقه خانوادگی ندارد در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به این بیماری هستند ( به ترتیب ۵ تا ۶ درصد در مقابل ۴/. درصد ).
2- عوامل محیطی
3- برخی ویروس ها(۱)
دیابت شیرین نوع۲:
در این نوع از دیابت راه های استفاده و مصرف گلوکز توسط سلولهای بدن مختل می شوند برعکس دیابت نوع یک در این نوع دیابت، سطح انسولین بدن نرمال است و حتی بدن دیگر به غلظت بالای انسولین نیز پاسخ نمی دهد و به مرور زمان حتی تولید انسولین کاهش می یابد. همچنین مشکلات دیگری نظیر اختلال در ذخیره و متابولیسم سایر منابع انرژی نظیر چربی ها نیز به وجود می آید. در ایالات متحده، کانادا و اروپا تقریباً 90 درصد از کل مبتلایان به دیابت مبتلا به دیابت نوع 2 هستند. دیابت نوع ۲ یک بیماری مزمن است که به منظور نگه داشتن سطح قند خون در حد معمول، نیاز به نظارت و درمان منظم دارد. این درمان ها شامل تغییرات شیوه زندگی (از جمله رژیم غذایی و عادتهای ورزشی) ، خودمراقبتی و بعضی اوقات استفاده از داروهاست.
علل ابتلا به دیابت نوع۲:
این بیماری وابسته به فاکتورهای ژنتیکی و محیطی است.
1- ژنتیک : بسیاری از مبتلایان به دیابت نوع 2 فردی را در خانواده دارند که مبتلا به دیابت نوع 2 یا سایر مشکلات پزشکی مرتبط با دیابت مانند: سطح کلسترول بالا ، فشار خون بالا و یا چاقی هستند.
خطر ابتلا به دیابت نوع 2 در بستگان درجه یک (یعنی خواهر و برادر یا فرزند) یک فرد مبتلا به دیابت در مقایسه با فردی که سابقه خانوادگی دیابت ندارد، 5 تا 10 برابر بیشتر است. احتمال ابتلا به دیابت نوع 2 در نژاد های خاصی، مانند افراد اسپانیایی، آفریقایی و آسیایی بیشتر است.
2- سبک زندگی : خوردن غذاهای ناسالم و ورزش نکردن کافی می‌تواند منجر به افزایش وزن شود ، که خطر ابتلا به دیابت نوع 2 را افزایش می دهد.
3- بارداری : تعداد کمی از زنان باردار در دوران بارداری به نوعی دیابت ، به نام "دیابت حاملگی" مبتلا می‌شوند. دیابت حاملگی شبیه به دیابت نوع 2 است ، اما معمولاً پس از تولد نوزاد، برطرف می شود. زنانی که در دوران بارداری به دیابت حاملگی مبتلا می شوند، پس از زایمان در معرض خطر ابتلا به دیابت نوع 2 هستند.
دیابت و بارداری:
زنان مبتلا به دیابت نوع 1 و 2 معمولاً قادر به بارداری و داشتن یک نوزاد سالم هستند. با این وجود ، کنترل دقیق قند خون قبل و در دوران بارداری بسیار مهم است تا خطر عوارض را به حداقل برسانیم.(۲) شیوع دیابت در ایران ۱۱ درصد است و ۱۰ درصد زنان مبتلا به دیابت هستند.(۳)
علائم و عوارض دیابت و تشخیص آزمایشگاهی
1- علائم دیابت شیرین نوع ۱:
بیمار در ابتدا علائمی از دیابت ندارد و هنگامی که بیش از ۹۰ درصد سلولهای بتا از بین می‌روند علائم ظاهر می شود. تشخیص دیابت نوع یک با علائم بیمار و تست های آزمایشگاهی مختلف انجام می گیرد.
اغلب افراد مبتلا به دیابت نوع ۱ علائم ناشی از سطح بالای قند خون دارند که شامل موارد زیر است:
１) تشنگی بیش از حد
２) احساس خستگی
３) نیاز به ادرار مکرر
４) کاهش وزن
５) تاری دید
６) احساس گرسنگی
７) عفونت های مخمری و عفونت های ادراری مکرر
８) کندی در بهبود زخم ها
در موارد نادر بیمار مبتلا به کتواسیدوز دیابتی می شود کتواسیدوز از عوارض حاد دیابت است و علائم آن عبارتند از:
1- تهوع و استفراغ
2- قند خون بالا
3- درد شکم
4- تنفس سریع
5- احساس تنبلی
6- مشکل در توجه
7- گاهی کما.
نکته مهم: کتواسیدوز یک شرایط اورژانسی است و باید فوری درمان شود.
تست های خونی :
تست های ساده و ارزان قیمتی برای تشخیص دیابت وجود دارد. سطح بالای قند خون در بیمار به علاوه علائمی که ذکر شد معمولا به معنای ابتلا به دیابت است.
آزمایشات ژنتیکی:
آزمایشات ژنتیکی خاصی با هدف بررسی توالی‌های ژنوم مرتبط با دیابت در فرد، می‌توانند میزان خطر ابتلا به دیابت را آینده تعیین کنند. اصطلاح آزمایش ژنتیکی به مجموعه‌ای از آزمایشات با تکنیک‌های مختلفی تلقی می‌شود که می‌تواند برای هر ژن و اختلال متفاوت باشد. در حال حاضر این نوع آزمایشات برای دیابت بصورت محدود و یا فقط در تحقیقات بالینی دیابت در دسترس است .
سنجش پادتن ضد سلولهای غده پانکراس
افراد دیابتی و یا افرادی که در معرض خطر بالای ابتلا به دیابت هستند مقادیر بالایی از اتوآنتی بادی های پانکراس ( پادتنی که برای از بین بردن سلولهای پانکراس توسط گلبول‌های سفید بدن تولیده شده ) در خونشان وجود دارد. با اندازه گیری این اتو آنتی بادی‌ها می توان فهمید که آیا بدن شروع به تخریب سلولهای بتا کرده است یا خیر. این نوع تست نیز فقط در تحقیقات علمی مورد استفاده قرار میگیرد و بصورت عمومی در دسترس نیست.
تشخیص افتراقی دیابت نوع ۱ از نوع ۲:
در اغلب موارد به راحتی می توان تشخیص داد که بیمار مبتلا به کدام نوع دیابت است با این حال در بعضی موارد نوع دیابت فرد مشخص نیست در این شرایط پزشک با فرض اینکه بیمار مبتلا به دیابت نوع یک است درمان را شروع می‌کند و برای ادامه ی درمان منتظر نتایج بیشتر آزمایش خون می ماند.(۱)
تشخیص و علائم دیابت نوع۲ :
تشخیص دیابت نوع دو نیز به علائم و نتایج آزمایش خون بستگی دارد.
علائم دیابت شیرین نوع۲ :
قبل از تشخیص دیابت نوع 2 ، اکثر افراد هیچگونه علائمی ندارند. در افرادی که علائم دارند شایع ترین آنها عبارتند از:
1- نیاز به ادرار مکرر
2- احساس تشنگی
3- تاری دید
تست های آزمایشگاهی: اصلی ترین آزمایشی که پزشکان برای تشخیص دیابت از آن استفاده می کنند ، آزمایش گلوکز خون ( قند ) است.
این کار به چندین روش مختلف قابل انجام است:
آزمایش قند خون تصادفی : (BS)
برای یک آزمایش قند خون تصادفی ، می توانید در هر زمان و در هر روزی صرف نظر از زمان آخرین وعده ی غذایی آزمایش بدهید. اگر قند خون شما 200 میلی گرم در دسی لیتر (11.1 میلی مول در لیتر ) یا بالاتر است و علائم قند خون بالا را نیز دارید احتمال دارد که شما مبتلا به دیابت باشید.
آزمایش قند خون ناشتا: (FBS)
آزمایش قند خون ناشتا یک آزمایش خون است که بعد از گذشت 8 تا 12 ساعت از خوردن یا آشامیدن (معمولاً شبانه) انجام می شود. میزان قند خون ناشتا طبیعی کمتر از 110 میلی گرم در دسی لیتر (5.6 میلی مول در لیتر) است.
میزان ناشتایی نباید بیش از 13 ساعت باشد زیرا باعث می‌شود قند خون بصورت کاذب افزایش یابد.
آزمایش هموگلوبین A1C ( قند سه ماهه ) :
آزمایش خون "A1C" میزان قند خون شما را طی دو تا سه ماه گذشته اندازه گیری می‌کند. مقادیر طبیعی برای آزمایش A1C ۴ تا ۶/۵ درصد است. آزمایش A1C در هر ساعت از روز ( قبل یا بعد از خوردن غذا ) قابل انجام است.
تست تحمل گلوکز خوراکی (OGTT) :
آزمایش تحمل گلوکز خوراکی ، آزمایشی است که شامل نوشیدن شربتی از وزن مشخصی قند ( گلوکز ) (معمولاً بدون طعم یا با طعم نارنج یا کولا) است. میزان قند خون شما قبل از نوشیدن محلول و سپس دوباره در یک و دو ساعت پس از نوشیدن آن آزمایش می شود. به دلیل ناسازگاری و ناراحتی این تست معمولاً برای آزمایش استفاده نمی شود ، مگر در زنان باردار.
معیارهای تشخیص آزمایشگاهی دیابت :
طبق این معیار‌ها افراد به سه دسته تقسیم می‌شوند.
الف) نرمال ( سالم )
ب) در معرض خطر (پیش دیابت)
ج) دیابتی
الف) نرمال ( سالم ) : قند خون ناشتا کمتر از 100 میلی گرم در دسی لیتر (5.6 میلی مول در لیتر) طبیعی تلقی می شود.
ب) در معرض خطر (پیش دیابت) : برخی از نتایج آزمایش، فرد را در رده " گروه پرخطر " قرار می‌دهند، به این معنی که فرد در معرض خطر ابتلا به دیابت است. در این گروه سطح قند خون بالاتر از حد طبیعی و نشان دهنده خطر ابتلا به دیابت در آینده است.
موارد نتایج آزمایشی که بیانگر مرحله پیش دیابت در فرد است :
１) اختلال گلوکز ناشتا : به قند خون ناشتا ( FBS ) بین 100 تا 125 میلی گرم در لیتر (5.6 تا 6.9 میلی مول در لیتر)
گفته می شود.
２) اختلال تحمل گلوکز : به قند خون 140 تا 199 میلی گرم در دسی لیتر (8/7 تا 11 میلی مول در لیتر) دو ساعت پس از خوردن شربت گلوکز ( OGTT ) گفته می شود.
３) آزمایش هموگلوبین A1C ( قند سه ماهه ) : افرادی که سطح درصد A1C آنها بین5.7 تا 6.4 است در معرض بیشترین خطر ابتلا به دیابت هستند.
این مرحله که فرد در معرض خطر دیابت است گاهی اوقات " پیش دیابت " نامیده می‌شود. تقریباً از هر سه بزرگسال آمریکایی یک نفر می تواند به عنوان پیش دیابت طبقه بندی شود. اگر نتایج آزمایش نشان می‌دهد که شما در معرض خطر دیابت هستید ، پزشک و داروسازتان می توانند در مورد تغییراتی که می توانید برای کاهش خطر ابتلا به دیابت انجام دهید با شما صحبت کنند. این موارد شامل:
1- بهبود رژیم غذایی
2- ورزش کردن بصورت منظم
3- ترک سیگار (در صورت استعمال سیگار)
4- آزمایش قند خون نیز هر سال تکرار شود.
اگرچه میزان پیشرفت بیماری در افراد مختلف متفاوت است با این حال تقریباً 25 درصد از افراد مبتلا به اختلال قند ناشتا یا تحمل گلوکز ، در طی سه تا پنج سال آینده به دیابت نوع 2 مبتلا می شوند.
ج) دیابتیک :
فرد در صورت داشتن یک یا چند مورد از موارد زیر، بعنوان فرد مبتلا به دیابت شناخته می‌شود :
１) علائم دیابت و قند خون تصادفی 200 میلی گرم در دسی لیتر یا بالاتر
２) قند خون ناشتا به میزان 126 میلی گرم در دسی لیتر یا بالاتر
３) قند خون 200 میلی گرم در دسی لیتر یا بالاتر از دو ساعت بعد از آزمایش OGTT
４) A1C 6.5 درصد (48 میلی‌مول در مول) یا بالاتر
اگر نتایج آزمایشات شما نشان دهنده ی ابتلا به دیابت است، پزشک آزمایشات را در روز دیگری تکرار می کند تا تشخیص را تایید کند.(۲)
درمان دیابت
درمان دیابت نیاز به یک رویکرد و دیدی تیمی دارد. شما، خانوادتان، ارائه دهندگان مراقبت های بهداشت و درمان شامل پزشک، داروساز، پرستار، مربی‌دیابت، کارشناس تغذیه و در بعضی اوقات پزشکانی دیگر در روند درمان و مراقبتتان تاثیرگذار هستند.
نگه داشتن قند خون در حد نرمال می تواند خطر ابتلا به عوارض طولانی مدت دیابت مانند درگیری چشم، کلیه و مشکلات عصبی در قسمت های مختلف بدن را کاهش دهد. این بدان معنی است که شما باید روزانه چندین بار قند خون خود را چک کنید یا از یک دستگاه کنترل مداوم گلوکز استفاده کنید.
تزریق انسولین را مرتب و طبق دستور پزشک انجام دهید و یا از پمپ انسولین استفاده کنید، مراقب تغذیه‌ی خود باشید، ورزش کنید و پزشک خود را بطور منظم ملاقات کنید. همچنین چشم های خود را با مراجعه به یک متخصص چشم معاینه کنید. عملکرد کلیه های شما نیز باید بطور منظم بررسی گردد.
مبتلایان به دیابت نوع 1 در معرض خطر ابتلا به بیماری های قلبی عروقی هستند که می‌تواند باعث حمله قلبی، درد قفسه سینه، سکته مغزی و حتی مرگ شود. با این حال ، شما می توانید به میزان قابل توجهی خطر ابتلا به بیماری های قلبی عروقی را با انجام کارهای زیر کاهش دهید:
１) سیگار نکشید.
２) اگر فشارخون و چربی خون بالا دارید به وسیله‌ی ورزش، رژیم غذایی و داروها آن ها را کنترل کنید.
３) مصرف روزانه ی یک قرص آسپیرین (با مشورت پزشک) برای افراد در معرض خطر بیماری های قلبی مفید است.
４) قند خون را در سطح پایین نگه دارید.(1)
درمان دیابت نوع۱:
انسولین درمانی یکی از برنامه های درمانی موثر برای مبتلایان به دیابت نوع 1 است. انسولین با هدف جلوگیری از کتوز و کتواسیدوز دیابتی و رسیدن به میزان قند خون طبیعی یا تقریباً عادی، جایگزین یا مکمل انسولین خود بدن می شود.
انواع مختلف انسولین می توانند سطح قند خون را با موفقیت کنترل کنند. انتخاب بهترین گزینه‌ی درمان به عوامل مختلفی بستگی دارد. با کمی برنامه ریزی، افراد مبتلا به دیابت که انسولین مصرف می‌کنند می توانند یک زندگی کاملی را تجربه کنند و قند خون خود را تحت کنترل نگه دارند.
همه ی بیماران مبتلا به دیابت نوع 1 به انسولین نیاز دارند. انسولین در زیر پوست و به صورت تزریق سریع یا به طور مداوم با پمپ انسولین تجویز می شود.
هنگامی که برای اولین بار انسولین را شروع می‌کنید ، مقدار کمی زمان می برد تا دوز مناسب را پیدا کنید. پزشک یا پرستار به شما در تنظیم دوز کمک می کند و به شما توصیه می‌کند میزان قند خون خود را چند بار در روز بررسی کنید.
میزان انسولین مورد نیاز شما اغلب در طول زندگیتان تغییر می کند. تغییر در وزن ، آنچه می‌خورید، وضعیت سلامتی (از جمله بارداری) ، سطح فعالیت و کار می تواند بر میزان انسولین مورد نیاز برای کنترل قند خون شما تأثیر بگذارد.
چندین نوع مختلف انسولین وجود دارد که با توجه به سرعت شروع اثر و ماندگاری انسولین طبقه بندی می شوند.(4)
درمان دیابت نوع۲:
اهداف اصلی درمان در دیابت نوع 2 این است که سطح قند خون خود را در محدوده نرمال خود نگه دارید و سایر اختلالات پزشکی که مرتبط با دیابت هستند ( مانند فشار خون بالا ) را درمان کنید.
رژیم غذایی و ورزش پایه‌و‌اساس مدیریت دیابت است. تغییر در رژیم غذایی می‌تواند جنبه های مختلف دیابت نوع 2 را بهبود بخشد، از جمله کمک به کنترل وزن، فشار خون و توانایی بدن در تولید و پاسخ به انسولین. مهمترین کاری که اکثر افراد برای بهبود مدیریت دیابت و وزن می توانند انجام دهند محدود کردن مصرف نوشیدنی های قندی مانند نوشابه یا آب میوه (حتی آب میوه طبیعی) یا قطع کامل مصرف آنها است.
حتی اگر وزن کم نکنید، ورزش منظم نیز می تواند به کنترل دیابت نوع 2 کمک کند . ورزش با کنترل قند خون ارتباط دارد زیرا باعث بهبود واکنش بدن به انسولین می شود.
دارو درمانی دیابت نوع ۲ معمولا با یک داروی خوراکی شروع می شود و به تدریج دوز آن افزایش می یابد. اگر قند خون و سطح A1C شما هنوز هم بالاتر از هدف باشد، پزشک شما ممکن است علاوه بر داروی اول، داروی خوراکی دوم را هم اضافه کنند.
دسته های دارویی زیادی وجود دارد که می توانند به تنهایی یا در ترکیب با یکدیگر برای کنترل دیابت استفاده شوند. اگر تست A1Cبیمار از حد خاصی بالاتر باشد پزشک ممکن است داروی دوم را به صورت تزریقی (انسولین و…) انتخاب کند. انتخاب داروی دوم علاوه بر اثربخشی، عوارض جانبی و هزینه دارو، به عوامل مختلفی از جمله وزن شما، میزان خطر افت قند خون، سایر مشکلات پزشکی و اولویت دارو نیز بستگی دارد.(5)
درمان خانگی و گیاهی دیابت
افراد مبتلا به دیابت برای حفظ سطح قند خون طبیعی، نیاز به نظارت منظم و مداوم دارند. درمان شامل تغییرات در سبک زندگی (از جمله رژیم غذایی و عادتهای ورزشی برای کاهش وزن) ، مراقبت از خود و گاهی استفاده از داروها است که می تواند خطر دیابت و عوارض قلبی و عروقی را به حداقل برساند. در ادامه به برخی از موارد مفید در کنترل دیابت می پردازیم :
1- ورزش : همانگونه که پیش تر گفتیم ورزش مداوم از روش های موثر کنترل قند خون است.
2- کنترل مصرف کربوهیدرات ها :
بدن شما کربوهیدراتها را به قند (عمدتا گلوکز) تجزیه می‌کند، و سپس انسولین قندها را به سلولها منتقل می‌کند. هنگامی که بیش از حد کربوهیدرات می خورید یا عملکرد انسولین در بدنتان مشکل دارد، این فرآیند از بین می رود و سطح قند خون بالا می رود پس مصرف کربوهیدرات در افراد دیابتی باید محدود شود.(۶)
3- افزایش مصرف فیبرها :
مصرف فیبر ها باعث می شود که هضم و جذب کربوهیدراتها کاهش یابد. سبزیجات، میوه ها، حبوبات و غلات از منابع غنی فیبر هستند.(۷)
4- نوشیدن آب :
تحقیقات نشان داده اند که افزایش مصرف آب می تواند خطر ابتلا به دیابت را کاهش دهد. نوشیدن آب فراوان علاوه بر جلوگیری از کم آبی، به کلیه های شما کمک می کند که قند خون اضافی را از طریق ادرار دفع کنند.(۸)
5- کنترل کالری دریافتی غذا :
کاهش حجم مصرف غذا می تواند منجر به کاهش کالری دریافتی و در نهایت کاهش وزن و کنترل قند خون شود.
توصیه هایی برای کاهش کالری دریافتی :
· بخش های غذا را اندازه گیری و وزن کنید و حواستان به کالری آنها باشد.
· از بشقابی کوچکتر استفاده کنید.
· از خوردن غذا در رستوران خودداری کنید.
· برچسب مواد غذایی را بخوانید و کالری آن را بررسی کنید.
· از یک مجله غذایی استفاده کنید.
· آهسته غذا بخورید.(۹)
6- کنترل استرس :
هنگام استرس بدن هورمون های کورتیزول و گلوکاگون را برای مقابله با آن ترشح می‌کند و این هورمون ها باعث افزایش سطح قند خون می شوند. ورزش و مدیتیشن می توانند به کاهش استرس و کنترل قند خون کمک نمایند.(۱۰)
7- کنترل مداوم سطح قند خون :
این کنترل می تواند به کاهش سطح قند خون کمک کند. با اندازه گیری مداوم قند خون، پزشک می تواند بفهمد که آیا غذاهای دریافتی و داروهای شما مناسب است یا خیر.(۱۱)
8- خواب کافی و با کیفیت:
میزان و کیفیت خواب بر سلامتی شما تاثیر مستقیم دارد. افرادی که خواب کافی ندارند کاهش هورمون رشد و افزایش هورمون کورتیزول در بدنشان رخ می دهد و هر دوی این ها می توانند منجر به افزایش قند خون شوند.(۱۲)
9- سرکه سیب :
این سرکه می تواند به وسیله ی اثر بر کبد و سایر سلولها قند خون را کاهش دهد. سرکه‌ی سیب می تواند به صورت مخلوط با آب یا همراه سالاد مصرف شود. اگر شما داروهای کاهنده‌ی قند خون مصرف می‌کنید پیش از مصرف سرکه باید با پزشک یا داروساز خود مشورت کنید. (۱۳)
10- بامیه :
طی تحقیقات بامیه و حتی دانه های بوداده ی آن در کاهش قند خون موثر بوده اند.(۱۴)
باید توجه کرد که درمان‌های گیاهی اگر قند خون فرد بسیار بالا باشد، بهیچ عنوان نمی‌تواند جایگزین داروهای اصلی و یا انسولین فرد شود.
پاسخ به سوالات متداول
۱)علائم دیابت بارداری چیست؟
معمولا بی علامت و یا دارای علائم خفیف است. بیمار ممکن است دچارعلائمی چون خستگی، تاری‌دید، نیاز به ادرار مکرر و … شود.(۱)
۲)تشخیص خانگی دیابت چگونه است؟
تشخیص قطعی دیابت علاوه بر علائمی که ذکر کردیم نیاز به تست های آزمایشگاهی دارد. (۲)
۳)علائم دیابت خاموش چیست؟
علائم دیابت مدتی پس از بیماری ظاهر می شوند و بیمار ممکن است تا مدت ها از بیماری خود اطلاعی نداشته باشد به همین دلیل به آن بیماری خاموش می گویند. پیش تر هم اشاره کردیم که در دیابت نوع ۱ تا زمانی که بیش از ۹۰ درصد سلول های بتا از بین نروند علائم ظاهر نمی شوند. سایر علائم دیابت در قسمت علائم بالینی و ظاهری ذکر شد.(۱و۲)
۴)درمان دیابت با بامیه؟
طی تحقیقات بامیه و حتی دانه های بوداده ی آن در کاهش قند خون موثر بوده اند.(۱۴)
۵)درمان دیابت در ۳۰ روز؟
دیابت یک بیماری مزمن است و نیاز به زمان بیشتری برای درمان و کنترل قند خون دارد. در این بازه‌ی زمانی نمی‌توان دیابت را درمان کرد. روند درمان و داروهای خود را طبق توصیه پزشک ادامه دهید. (۵)
۶)درمان خارش پوست افراد دیابتی چیست؟
خارش پوستی به خصوص در ناحیه ی پا می تواند ناشی از دیابت و افزایش قند خون باشد. در این افراد کنترل قند خون و کاهش آن به وسیله ی ورزش، رژیم غذایی، مصرف داروها و چکاپ مداوم قند خون می تواند خارش را کاهش دهد.(۱۵)
نویسنده و محقق : دکتر سپیده کرمانی ( داروساز )
منابع قسمت بیماری‌شناسی
1- up to date:patient education:type1 diabet:overview (beyond the basics)
۲- up to date:patient education:type2 diabet:overview: (beyond the basics)
۳- فانا خبرگزاری تحلیلی سلامت و دارو
منابع قسمت علائم و عوارض
1- up to date:patient education:type1 diabet:overview (beyond the basics)
۲- up to date:patient education:type2 diabet:overview: (beyond the basics)
منابع قسمت انواع روش‌های درمان
۱- up to date:patient education:type1 diabet:overview: (beyond the basics)
۴- up to date:patient education:type1diabet:insulin treatment (beyond the basics)
منابع قسمت درمان‌های خانگی
۵- up to date:patient education:type2 diabet:treatment (beyond the basics)
۶- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/26965765
۷- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/11893482
۸- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/21994426
۹- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/10372237
۱۰- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/21077931/
۱۱- https://spectrum.diabetesjournals.org/content/21/2/134.full
۱۲- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/18929315
۱۳- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/2516891
منابع قسمت پاسخ به سوالات متداول
۵- up to date:patient education:type2 diabet:treatment (beyond the basics)
۱۴- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/24079173
