در این مقاله، به بررسی LH در زنان و دلایل آن می‌پردازیم:
luteinizing hormone (LH) هورمونی است که از غده هیپوفیز در مغز ترشح شده و در هردوجنس زن و مرد، وظایفی را برعهده دارد. این هورمون در خانم‌ها بر تخمدان اثر گذاشته و آزادشدن تخمک را تسهیل میکند؛ درحالیکه در آقایان بر ترشح تستوسترون از بیضه‌ها موثر است. مقادیر پایینی از هورمون لوتئینی در کودکان نیز وجود دارد که ترشح آن در سال‌های نزدیک به بلوغ، افزایش پیدا کرده و آزادشدن استروژن از تخمدان یا تستوسترون از بیضه‌ها را تحریک میکند. سطح بالا یا پایین این فاکتور می‌تواند همراه با مشکلاتی ازجمله ناباروری، اختلال در چرخه‌قاعدگی زنان، میل‌جنسی پایین در آقایان و بلوغ زودرس یا دیررس کودکان باشد. سطح LH در خون، توسط آزمایشی به همین‌نام سنجیده می‌شود (1).
چه‌موقع نیاز به اندازه‌گیری LH است؟
این آزمایش به دلایل متعددی توسط پزشک درخواست می‌شود. در مواردی ممکن است به‌عنوان بخشی از مراحل تعیین علت ناباروری یا بررسی اختلالات احتمالی غده هیپوفیز توصیه شود. از علائم بیماری‌های مرتبط با این غده میتوان به خستگی بیش‌ازحد، کاهش وزن ناگهانی، ضعف و کاهش اشتها اشاره کرد. عوامل دیگری که می‌توانند منجر به تجویز این تست شوند، وابسته به جنسیت افراد متفاوت اند. برای مثال انجام این آزمایش در خانم‌ها، به پزشک در موارد زیر کمک میکند:
· بررسی علت ناباروری
· تعیین زمان تخمک‌گذاری که در این بازه احتمال بارداری بیشتر است
· تشخیص علت دوره‌های قاعدگی نامنظم یا توقف آنها
· تایید شروع یائسگی یا دوران قبل از آن؛ یائسگی زمانی است که دوره‌های پریود در یک خانم متوقف شده و درادامه امکان بارداری وی وجود ندارد. معمولا این اتفاق در 50 سالگی شروع می‌شود (1،2).
در آقایان، اندازه‌گیری هورمون لوتئینی در شرایطی که میل جنسی یا سطح تستوسترون در فرد کاهش یافته یا توده عضلانی بسیار پایین است، انجام می‌شود. این فاکتور در کودکان، باهدف تشخیص بلوغ‌های زودرس یا دیررس سنجیده می‌شود. بلوغ زودرس شرایطی است که در آن، دختر و پسر به‌ترتیب قبل از 9 و 13 سالگی به بلوغ برسند و درصورتی‌که این اتفاق تا 13 سالگی دختران یا 14سالگی در پسران به تاخیر بیفتد، بلوغ دیررس نامیده می‌شود (1،2).
تفسیر آزمایش LH
رنج نرمال این هورمون وابسته به سن، جنسیت، سابقه پزشکی، روش استفاده‌شده در آزمایشگاه و… متفاوت است و جواب آزمایش نمیتواند به‌طورقطع به‌معنای بیماری یا سلامتی کامل باشد. محدوده طبیعی برای این هورمون در خانم‌ها به مرحله‌ای از سیکل جنسی که فرد در آن قرار دارد وابسته است و به شرح زیر میباشد:
– در فاز فولیکولی (حدود دو هفته اول سیکل جنسی): 1.68 – 15 IU/mL
– روز تخمک‌گذاری (که درحالت ایده‌آل، 14 امین روز سیکل میباشد): 21.9 – 56.6 IU/mL
– فاز لوتئال (حدود دو هفته دوم سیکل جنسی): 0.61 – 16.3 IU/mL
– پس از یائسگی: 14.2 – 52.3 IU/mL
در دخترانی که هنوز به بلوغ نرسیده‌اند (کودکان 1 تا 10 ساله)، سطح LH، پایین‌تر و حدود 0.03-3.9 IU/L میباشد. این بازه برای آقایان معمولا 1.24–7.8 IU/L درنظر گرفته می‌شود (3).
بالابودن lh در زنان نشانه چیست؟
افزایش سطح این هورمون در زنان می‌تواند بیانگر اختلالی در عملکرد تخمدان‌ها باشد که نارسایی اولیه تخمدان نامیده می‌شود. از عوامل ایجادکننده این عارضه میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
· عملکرد ضعیف تخمدان‌ها
· ناهنجاری‌های ژنتیکی مانند سندرم ترنر
· قرارگرفتن درمعرض برخیاز اشعه‌ها
· سابقه مصرف داروهای شیمی‌درمانی
· اختلالات خودایمنی
· تومور تخمدان
· بیماری تیروئید یا آدرنال
· سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS)
کاهش سطح این هورمون درکنار FSH (هورمون محرک فولیکول) می‌تواند بیانگر نارسایی ثانویه تخمدان‌ها باشد؛ بدین معنا که بخش دیگری از بدن منجر به اختلالی در عملکرد تخمدان‌ها شده‌است. در بسیاری از موارد، این موضوع در نتیجه‌ی مشکلاتی در بخش‌هایی از مغز مانند هیپوفیز رخ می‌دهد. در نهایت دقت داشته‌باشید که نتیجه آزمایش LH به‌تنهایی برای تشخیص وضعیت فرد کافی نیست و باید با پزشک مشورت کرده و درصورت نیاز، تست‌های بیشتری را انجام دهید (4).
منابع:
1. https://medlineplus.gov/lab-tests/luteinizing-hormone-lh-levels-test/
2. https://www.webmd.com/a-to-z-guides/luteinizing-hormone-test
3. https://www.medicalnewstoday.com/articles/324122#normal-lh-ranges-and-what-they-mean
4. https://www.healthline.com/health/lh-blood-test#results
