C4 یا کمپلمان 4 چیست و سطح بالای آن در بدن به چه معن است؟ در ادامه می‌خوانیم:
C4 یا به طورکامل‌تر Complement component 4 ، از پروتئین‌های سیستم کمپلمان است که در آزمایش C4 اندازه‌گیری می‌شود. سیستم کمپلمان مجموعه‌ای از پروتئین‌ها است که در ازبین بردن عوامل بیماری‌زا مانند باکتری و ویروس‌ها به سیستم ایمنی کمک می‌کنند. اندازه‌گیری این کمپلمان و مقایسه آن با سایر اجزاء سیستم به متخصص مربوطه کمک می‌کند تا اختلالات ممکن را تشخیص داده یا بر روند درمان نظارت کند. درصورتی‌که پزشک به وجود بیماریهای خودایمنی در شما شک کند، ممکن است درخواست آزمایش C3 بدهد. از علائم بیماریهای خودایمنی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- درد عضله
- درد مفاصل
- کاهش وزن ناگهانی و غیرمنتظره
- ضعف عضلات
- فلج عضلانی
گاهی برای بررسی روند درمان در بیماری‌هایی مانند لوپوس نیز، نیاز است این تست انجام شود (2).
رنج نرمال برای این آزمایش بین 15 تا 45 میلی‌گرم در دسی‌لیتر خون درنظر گرفته می‌شود، هرچند این محدوده ممکن است تاحدی در آزمایشگاه‌های مختلف متفاوت باشد (3). اگر سطح سی4 از ماکسیمم رنج گفته شده فراتر رود، میتواند مشکلاتی را به‌همراه داشته باشد که در ادامه توضیح خواهیم داد.
بالا بودن C4 نشانه چیست؟
به طورکلی افزایش سطح این پروتئین میتواند نشان از التهاب، کولیت اولسراتیو و یا انواعی از سرطان باشد (2). اما تحقیقات مختلف، عوامل ممکن در ایجاد این عارضه را به صورت تخصصی‌تر نیز بررسی کرده‌اند:
– التهاب: مطالعات نشان دادهاند که سطح C4 میتواند در برخی از بیماریهای التهابی افزایش پیدا کند:
- چاقی
- بیماری کرون و کولیت اولسراتیو
- بیماریهای پوستی مانند پسوریازیس، درماتیت و کهیر
- آرتریت پسوریاتیک
- آرتریت روماتوئید
- تب روماتیسم، بیماری التهابی که ممکن است ناشی از عدم درمان گلودرد استرپتوکوکی باشد
- التهاب و نارسایی کلیه در نفروپاتی
- برخی از انواع سرطان‌ها
– بارداری: سطح کمپلمان4 معمولا در طول بارداری افزایش می‌یابد.
– داروها: داروهایی از قبیل سایمتیدین می‌توانند سطح این پروتئین درخون را افزایش دهند اما مطالعات بیشتری در این رابطه نیاز است (4).
مقدار این فاکتور پس از عفونت یا صدمه نیز به طور چشمگیری افزایش پیدا می‌کند، همچنین اگر شما تحت درمان بیماری مانند لوپوس هستید، سطح بالای C4 نشان می‌دهد که درمان موثر واقع شده است (1).
اثرات احتمالی مقادیر بالای C4 بر سلامتی
– سندرم متابولیک : این سندرم گروهی از عواملی است که همراه باهم اتفاق افتاده و ریسک ابتلا به بیماریهای قلبی،دیابت و سکته را افزایش می‌دهند. نتایج مطالعه‌ای بر روی 3000 نفر، بیانگر این موضوع است که سطوح بالاتر C4 ریسک ابتلا به سندرم متابولیک را افزایش می‌دهد.
– بیماریهای قلبی: براساس تعدادی از تحقیقات انجام‌شده، افزایش مقادیر کمپلمان4، با سکته یا حمله قلبی در ارتباط است، البته نیاز است مطالعات بیشتری در این رابطه انجام شود (4).
چگونه می‌توان مقدار کمپلمان4 را کاهش داد؟
تغییراتی در سبک زندگی که به کاهش التهاب‌های مزمن کمک می‌کنند، می‌توانند مقدار این پروتئین را در درازمدت کاهش دهند:
- کاهش وزن درصورت نیاز برای رسیدن به وزن استاندارد
- رژیم غذایی ضدالتهابی
- ورزش
- خواب کافی
- کاهش استرس
درنهایت باید توجه کرد که تفسیر نتیجه آزمایش باید وابسته به فاکتورهایی مانند سن، جنسیت، عوامل ژنتیکی، سابقه بیماری و… انجام شود، بنابراین اگر مقدار C4 در آزمایش شما بالا است، باپزشک خود مشورت کرده و درصورت لزوم اقدامات بعدی را پیگیر شوید (4).
منابع:
2. https://www.healthline.com/health/complement-component#purpose
3. https://www.webmd.com/a-to-z-guides/what-is-complement-c4-test
4. https://labs.selfdecode.com/blog/complement-c4/
