در این مطلب ارتباط کمبود iron، سرطان و کم خونی فقر آهن را بررسی می‌کنیم:
فقرآهن به معنی کمبود ماده معدنی آهن یا بعبارتی iron یا Fe در بدن است. بدن به آهن برای ساخت هموگلوبین، پروتئین حمل کننده اکسیژن،میوگلوبین، پروتئین تامین کننده اکسیژن ماهیچه‌ها و همچنین برای ساخت تعدادی از هورمون‌ها به آن نیاز دارد. ( شکل 1 )
کاهش آهن و در نتیجه اشکال در ساخت هموگلوبین موجب کاهش اکسیژن رسانی به بافت‌ها و عضلات بدن می‌شود که به این وضعیت کم خونی فقرآهن می‌گوییم. کاهش iron موجب خستگی و ضعف بدن و در صورت عدم درمان، می‌تواند موجب آسیب به اندام‌های داخلی شود. (1)
شکل 1 : در هر گلبول قرمز ما 4 اتم آهن وجود دارد.
کم خونی فقرآهن عمدتا در اثر رژیم غذایی نامناسب، بیماری‌های دستگاه گوارش، یائسگی، اختلالات انعقاد خون و بالارفتن سن ایجاد می‌شود. همچنین برخی انواع سرطان‌ها نیز موجب کم خونی می شوند. فقرآهن می‌تواند نشانه یک وضعیت خطرناک در فرد باشد با این حال نباید باعث نگرانی فرد گردد و صرفا درباره‌ی علل آن با پزشک مشورت کنید.
آیا فقرآهن باعث سرطان خون می شود؟
سرطان به تکثیر بدون توقف سلول‌های بدن و انتشار آن به سایر نواحی گفته می‌شود. بیش از 200 نوع سرطان برطبق سلول‌های منشا آن وجود دارد. سلول‌های سرطانی بیشتر از سلول نرمال به Fe نیاز دارند و در اغلب موارد سلول‌های ماکروفاژ، آهن را به سلول‌های سرطانی منتقل می‌کنند. (2) و این مصرف آهن توسط این سلول‌ها خود می‌تواند باعث ایجاد فقر آن شود.
همین الان تفسیر آزمایش خون جواب آزمایش خود را از پزشک متخصص بشنوید؟
سرطان و کم خونی فقر آهن باهم ارتباط دو طرفه تنگاتنگی دارند. اگر فردی مبتلا به کم خونی ناشی از کمبود iron باشد ( پس از رد علت کمبود ناشی از سوتغذیه ) پزشک ممکن است سرطان تشخیص داده نشده‌ای را بعنوان علت احتمالی بررسی کند. هم چنین اگر فردی مبتلا به سرطان باشد، ممکن است درنتیجه اثرات خود سرطان و یا به علت فرایندهای درمان چون شیمی‌درمانی فرد به کم خونی فقر آهن مبتلا شود. افراد مبتلا به سرطان هم چنین ممکن است به دلایلی غیر از سرطان مانند خونریزی، مبتلا به کم خونی شوند. (3)
ارتباط کم خونی، سرطان خون و کمبود Fe
سرطان خون یکی از انواع سرطان است که اغلب با کم خونی ارتباط دارد. در اغلب موارد سرطان خون در مغزاستخوان آغاز و موجب تولید گلبول‌های قرمز یا سفید غیرطبیعی می‌شود. این گلبول‌های غیر طبیعی موجب کاهش توانایی بدن و در برخی موارد می‌تواند موجب خونریزی شدید و عفونت شوند. در سرطان‌های دستگاه گوارش نیز به علت خونریزی داخل روده فرد دچار فقر آهن و کم خونی می‌شود. (4) سرطان‌هایی که مغز استخوان را درگیر می‌کنند نیز مثل لوکمی و لنفوم با گلبول‌سازی غیرطبیعی فعالیت مغز استخوان را مختل و مانع تولید گلبول قرمز کافی می‌شوند.هم چنین سایر سرطان‌ها از جمله سرطان سینه و پروستات می‌توانند با متاستاز به مغز استخوان نیز موجب کم خونی شوند. (5)
پژوهش‌ها نشان داده‌اند که در افراد مبتلا به فقرآهن ریسک کلی ابتلا به سرطان بیشتر است. این پدیده احتمالا به علت تغییرات سیستم ایمنی در اثر کم خونی آن است که موجب ابتلا سرطان می شود. کمبود iron بدن وضعیت پزشکی مهمی است که نیازمند مشورت با پزشک و بررسی علت احتمالی آن است. در اغلب موارد موضوع نگران کننده‌ای وجود ندارد با حال اگر نتیجه آزمایش شما کمبود آهن را نشان می‌دهد توصیه می‌شود برای تفسیر آزمایش و بررسی علت آن با پزشک مشورت کنید.
منابع:
1. https://www.healthline.com/nutrition/iron-deficiency-signs-symptoms#_noHeaderPrefixedContent
2. https://www.medicinenet.com/cancer/article.htm
3. https://www.verywellhealth.com/anemia-and-cancer-797397
4. https://blog.dana-farber.org/insight/2018/09/relationship-anemia-cancer/
5. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4363660/
