آزمایش anisocytosis مثبت چیست؟ علت و معنای تفاوت اندازه سلولهای قرمز خون
در عصر حاضر با توجه به افزایش توجه عمومی به سلامت و کنترل بیماریهای خون، تفسیر دقیق آزمایشهای خون اهمیت دوچندانی یافته است. یکی از شاخصهای نسبتاً جدید و مهم در آزمایشات خون، anisocytosis یا اختلاف اندازه سلولهای قرمز خون میباشد که معمولاً توسط شاخص RDW در آزمایش CBC گزارش میشود. زمانی که «anisocytosis مثبت» ذکر شود، نشاندهنده تغییرات غیرعادی در اندازه گلبولهای قرمز است که میتواند زمینهساز یا نشانه بیماریهایی مانند کمخونی، کمبود ویتامین یا اختلالات مغز استخوان باشد. شناخت درست این اصطلاح و تفسیر صحیح جواب آزمایش میتواند راهنمای مهمی در تشخیص و درمان به موقع اختلالات خونی باشد. در این مقاله تلاش داریم به تمامی پرسشها و ابهامات رایج درباره آزمایش anisocytosis مثبت پاسخ داده، علل شایع، تفسیر علمی، روشهای درمان و اهمیت پیگیری پزشکی را به زبانی ساده و دقیق توضیح دهیم.
anisocytosis چیست؟
anisocytosis (انیزوسیتوزیس) اصطلاحی پزشکی برای زمانی است که سلولهای قرمز خون (RBC) در یک نمونه خون از نظر اندازه، یکسان نیستند.
در حالت طبیعی، اغلب گلبولهای قرمز با قطر ۷ تا ۸ میکرومتر دیده میشوند. اگر اختلاف اندازه زیاد شود، در آزمایش خون این مشکل با شاخصی به نام RDW گزارش میشود.
تفاوت سلولهای نرمال و آنیزوسیتوزیس
وضعیت خون | شکل RBC | توضیح |
---|---|---|
طبیعی | هماندازه | خون سالم و طبیعی |
anisocytosis | کوچک، بزرگ و نامتعادل | علامت بیماری یا اختلال |
علل شایع anisocytosis مثبت
مهمترین بیماریها و حالات پزشکی که موجب ایجاد anisocytosis میشوند:
علت | توضیح |
---|---|
کمخونی فقر آهن | شایعترین علت در ایران |
کمبود ویتامین B12 یا فولات | باعث بزرگ شدن سلولهای قرمز (ماکروسیتوز) |
کمخونیهای مزمن | بیماریهای مزمن بدن |
بیماریهای مغز استخوان | اختلالات حاد یا مزمن |
انواع تالاسمی | نقص ژنتیکی در هموگلوبین |
پس از خونریزی شدید | افزایش تولید غیرتعادلی سلولها |
نشانهها و علائم بالینی anisocytosis مثبت
بسیاری از بیماران با anisocytosis مثبت، نشانههای عمومی مربوط به کمخونی دارند، مانند:
- خستگی و کاهش انرژی
- رنگپریدگی پوست و مخاطها
- ضربان قلب تند
- سرگیجه و ضعف
- تنگی نفس با فعالیت
نحوه تفسیر جواب آزمایش anisocytosis
در برگه آزمایش شما معمولاً RDW در قسمت CBC گزارش میشود. مقدار بالاتر از حد نرمال، شواهدی از anisocytosis است که باید در کنار سایر شاخصها (مثل Hb, MCV و…) تفسیر شود.
جدول نمونه از برگه آزمایش خون
شاخص آزمایش | مقدار نرمال | مقدار نمونه بیمار | تفسیر |
---|---|---|---|
RDW (%) | 11.5-14.5 | 16 | anisocytosis مثبت |
Hb (گرم/دسیلیتر) | 12-16 | 10 | کمخونی خفیف |
MCV (فل) | 80-100 | 78 | میکروسیتیک |
درمان و اقدامات لازم
anisocytosis یک نشانه است و درمان اصلی، رفع عامل زمینهای است.
- اگر علت اصلی، کمبود آهن یا ویتامین باشد، درمان با مکمل و تغییر تغذیه صورت میگیرد.
- در برخی بیماریهای مهمتر (مثلاً اختلال مغز استخوان یا تالاسمی) درمان تخصصی لازم است.
جدول درمان اختصاری
علت زمینهای | درمان پیشنهادی | علت زمینهای | درمان پیشنهادی |
---|---|---|---|
کمبود آهن | مکمل آهن خوراکی و تغذیه مناسب | کمبود آهن | مکمل آهن خوراکی و تغذیه مناسب |
کمبود B12/فولات | تزریق/مصرف مکملهای B12 یا اسید فولیک | کمبود B12/فولات | تزریق/مصرف مکملهای B12 یا اسید فولیک |
تالاسمی یا بیماریهای مزمن | پیگیری تخصصی توسط هماتولوژیست | تالاسمی یا بیماریهای مزمن | پیگیری تخصصی توسط هماتولوژیست |
پرسشهای متداول (FAQ)
آیا anisocytosis خطرناک است؟
در اغلب موارد به خودی خود خطرساز نیست، اما ممکن است نشانه بیماری جدی باشد که باید بررسی شود.
آیا anisocytosis فقط در کمخونی دیده میشود؟
نه، گاهی در بیماریهای مغز استخوان، تالاسمی، یا حتی پس از خونریزی نیز رخ میدهد.
آزمایش خون تالاسمی مینور: همه چیز درباره علائم و آزمایشهای مورد نیاز
بهترین درمان چیست؟
بستگی به علت زمینهای دارد. درمان بدون رفع علت، صرفاً علامت را رفع نمیکند.

تفاوت حالت چهره فرد مبتلا به anisocytosis مثبت (سمت چپ) با فرد سالم (سمت راست)؛ کمخونی باعث رنگپریدگی و خستگی ظاهر میشود.
علائم بالینی anisocytosis چیست؟
علائم معمولاً مشابه علائم کمخونی است: خستگی، رنگپریدگی، ضعف، تنگی نفس و ضربان قلب بالا.
آیا anisocytosis با رژیم غذایی اصلاح میشود؟
اگر علت، کمبود مواد مغذی باشد (مثل آهن، ویتامین B12 یا اسید فولیک)، بهبود رژیم غذایی میتواند مؤثر باشد.
آیا anisocytosis قابل پیشگیری است؟
با رعایت تغذیه کامل، مصرف کافی آهن و ویتامینها و پیگیری منظم سلامت، میتوان از شایعترین علل anisocytosis پیشگیری کرد.