در این مقاله با هورمون آنتی‌مولرین آشنا می‌شویم و به بررسی این موضوع می‌پردازیم که چه موقع نیاز به اندازه‌گیری این هورمون است؟
آزمایش amh چه زمانی انجام می‌شود؟
AMH یا هورمون آنتی‌مولرین، هورمونی است که توسط بیضه در مردان و توسط تخمدان درزنان ساخته می‌شود. سطح نرمال این هورمون در دو هر دوجنس باتوجه به سن، متفاوت است.
آزمایش AMH در مردان چه‌موقع انجام می‌شود؟
· این تست برای تعیین جنسیت نوزادانی که جنسیت آن‌ها به وضوح مشخص نیست انجام می‌شود.
· در نوجوانان و مردان بالغ این آزمایش به همراه آزمایش تستسترون برای بررسی اختلالات مربوط با تاخیر در بلوغ و بررسی دلایل ناباروری در مردان انجام می‌شود.
· بیضه نوزادن پسر در بدو تولد amh زیادی تولید می‌کند؛ در برخی از نوزادن بیضه‌ها از داخل شکم وارد کیسه بیضه نمی‌شود. با انجام آزمایش amh می‌توان عملکرد صحیح بیضه در این نوزادن که بیضه‌ها به وضوح مشخص نیستند را بررسی کرد (۱).
آزمایش AMH در زنان چه‌موقع انجام می‌شود؟
در خانم‌ها این آزمایش به دلایل متعددی انجام می‌شود، ازجمله:
1. بررسی میزان باروری: نوزادان دختر با ذخایر تخمک مشخصی متولد می‌شوند که این ذخیره تخمک با افزایش سن به تدریج از نظر کیفیت و کمیّت کاهش می‌یابد. هورمون amh که توسط سلول‌های فولیکولیِ درحال رشد تخمدان ترشح می‌شود، شاخص خوبی برای بررسی میزان ذخیره تخمک و باروری زنان است.
میزان هورمون amh برخلاف هورمون‌های جنسی دیگر، به چرخه قاعدگی زنان وابسته نیست و در هر زمان از طول چرخه قاعدگی قابل انجام است (۲).
2. بررسی زمان شروع یائسگی: میزان هورمون amh در زنان، تا سن ۲۰ سالگی به اوج می‌رسد و در ادامه با افزایش سن، به کاهش می‌یابد. سطح این هورمون در یائسگی بسیار کاهش یافته و تقریبا ۵ سال قبل از بروز یائسگی به محدوده غیرقابل تشخیص می‌رسد. عدم تشخیص amh در زنان میانسال می‌تواند نشانه‌ای از شروع دوران یائسگی باشد.
حدود ۸ درصد از زنان ممکن است دچار یائسگی زودرس (یائسگی قبل از ۴۰ سالگی) شوند. یائسگی زودرس خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی عروقی، دیابت، مرگ زودرس و چاقی قسمت‌های مرکزی بدن را افزایش می‌دهد. به همین خاطر اندازه‌گیری amh به همراه دیگر هورمون‌های جنسی زنانه برای بررسی احتمال بروز یائسگی زودرس، اختلالات مربوط به یائسگی و بررسی میزان ذخیره تخمدان‌ها بسیار کمک‌کننده است (۳).
3. بررسی دلایل قاعدگی نامنظم: قاعدگی نامنظم و اختلالات چرخه قاعدگی باعث افزایش میزان amh خون می‌شود. سندروم تخمدان پلی‌کیستیک از دلایل اختلالات قاعدگی در زنان است؛ به طوریکه ۲۱% از زنان در سنین باروری تحت تاثیر سندروم تخمدان پلی کیستیک قرار می‌گیرند.
کمک به تشخیص سندروم تخمدان پلی کیستیک: همانطور که گفته شد سندروم تخمدان پلی‌کیستیک شایع‌ترین علت ناباروری ِ بدون تخمک‌گذاری در زنان است. بررسی سطح amh و سونوگرافی ساختار تخمدان در افراد مبتلا به قاعدگی نامنظم، می‌تواند در تشخیص علت اختلال قاعدگی کمک‌کننده باشد.
سندروم تخمدان پلی‌کیستیک می‌تواند خطر ابتلا به سرطان تخمدان را نیز افزایش دهد (۴).
4. IVF: بررسی میزان amh در خانم‌هایی که قصد بارداری با روش لقاح مصنوعی(IVF) دارند نیز اندازه‌گیری می‌شود. توانایی باروری زنان پس از ۳۵ سالگی کاهش یافته و این موضوع با کاهش حجم تخمدان و فولیکول‌های آنترال همراه است. تست amh پتانسیل باروری زنان را مشخص نمی‌کند، اما می‌تواند تخمینی از تعداد تخمک‌های که در زنان باقی مانده است را ارائه کند.
هورمون AMH توسط سلول‌های گرانولوزا در فولیکول‌های تخمدان تولید می‌شود، بنابراین سطح این هورمون می تواند پاسخ به تحریک تخمدان برای انجام IVF پیش‌بینی کند و در تنظیم چرخه‌ای IVF و افزایش کیفیت این روش کمک کننده باشد(۵).
باید توجه کرد که آزمایش amh به تنهایی نمی‌تواند اختلالات هورمونی در زنان و مردان را شناسایی کند، اما انجام این آزمایش در کنار بررسی هورمون‌های جنسی دیگر می‌تواند در تشخیص و تفسیر بیماری توسط پزشک کمک‌کننده باشد.
منابع:
(۱)https://www.testing.com/tests/anti-mullerian-hormone/
(۲)https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6413543/
(۳)https://www.ivf.com.au/planning-for-pregnancy/female-fertility/ovarian-reserve-amh-test
