دربارهی آزمایش lupus anticoagulant و تفسیر آن در این مطلب میخوانید:
آنتی کواگولان لوپوسی چیست ؟
Lupus anticoagulants یا LAs، نوعی از آنتی بادیها هستند که توسط سیستم ایمنی ( گلبولهای سفید ) تولید شده و به فسفولیپید های بدن حمله می کنند. فسفولیپید ها ترکیباتی ضروری در غشاءسلولی می باشند که حمله ی لوپوس آنتی کوآگولانت به آنها می تواند منجر به ایجاد لخته و درنتیجه قانقاریا، سقط جنین، سکته و سایر مشکلات شود. این گروه از آنتیبادیها در آزمایش خونی lupus anticoagulant سنجیده میشوند. نام این آزمایش تاحدی گمراهکننده است و باید درنظر داشت که این تست علاوه بر بررسی بیماری لوپوس، درموارد دیگر نیز کاربرد دارد. (1،2)
آزمایش lupus anticoagulant
همانطور که اشاره شد آزمایش لوپوس آنتی کوآگولانت، آنتی بادیهایی به همین نام که در ایجاد مشکلات مربوط به لخته اهمیت دارند را میسنجد. حدود 50% از افراد مبتلا به لوپوس از این تست جواب مثبت گرفته و حدود نیمی از این افراد در طول زندگی خود به لخته خون (درقسمتهایی که نیاز نیست) دچار میشوند. این آنتی بادیها ممکن است در 2 تا 4 درصد افرادی که به لوپوس مبتلا نیستند نیز دیده شود. به طور کلی درصورتی که شما مبتلا به مشکلات زیر باشید، ممکن است پزشک این آزمایش را توصیه کند:
· لختههای خونی غیرقابل توضیح
· لوپوس به همراه علائمی از لخته خون
· بالا بودن زمان لازم برای ایجاد لخته ( که توسط تستهای مختلف سنجیده میشود. )
· سقطهای مکرر (2)
همچنین درصورتیکه متخصص مربوطه علائمی از لخته خون ( که پیشتر توضیح داده شد ) یا هریک از موارد زیر را درشما ببیند، ممکن است آزمایش lupus anticoagulant را درخواست کند:
· سفلیس، یک عفونت باکتریایی، که معمولاً از طریق تماس جنسی منتقل میشود.
· هپاتیت C، نوعی عفونت کبدی که توسط ویروس هپاتیت C منتقل میشود.
· ویروس اپشتین بار، که با نام هرپس انسانی4 نیز شناخته شده و میتواند باعث بیماریهایی از جمله مونونوکلئوز شود.
· استرس اکسیداتیو یا آسیب ناشی از رادیکالهای آزاد
· عمل جراحي
· داروهایی مشخص (2)
تفسیر جواب آزمایش لوپوس ( آنتی کواگولان لوپوسی )
اگر نتیجه تست مثبت باشد، بدین معنا است که لوپوس آنتیکوآگولانتها در نمونه خون دیده شده است. این آزمایش همچنین بررسی میکند که آیا مقدار آنتیبادیهای گفته شده در محدوده طبیعی است یا خیر. نتایج نرمال میتواند در آزمایشگاههای مختلف کمی متفاوت باشد اما معمولا رنج طبیعی بین 20 تا 39 گرم در لیتر (GPL ) یا میکروپالس لیدار(MPL) درنظر گرفته میشود. (2)
درصورتی که مقادیر آنتیبادی بیش از نرمال باشد، نیاز به تکرار تست با فاصله 12 هفتهای است. و اگر جواب همچنان مثبت شود، ممکن است پزشک آزمایشهای خونی دیگری را برای تشخیص درست بیماری درخواست کند. (1،2) از این دسته تستها میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
· CBC برای بررسی تعداد گلبولهای قرمز، گلبولهای سفید و پلاکتهای خون
در این پروسه ابتدا پلاسمای خون که حاوی آنتی بادیهای مدنظر است، از سلولهای خونی جدا شده و در ادامه با پلاسمای مناسب که عاری از این ترکیبات است تعویض میشود. به این پروسه پلاسما فرزیس نیز گفته میشود.
· Activated partial thromboplastin time برای بررسی فاکتورهای انعقادی و زمان لازم برای انعقاد
· Kaolin clotting time یا KCT برای بررسی زمان لازم برای لختهشدن خون
· PT، PTT برای سنجش عملکرد فاکتورهای انعقادی
· Platelet neutralization procedure یا PNP (2)
علائم وجود لوپوس آنتیکوآگولانت چیست ؟
ایجاد لخته
LA میتواند ریسک ایجاد لخته های خونی را در قسمتهای مختلف بدن افزایش دهد که اگر به موقع درمان نشود بسیار خطرناک بوده و میتواند زندگی فرد را تهدید کند. اگر لختهی ایجاد شده در دست یا پاهای فرد باشد، علائمی ازجمله موارد زیر در شخص دیده میشود:
· تورم
· قرمزی یا تغییر رنگ
· مشکلات تنفسی
· درد یا بی حسی
لخته ممکن است در قلب یا ریهها ایجاد شود، که میتواند به موارد زیر منجر شود:
· درد قفسه سینه
· تعریق بیش از حد
· مشکلات تنفسی
· خستگی، سرگیجه یا هردو
لخته در در معده یا کلیه ممکن است با نشانه های متفاوتی از جمله موارد زیر همراه باشد:
· شکم درد
· درد ران
· حالت تهوع
· اسهال یا مدفوع خونی
· تب
سقط جنین
لختههای کوچک خون ناشی از LA میتواند بر حاملگی فرد تاثیرگذاشته و باعث سقط جنین شود. سقطهای مکرر بهویژه بعد از سهماهه اول ممکن است از نشانههای وجود آنتیکوآگولانتهای لوپوس در فرد باشد (1).
درمان lupus anticoagulant
لزوما تمامی افرادی که در آزمایش آنها LAs مشاهده شده است، نیاز به درمان ندارند و ممکن است پزشک هیچ اقدام خاصی برای فرد بدون علائم پیشنهاد نکند. اما درصورت نیاز میتوان باتوجه به نظر متخصص از دارو و روشهای مختلفی از جمله موارد زیر بهره برد:
داروهای رقیق کننده خون
این گروه از داروها با سرکوب کردن تولید ویتامینK در کبد و یا تاثیر بر عملکرد پلاکت از تشکیل لخته جلوگیری میکنند. دوره مصرف این داروها در افراد متفاوت بوده و ممکن است برای برخی تنها چندماه کافی باشد، اما بعضی از بیماران نیاز به مصرف طولانی مدت دارند.
استروئیدها
این دسته از داروها میتوانند تولید آنتی بادیهای لوپوس آنتی کوآگولانت را در سیستم ایمنی مهار کنند.
تعویض پلاسما
در این پروسه ابتدا پلاسمای خون که حاوی آنتی بادیهای مدنظر است، از سلولهای خونی جدا شده و در ادامه با پلاسمای مناسب که عاری از این ترکیبات است تعویض میشود. به این پروسه پلاسما فرزیس نیز گفته میشود.
قطع مصرف تعدادی از داروها
برخی از داروها میتوانند مقدار lupus anticoagulant را افزایش دهند، بنابراین گاهی نیاز است مصرف تمامی این داروها متوقف شده و با آزمایشی مجدد تعیین شود که آیا حضور لوپوس آنتیکوآگولانتها به دلیل دیگری بوده است یا خیر. از داروهای گفته شده میتوان به قرصهای ضد بارداری، داروهای فشارخون و کینینها اشاره کرد.
تغییر در سبک زندگی
تغییراتی ساده در زندگی از جمله موارد زیر میتواند سطح این گروه از آنتیبادیها را بدون توجه به مصرف یا عدم مصرف دارو، کاهش دهد.
· ورزش منظم: فعالیت فیزیکی باعث افزایش جریان خون شده و در نتیجه از ایجاد لخته جلوگیری میکند. نیازی به انجام ورزشهای سخت و سنگین نیست و حتی یک پیاده روی ساده نیز میتواند کمککننده باشد.
· ترک سیگار و کنترل مصرف مشروبات الکلی: نیکوتین سیگار موجب انقباض عروق و درنتیجه ایجاد لخته میشود، بنابراین ترک سیگار بسیار اهمیت دارد. مطالعات بالینی نشاندادهاند که مصرف بیشاز حد مشروبات الکلی نیز با ایجاد لخته در ارتباط است.
کاهش وزن
سلولهای چربی ترکیباتی را ترشح میکنند که میتوانند مانع از حل شدن لخته شوند. بنابراین اگر اضافه وزن دارید، ممکن است خون شما حاوی مقادیر بیش از اندازه این مواد باشد.
+ کاهش مصرف غذاهای غنی از ویتامین K
ویتامین K به انعقاد خون کمک میکند، بنابراین اگر مقدار لوپوس آنتیکوآگولانتها درشما بالا است، از مصرف غذاهایی که حاوی مقادیر زیادی از این ماده هستند، خودداری کنید. بهعلاوه اگر از داروهای رقیق کننده خون استفاده میکنید، مصرف اینچنین غذاها با درمان شما تداخل دارد. از غذاهای غنی از ویتامین کا میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
· کلم بروکلی
· کاهو
· اسفناج
· مارچوبه
· آلو
· جعفری
· کلم (1)
باید توجه کرد که هیچ آزمایشی به تنهایی برای تشخیص این گروه از آنتی بادیها کافی نیست و باید چندین تست آزمایشگاهی انجام شود تا تشخیص نهایی و درستی صورت گیرد. به علاوه در اکثر موارد لخته شدن خون و سایر علائم LAs را می توان با درمان کنترل کرد و تنها نیاز است با پزشک متخصص مشورت کنید. (1،2) همچنین اکنون میتوانید، تفسیر آزمایش lupus anticoagulant خود را از متخصصین دکتر لاندا که بصورت تخصصی در زمینه تفسیر آزمایش فعالیت دارند بشنوید و از وضعیت خود آگاه شوید.
منابع:
1. https://www.healthline.com/health/lupus-anticoagulant#outlook
2. https://www.webmd.com/lupus/what-is-lupus-anticoagulant-test
