در این مطلب درباره‌ی پلاکت غول پیکر در آزمایش خون می‌خوانید:
پلاکتها که به نام ترومبوسیت نیز شناخته میشوند، کوچکترین سلولهای خونی هستند که از تجزیه سلولهایی بهنام مگاکاریوسیت به بخشهای کوچکتر، درمغز استخوان تشکیل میشوند. در ادامه پلاکتها وارد گردش خون شده و بااتصال به یکدیگر و آزادکردن موادی مانند سروتونین، اپینفرین، هیستامین و ترومبوکسان به ایجاد لخته و بستن زخم کمک میکنند.
giant platelet در آزمایش خون چیست ؟
giant platelet یا پلاکتهای غولپیکر به ترومبوسیتهایی اشاره دارد که بهطور غیرمعمول بزرگ بوده و درنتیجه توانایی اتصال به دیوارهی عروق در آنها کاهش پیدا کرده است. بنابراین درهنگام بروز جراحت، اگر درصد زیادی از پلاکتهای فرد giant platelet باشد ممکن است در ایجاد لخته دچار مشکل شده و بیش از حد خون از دست بدهد، زیرا پلاکتهای درشت آنها عملکرد درستی نمی‌توانند داشته باشند.(1)
پلاکت غول پیکر نشانه چیست ؟
این مشکل معمولا نشان از وجود سندرمی نادر، به نام Bernard-Soulier است. سندرم برنارد-سولیر به واسطه پلاکتهای بزرگ و همراه با تعداد پایین پلاکتها شناخته میشود. کبودی راحت و خونریزی مکرر بینی از نشانههای این بیماری است که معمولا در کودکان و یا بچههای تازه متولد شده تشخیص داده میشود. افراد مبتلا به این سندرم ممکن است خون ریزی‌های شدیدی را در اثر ضرباتی جزئی و یاحتی به شکل خود به خودی و بدون ضربه، تجربه کنند. اغلب خانمهای مبتلا به این سندرم ، دوران قاعدگی طولانی با خونریزی‌های شدید دارند (2).
از دیگر شرایطی که میتواند منجر به تولید پلاکتهایی بزرگتر از حالت نرمال شود، سندرم پلاکت خاکستری و یا آنومالی May-Hegglin است. سندرم پلاکت خاکستری، ترومبوسیتهای غول پیکری را ایجاد میکند که با رنگ خاکستری در زیر میکروسکوپ شناسایی میشوند و ناهنجاری May-Hegglin با یک ژن مغلوب باعث ایجاد پلاکتهای بزرگ میشود. تمامی این اختلالات معمولاً بدون علامت هستند، اما تحت شرایطی میتوانند باعث کبودی و خونریزی بیش از حد شوند.
علت
معمولا این اختلال ارثی است و کودک ژنهای معیوب را از والدین خود دریافت میکند (حتی اگر والدین این اختلال را نداشته باشند). برای مثال ژنهای مربوط به سندرم برنارد-سولیر بر روی کروموزوم 17 قرار داشته و درصورتی که هردو والد حامل ژن این سندرم باشند، ممکن است کودک با پلاکتهایی غولپیکر به دنیا آید. این ژن مرتبط با تولید گلیکوپروتئینهایی است که در پلاکت یافت میشوند.
درمان
معمولا این بیماری درمان ندارد، اما میتوان اقداماتی برای کاهش علائم انجام داد. به طور مثال، برای کاهش بازه خونریزی ممکن است دسموپرسین استات (DDAVP) یا عوامل آنتی فیبرینولیتیک ( ضد تجزیه کننده لخته ) تجویز شود. افرادی که در آزمایش آنها giant platelet ذکر شده است، باید از مصرف داروهای ضدپلاکت خودداری کنند. اگر این اختلال شدید باشد نیاز است فعالیتهای فرد کنترل شده و برای مثال شخص از ورزشهای تماسی خودداری کند. گاهی نیاز است برای جبران خونریزی حاصل از صدمه و یا جراحی، تزریق خون انجام شود. (1) اگر شاهد گزارش giant platelet در جواب آزمایش خون خود یا نزدیکان هستید نگران نباشید و لزوما به معنی ابتلا به بیماری خطرناکی نیست و با متخصص در این باره مشورت کنید.
1. https://www.sightdx.com/knowledge-center/giant-platelets
2. https://medlineplus.gov/genetics/condition/bernard-soulier-syndrome/
