تفسیر تخصصی همه آزمایش های روتین، تخصصی و فوق تخصصی با ارسال عکس

Bun در آزمایش خون چیست؟

توضیح مختصری درباره مقاله، مباحث اصلی، خلاصه ای از محتوا

Bun در آزمایش خون چیست ؟

از آزمایش نیتروژن اوره خون (BUN) برای تعیین میزان عملکرد کلیه‌های شما استفاده می‌شود. این کار را با اندازه گیری مقدار نیتروژن اوره در خون انجام می دهد. نیتروژن اوره یک محصول زباله است که با تجزیه پروتئین بدن در کبد ایجاد می‌شود. به طور معمول کلیه ها این زباله ها را با ادرار از بدن دفع می‌کنند.(1) ( شکل 1 )

شکل 1 : هرگونه اختلال در این سیستم باعث افزایش bun می‌شود.

در صورت آسیب دیدن کلیه‌ها یا کبد، سطح BUN افزایش می‌یابد. وجود بیش از حد نیتروژن اوره در خون می تواند نشانه ای از مشکلات کلیوی یا کبد باشد. آزمایش BUN یک آزمایش خون است که معمولاً برای ارزیابی عملکرد کلیه مورد استفاده قرار می‌گیرد. این آزمایش اغلب به همراه آزمایشات دیگر خون، مانند آزمایش خون کراتینین انجام می‌شود تا یک تشخیص مناسب انجام شود.

آزمایش BUN می تواند به تشخیص شرایط زیر کمک کند:

• آسیب کبدی

• سوء تغذیه

• گردش ضعیف

• کمبود آب بدن

• انسداد مجاری ادراری

• نارسایی احتقانی قلب

• خونریزی دستگاه گوارش

حتی ممکن است از این آزمایش برای تعیین میزان اثربخشی درمان دیالیز نیز استفاده شود. آزمایش BUN اغلب به عنوان بخشی از معاینات منظم، در طول بستری در بیمارستان یا بعد از درمان برای بیماری‌های دیگری مانند دیابت، فشارخون و… نیز انجام می شود. آزمایش BUN میزان نیتروژن اوره را در خون اندازه گیری می‌کند ولی نمی‌تواند علت بالا یا پایین تر بودن آن را مشخص کند. این آزماش خون نیازی به آمادگی خاصی ندارد. با این حال، مهم است که پزشک خود را در صورت استفاده از داروهای خاصی مطلع کنید زیرا برخی از داروهای خاص می‌توانند سطح BUN شما را تحت تأثیر قرار دهند.

برخی از داروها، از جمله کلرامفنیکل یا استرپتومایسین، ممکن است سطح BUN شما را کاهش دهند. سایر داروها، مانند برخی آنتی بیوتیک‌ها و ادرارآورها، ممکن است سطح BUN شما را افزایش دهند.داروهای تجویزی که ممکن است سطح BUN شما را بالا ببرد شامل موارد زیر است:

• آمفوتریسین

• کاربامازپین

• سفالوسپورین ها ( گروهی از آنتی بیوتیک ها )

• متوترکسات

• متیل دوپا

• ریفامپین

• اسپیرونولاکتون

• تتراسایکلین

• دیورتیک‌های تیازید

• ونکومایسین

در صورت مصرف هر یک از این داروها حتما به پزشک خود بگویید. پزشک هنگام بررسی نتایج آزمایش، این اطلاعات را در تفسیر آزمایشاتتان مد نظر قرار می‌دهد. آزمایش BUN یک آزمایش ساده‌ای است که برای شما، شامل گرفتن نمونه کمی از خون است. نتایج آن در واحد میلی گرم در دسی لیتر ( mg/dl ) گزارش می‌شود. مقادیر نرمال BUN بسته به جنسیت و سن متفاوت است. توجه به این نکته نیز حائز اهمیت است که هر آزمایشگاه برای موارد طبیعی محدوده های مختلفی دارد.

مقدار نرمال bun

به طور کلی، سطح BUN طبیعی در محدوده زیر قرار می گیرد:

• مردان بالغ: 8 تا 24 میلی گرم در دسی لیتر

• زنان بالغ: 6 تا 21 میلی گرم در دسی لیتر

• کودکان 1 تا 17 سال: 7 تا 20 میلی گرم در دسی لیتر

سطح BUN نرمال در بزرگسالان بالای 60 سال کمی بالاتر از سطح طبیعی در بزرگسالان زیر 60 سال است.

علت بالا بودن bun

سطح BUN بالا می‌تواند نشان دهده و بدلیل:

• بیماری کلیوی

• بیماری قلبی

• نارسایی احتقانی قلب

• حمله قلبی اخیر

• خونریزی دستگاه گوارش

• کمبود آب بدن

• سطح پروتئین بالا

• نارسایی کلیه

• کمبود آب بدن

• انسداد در مجاری ادراری

• فشار

• شوکه شدن

• و…

به خاطر داشته باشید که برخی از داروها، مانند آنتی بیوتیک‌های خاصی نیز می‌توانند سطح BUN شما را بالا ببرند.

همین الان تفسیر آزمایش Bun خود را از پزشک بشنوید؟

با این حال، سطح غیر طبیعی BUN لزوماً به معنای ابتلا به بیماری‌های کلیوی نیست. برخی از عوامل مانند کم آبی، بارداری، مصرف پروتئین زیاد یا کم پروتئین، استروئیدها و پیری می توانند بدون نشان دادن خطری برای سلامتی بر سطح bun خون شما تأثیر بگذارند. رژیم کم پروتئین می تواند به پایین آمدن سطح BUN کمک کند. اغلب برای کاهش سطح BUN دارو توصیه نمی‌شود با این حال پزشک باتوجه به شرایط فرد و صلاحدید خود توصیه‌های لازم اختصاصی را به شما می‌کند. در بررسی عملکرد کلیه علاوه بر bun، آزمایش creatinine و cystatin C نیز اندازه گیری می‌شود که فاکتور های کاربردی‌تر از بی یو ان می‌باشند.(3)

دلایل پایین بودن bun خون:

• نارسایی کبد

• سوء تغذیه

• کمبود شدید پروتئین در رژیم غذایی

• بیش از حد هیدراتاسیون

• و…

بسته به نتایج آزمایش شما، پزشک ممکن است آزمایش های دیگری را نیز برایتان درخواست دهد تا بتوانند تشخیص نهایی را بهتر انجام دهند. سطح BUN غیرطبیعی و یا پایین لزوماً به معنای مشکلی در عملکرد کلیه نیست.اگر پزشک مشکوک، به اختلال کلیوی یا بیماری دیگری شود، آزمایش‌های تکمیلی دیگری را نیز برای تأیید تشخیص و تعیین علت برایتان توصیه می‌‌کنند.

می‌خواهید همین الان تفسیر آزمایش خود را از پزشک متخصص بشنوید؟

آزمایشات و بیمار‌های مرتبط با آزمایش bun

آزمایشات

• کراتینین

• Creatinine Clearance

• Estimated Glomerular Filtration Rate (eGFR)

• ( آنالیز ادرار ) Urinalysis

• Cystatin C

• Urine Albumin and Albumin to Creatinine Ratio

• Beta-2 Microglobulin

• Urine Protein and Urine Protein to Creatinine Ratio

بیماری‌ها