پاتولوژی، مطالعه بیماری بویژه مطالعه آسیب‌های ساختاری ناشی از بیماری، می‌باشد.
پاتولوژی یا آسیب‌شناسی یک اصطلاح برای مطالعه بیماری، بالاخص آسیب‌های ساختاری غیرمعمول ناشی از بیماری است.
پاتولوژی یکی از پرکاربرد‌ترین شاخه‌های پزشکی است و در تشخیص بیماری از 4 مؤلفه مختلف بیماری شامل موارد زیر استفاده می‌کند:
· علت و سبب‌شناسی
· تظاهرات بالینی
· مکانیسم‌های رشد
· تغییرات ساختاری سلول‌ها
پاتولوژی خود شامل سه شاخه می‌شود:
· آناتومی
· بالینی
· مولکولی
1- آسیب‌شناسی آناتومیک
این دسته از آسیب‌شناسی شامل بررسی نمونه‌های برداشته شده از بدن طی عمل جراحی یا بیوپسی می‌باشد.
گاهی پاتولوژیست، برای بررسی آسیب‌شناسی آناتومیک و مطالعه تاثیرات بیماری نیاز به مطالعه کل بدن به صورت کالبد‌شکافی دارد.
در بررسی بیوپسی موارد زیر در نظر گرفته می‌شود:
· ظاهر میکروسکوپی سلول‌ها
· نشانه‌های شیمیایی در نمونه
· آنتی‌بادی‌‌های موجود در سلول‌های نمونه
· زیست‌شناسی مولکولی سلول‌ها، اندام‌ها، بافت‌ها و گاهی کل بدن
· بررسی ناخالصی‌های موجود در نمونه
طبقه بندی آسیب‌شناسی آناتومیک:
آسیب‌شناسی جراحی:
شامل بررسی نمونه‌های بدست آمده در طی جراحی مانند نمونه‌برداری از پستان در طی ماستکتومی ( برداشتن کامل پستان ) است.
هیستوپاتولوژی:
در هیستوپاتولوژی، سلول‌ها در زیر میکروسکوپ بعد از رنگ‌آمیزی مناسب معاینه می‌شوند.
سیتوپاتولوژی:
در این روش سلول‌هایی که در مایعات بدن ریخته شده‌اند یا با تراشیدن بافت بدست آمده است، مورد بررسی قرار می‌گیرد.
مانند پاپ‌اسمیر، آزمایش خلط یا شستشوی معده
آسیب شناسی پزشکی قانونی شامل معاینه بعد از مرگ برای یافتن علت مرگ می‌باشد. ( 1،3)
2- آسیب شناسی بالینی:
این دسته از آسیب‌شناسی از طریق بررسی آزمایشات بدن و علائم بالینی، بیماری شخص را تشخیص می‌دهد.
شاخه‌های اصلی آسیب‌شناسی بالینی، شامل موارد زیر است:
بیوشیمی بالینی:
از طریق آزمایشات بیوشیمیایی و مطالعات میکروسکوپی که به طور معمول شامل، مطالعه خون و ادرار است، عمل می‌کند.
خون شناسی:
این حوزه به طور خاص به بررسی سلول‌های خونی و بیماری‌های آن می‌پردازد. در این رشته، هماتولوژیست ( خون‌شناس ) سیستم لنفاوی و مغز استخوان، که قسمتی از سیستم خون‌سازی بدن می‌باشد را نیز مورد مطالعه قرار می‌دهند.
ایمونولوژی:
در اصطلاح همان ایمونوپاتولوژی است که به مطالعه اختلالات سیستم ایمنی بدن می‌پردازد. با پاسخ های سیستم ایمنی شامل آلرژی، نقص ایمنی و رد پیوند سر و کار دارد.
3- آسیب‌شناسی مولکولی:
آسیب‌شناسی مولکولی به مطالعه بافت و سلول در اندازه مولکولی می‌پردازد که برای بررسی بیماری هر یک از اندام‌های بدن، مولکول‌های موجود در سلول‌های آن بافت را در نظر می‌گیرد.
برخی از تکنیک‌های مورد استفاده:
- واکنش زنجیره ای پلیمراز PCR
- ایمنوفلوروسانت
- کاریوتایپ
- میکرواری (2)
منابع:
- news-medical ( Types of Pathology )
- biologydictionary (Pathology )
- medicalhealthtests (Different Types of Pathology Tests Explained In Detail )
