هماتوکریت پایین در بارداری

دلایل ‌اچ سی تی پایین و رنج نرمال هماتوکریت در بارداری در این مطلب می‌خوانید:

هماتوکریت در واقع نسبت گلبول‌های قرمز به کل خون را به درصد بیان می کند. برای مثال اگر در هر 100 میلی‌لیتر خون 50 میلی لیتر آن گلبول قرمز باشد، میزان هماتوکریت 50 درصد است. معمولا این آزمایش بعنوان بخشی از آزمایش cbc (شمارش همه‌ی سلول‌های خونی) انجام می‌شود.

در هماتوکریت بصورت غیرمستقیم مقدار گلبول قرمز بدن سنجیده می‌شود. گلبول‌های‌ قرمز ( RBC ) بخش مهمی از سلول‌های خون هستند که باعث رنگ قرمز آن می‌شوند. این سلول‌ها حاوی پروتئینی به نام هموگلوبین (Hb ) هستند. Hb اکسیژن را از ریه به باقی بخش‌های بدن حمل می‌کند. وجود مقدار کافی گلبول های قرمز برای عملکرد درست بدن ضروری است. از آنجا که hct نسبت rbc به حجم خون را نشان می‌دهد هرگونه تغییر در تعداد گلبول‌های قرمز موجب تغییر در درصد HCT می‌شود.(1)

هماتوکریت پایین در بارداری

در دوران حاملگی با توجه به شرایط خاص خود، بدن تعداد گلبول قرمز بیشتری را به منظور رشد جنین تولید می‌کند. اگر آهن کافی یا سایر ویتامین‌های مورد نیاز خونسازی وجود نداشته باشد، بدن نمی‌تواند به اندازه کافی گلبول قرمز تولید کند و مبتلا به کم خونی می‌شود، در این حالت هماتوکریت پایین در بارداری را شاهد خواهیم بود. در دوران بارداری ابتلا به کم خونی خفیف طبیعی است ولی در صورت ابتلا به کم خونی شدید باید مورد توجه و درمان قرار گیرد چرا که در صورت عدم درمان می‌تواند موجب مشکلاتی در مادر و جنین شود. (2)

برخی زنان از جمله گروه‌های زیر بیشتر در معرض ابتلا به کم خونی و HCT پایین در دوران حاملگی هستند:

· گیاه خواری یا خام گیاه خواری

· ابتلا به بیماری سلیاک یا کرون

· زنانی که تحت عمل جراحی کوچک کردن معده به منظور کاهش وزن قرار گرفته اند.

عوامل دیگری نیز می‌تواند مشخصا احتمال کم خونی فقر آهن را در زنان باردار بالا ببرد:

· دوحاملگی با فاصله کم

· حاملگی دو یا چند قلویی

· استفراغ مکرر

· دریافت کم آهن در رژیم غذایی

· خونریزی زیاد عادت ماهیانه پیش از بارداری (2)

ابتلا به کم خونی در دوران بارداری موجب کاهش رشد نوزاد، تولد نوزاد نارس یا با وزن کم می‌شود. هم چنین ضعف در اثر کم خونی موجب طولانی‌تر شدن دوره نقاهت بعد از زایمان می‌شود.

علاوه بر کم خونی، هماتوکریت پایین در بارداری می‌تواند نشان دهنده بیماری های زیر باشد:

لوسمی یا سایر مشکلات مغز استخوان
کمبود آهن، ویتامین ب 12 یا فولیک اسید
بیماری‌های مغز استخوان
بیماری‌ کلیوی
بیماری تیروئیدی
بیماری گوارشی
خونریزی
بیماری خودایمنی که موجب تخریب گلبول های قرمز می‌شود.(3)

میزان نرمال هماتوکریت ( hct ) :

مردان 40%-54%
زنان غیر باردار 36%-46%
نوزادان53%-69%

رنج نرمال هماتوکریت در بارداری

سه ماهه اول : 31-41 درصد
سه ماهه دوم : 30-39 درصد
سه ماهه سوم : 28-40 درصد (4)

HCT در آزمایش خون می‌تواند در اثر عوامل مختلفی چون سبک زندگی و محیطی، وضعیت بدن در زمان خون‌گیری و… تغییر کند. ورزش مخصوصا ورزش های قدرتی، زندگی در مناطق مرتفع و کم آبی می‌تواند نیز بر هماتوکریت اثر بگذارد.(1) اگر مادر باردار هستید و در جواب آزمایش خون خود شاهد، گزارش هماتوکریت پایین هستید، با پزشکان متخصص دکتر لاندا در این بار‌ه مشورت کنید تا به تفسیر آزمایش و تعیین وضعیت بالینی شما بپردازند.