در این مقاله با دلایل احتمالی برای افزایش سطح آنزیم‌های کبدی و اثرات آن، آشنا می‌شویم.
دلایل افزایش آنزیم های کبدی
آنزیم‌های کبدی پروتئین‌هایی هستند که توسط کبد تولید شده و نقش مهمی در فرایندهای متابولیکی دارند. برای مثال این آنزیم‌ها می‌توانند در تولید صفرا، انعقاد و لخته شدن خون، گوارش غذا، سم زدایی و حتی دفاع در برابر عفونت ها نقش داشته باشند. بنابراین اختلال در سطح این آنزیم‌ها میتواند در کارکرد هر یک از موارد بالا نقص ایجاد کند. مهم‌ترین آنزیم‌های کبدی عبارتند از:
- Alkaline phosphatase (ALP)
- Alanine transaminase (ALT)
- Aspartate transaminase (AST)
- Gamma-glutamyl transferase (GG)
اگر به‌هرعلتی، ساختار کبد دچار آسیب فیزیکی شود، آنزیم‌های مذکور وارد جریان خون شده و سطح آن‌ها در خون افزایش می‌یابد. البته لازم به ذکر است که افزایش آنزیم‌های کبدی میتواند موقت و بدون تخریب کبد باشد. برای تشخیص دقیق نیاز به آزمایش‌های مکرر در بازه زمانی‌های مشخص است.
دلایل افزایش آنزیم‌های کبدی
از مهم‌ترین دلایل بالارفتن سطح این آنزیم‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- دارو‌هایی مانند کاهنده های کلسترول یا استامینوفن
- کبد چرب
- اختلال در متابولیسم آهن
- هپاتیت A,BوCو هپاتیت الکلی و خود ایمنی
- مکمل‌های گیاهی و ویتامینی مانند آهن، ویتامینA و انواعی از دمنوش‌ها مانند گل گاوزبان
- سرطان
- بیماری سلیاک
- سیروز کبدی
- سندروم متابولیک
علائم و درمان
افزایش آنزیم‌های کبدی میتواند با علائمی از جمله دل‌درد، تیرگی ادرار، روشنی مدفوع، احساس خستگی، خارش، زردی پوست، بی‌اشتهایی و….. همراه باشد. البته باید توجه کرد که افزایش این آنزیم‌ها در بسیاری از افراد بدون علامت است.
درمان آنزیم‌های کبدی بالا وابسته به علت آن است. برای مثال اگر مصرف الکل باعث افزایش سطح این پروتئین‌ها شده است، نیاز است مصرف الکل متوقف یا کنترل شود. اما درمواردی که اختلالات به‌وجودآمده از نوع غیرالکلی است، نیاز به تغییر سبک زندگی و حفظ رژیم غذایی سالم و ورزش منظم است. در موارد شدید آسیب کبدی مانند سیروز، ممکن است نیاز به پیوند کبد باشد.
منابع:
1. https://www.mayoclinic.org/symptoms/elevated-liver-enzymes/basics/causes/sym-20050830
2. https://my.clevelandclinic.org/health/symptoms/17679-elevated-liver-enzymes
