در این مقاله، با آزمایش Anti SS-A/Ro و تفسیر نتایج آن، آشنا می‌شویم:
Anti SS-A/Ro یکی از چهار اتوآنتی‌بادی هستند که معمولا با عنوان "آنتی‌ژن‌های هسته‌ایِ قابل استخراج" یا ENA شناخته می‌شوند. هریک از این اتوآنتی‌بادی‌ها با یک یا چند پروتئین مرتبط با گونه‌هایی از RNA های هسته‌ای یا سیتوپلاسمی که می‌توانند از 80 تا 350 نوکلئوتید تشکیل شده‌باشند، در ارتباطند. آنتی‌بادی‌های ENA معمولا در افراد مبتلا به بیماری‌های بافت همبند (بیماری‌های روماتیسم سیستمیک) از جمله لوپوس اریتماتوز (LE)، بیماری بافت همبند مخلوط، سندرم شوگرن، اسکلرودرمی (اسکلروز سیستمیک) و پلیمیوزیت/درماتومیوزیت دیده می‌شوند (3).
چه موقع این تست درخواست می‌شود؟
درواقع Anti ssa در 24 تا 60 درصد از بیماران لوپوس و در 70% افراد مبتلا به یک اختلال خودایمنی دیگر به نام سندرم شوگرن دیده می‌شود. بنابراین بررسی این فاکتور در تشخیص این اختلالات کاربرد دارد. معمولا این تست همراه با Anti-La(SSB) توسط پزشک درخواست می‌شود که هردو با لوپوس نوزادی، یک بیماری غیرمعمول که ایجاد بثورات موقتی کرده و می‌تواند منجر به بلوک مادرزادی قلب شود، مرتبط می‌باشند. بنابراین نیاز است خانم‌های مبتلا به LE که قصدبارداری دارند، از نظر وجود این آنتی‌بادی‌ها چک شوند (2،4).
درمجموع می‌توان گفت دو تست آنتی‌بادی‌های anti-Ro/SSA and anti-La/SSBدر موارد زیر کاربرد دارند:
- زنان مبتلا به SLE که باردار هستند یا ممکن است در آینده باردار شوند
- خانم‌هایی که سابقه تولد فرزندی با بلوک قلبی یا میوکاردیت (التهاب عضلات قلب) دارند
- بیماران با سابقه جوش‌های پوستی حساس به نور و غیرقابل توضیح
- بیماران به شدت مشکوک به SLE اما با تست ANA منفی
- بیماران با علائم خشکی دهان، keratoconjunctivitis sicca (بیماری خشکی چشم)، بزرگ شدن غدد بزاقی و اشکی (5)
تفسیر نتایج آزمایش
– کمتر از 1.0 U: نتیجه منفی
– برابر یا بیش از 1.0 U: نتیجه مثبت
همانطور که پیشتر اشاره شد نتیجه مثبت آزمایش با بیماری بافت همبند، از جمله سندرم شوگرن، لوپوس اریتماتوز (LE) و آرتریت روماتوئید مرتبط است. این تست برای مادران مبتلا به لوپوس اهمیت ویژه‌ای داشته و نتیجه مثبت آن، بیانگر خطر بلوک مادرزادی در قلب نوزاد است. حضور آنتی‌بادی‌های گفته شده در ارتباط با علائم التهاب‌های خارج غده‌ای در بیماران مبتلا به LE شامل واسکولیت، پورپورا، سیتوپنی و آدنوپاتی نیز گزارش شده است (3).
باتوجه به اینکه این تست در بسیاری از بیماران مبتلا به لوپوس نتیجه منفی را به همراه دارد، به عنوان یک تست تشخیصی برای لوپوس محسوب نمی‌شود. اما با شرایط خاصی ازجمله حساسیت شدید به آفتاب که از شرایط بالینیِ زیرمجموعه لوپوس بوده و به نام لوپوس اریتماتوز تحت حاد جلدی (SCLE) شناخته می‌شود، مرتبط است. همچنین این آنتی‌بادی‌ها با یک سندرم لوپوس مانند که با کمبود ژنتیکی ترکیباتی به نام کمپلمان همراه است، مرتبط می‌باشد. (سیستم کمپلمان مجموعه‌ای از پروتئین‌ها است که به سیستم ایمنی در پاسخ به عوامل بیماری‌زا کمک می‌کند (1،4). درواقع این آزمایش برای تشخیص سندرم شوگرن نسبت به لوپوس کاربرد بیشتری دارد (2).
لازم به ذکر است که در 0.1 تا 0.5 درصد از افراد بالغ سالم نیز امکان حضور این آنتی‌بادی‌ها وجود دارد و برای تفسیر دقیق آزمایش نیاز است با پزشک خود مشورت کنید (5).
منابع:
1. https://www.medicalnewstoday.com/articles/323653
2. https://www.webmd.com/lupus/laboratory-tests-used-diagnose-evaluate-sle
3. https://www.mayocliniclabs.com/test-catalog/overview/81360#Clinical-and-Interpretive
4. https://www.hopkinslupus.org/lupus-tests/lupus-blood-tests/
5. https://www.the-rheumatologist.org/article/know-your-labs/2/?singlepage=1
