در این مقاله به بررسی تعداد نرمال گلبولهای سفید خون در افراد و شرایط مختلف میپردازیم.
تعداد نرمال گلبولهای سفید در خون
گلبولهای سفید، سلولهای سفید خونی هستند که در مغز استخوان تولید و وارد جریان خون میشوند. این گلبولها نقش مهمی در از بین بردن سلولهای سرطانی، عوامل بیگانه و انواع میکروبها دارند. سیستم ایمنی در شرایط استرسزا برای مقابله با اغلب عفونتها، بهطور طبیعی گلبولهای سفید خون را افزایش میدهد.
تعداد نرمال گلبول سفید در خون
حدود یک درصد از کل حجم خون بدن را گلبولهای سفید تشکیل میدهند و روزانه بدن انسان، حدود ۱۰۰ میلیارد گلبول سفید تولید میکند. تعداد نرمال گلبولهای سفید وابسته به سن، جنسیت و روش انجام آزمایش در آزمایشگاهها، متفاوت است. همچنین تعداد نرمال گلبول سفید در زنان نسبت به مردان بیشتر است و در دوران بارداری و در نوزادان زیر دوسال، تعداد گلبولهای سفید معمولا افزایش مییابد. رنج نرمال این سلولها در مردان بالغ بین ۵۰۰۰ تا ۱۰۰۰۰ و در زنان بالغ ۴۵۰۰ تا ۱۱۰۰۰ هزار گلبول در هر میکرولیتر خون است. در کودکان زیر دو سال و زنان باردار تعداد نرمال گلبول های سفید تا ۱۶ هزار در هر میکرولیتر به خون، طبیعی در نظر گرفته میشود(۱).
اگر نتایج wbc در برگه آزمایش بالاتر یا پایین تر از محدوده رنج نرمال باشد، نیاز به پیگیر و بررسیهای بیشتر است.
لکوپنی و کاهش تعداد گلبولهای سفید
اصطلاح لکوپنی برای توصیف وضعیتی است که تعداد گلبولهای سفید به پایینتر از محدوده طبیعی و به زیر ۴۰۰۰ گلبول در هر میکرولیتر خون رسیده است. عفونتهای شدید، اعتیاد به الکل، بزرگ شدن طحال و موارد خطرناکتر مانند بیماری ایدز، اختلالات و آسیب مغز استخوان، اختلالات خود ایمنی مانند بیماری لوپوس و برخی از سرطانها و لنفومها، باعث کاهش گلبولهای سفید میشوند.
استفاده از برخی آنتیبیوتیکها قبل از انجام آزمایش میتواند باعث کاهش گلبولهای سفید خون شود. همچنین داروهای شیمیدرمانی و پرتو درمانی با اختلال در روند رشد همه سلولهای خونی باعث کاهش گلبولهای سفید در خون میشوند.
انواع گلبولهای سفید
سیستم ایمنی دارای ۵ نوع گلبول سفید است، شامل نوتروفیل، لنفوسیت، مونوسیت، ائوزینوفیل و بازوفیلها. نوتروفیلها، بیشترین سلول ایمنی بدن افراد بالغ و لنفوسیتها بیشترین گلبولهای سفید موجود در جریان خون کودکان را تشکیل میدهند. در نمونه خون افراد بالغ ۵۰ تا ۷۰ درصد نوتروفیل، ۲۰ تا ۴۰ درصد لنفوسیت، ۲تا ۸ درصد مونوسیت، کمتر از ۴ درصد ائوزینوفیل و کمتر از ۱ درصد بازوفیل وجود دارد (۲).
لکوپنی و لوکوسیتوز
اکثر اختلالات لکوپنی(کاهش تعداد WBCها) با کاهش نوتروفیلهای خون همراه است؛ به همین دلیل گاهی از اصطلاح نوتروپنی بهجای لکوپنی استفاده میشود. برخی عوامل و اختلالات باعث افزایش گلبولهای سفید به بیش از ۱۱۰۰۰ گلبول در هر میکرولیتر خون میشوند. این افزایش تعداد WBCها به بیش از نرمال، را لوکوسیتوز مینامند. لوکوسیتوز معمولا در پاسخ به عفونتهای میکروبی بروز میکند. عوامل متعدد دیگری نیز میتوانند باعث این افزایش تعداد سلولها شوند که در ادامه به بررسی آنها میپردازیم (۳).
استرس بیش از حد، آسیب و جراحت بافتی، اختلالات مربوط به سیستم ایمنی مانند بیماری لوپوس یا آرتریت روماتوئید، مشکلات غده تیروئید، پوسیدگی دندانها، استفاده مداوم از برخی داروها مانند لیتیوم، کورتیکواستروئید و بتا آگونیستها، حساسیت و آلرژی، برداشتن طحال (اسپلنکتومی)، چاقی، سیگار کشیدن، برخی سرطانهای خون و لنفوم و بعضی از اختلالات مغز استخوان مانند اختلال پلیستمیورا و میلوفیبروز از جمله عواملی هستند که باعث افزایش گلبولهای سفید خون میشوند.
گلبولهای سفید در بارداری
تعداد نرمال گلبول سفید در خون زنان باردار بیشتر از افراد بالغ است. اما نظارت بر تعداد این سلولها در سه ماه سوم بارداری بسیار مهم است. لوکوسیتوز در این مرحله میتواند احتمال زایمان زودرس و تولد نوزاد با وزن کم را افزایش دهد.
تشخیص علت افزایش گلبولهای سفید نیاز به بررسی علائم بالینی افراد، سابقه بیماری و انجام آزمایشهای تکمیلی مانند بیوپسی مغز استخوان و اسمیر خون محیطی دارد. اغلب موارد لکوسیتوز، پاسخ به یک عفونت میکروبی است که بعد از درمان عامل ، برطرف میشود (4).
منابع:
(۱)https://www.medicalnewstoday.com/articles/wbc-normal-range-for-female#faq
(۲)https://www.ucsfhealth.org/medical-tests/wbc-count
(۳)https://my.clevelandclinic.org/health/diagnostics/17704-high-white-blood-cell-count
(۴)https://www.healthline.com/health/wbc-count#normal-range