آزمايش c3 چيست ؟ با مطالعه این مطلب خواهید دانست:
Complement component 3 یا به طور خلاصه C3 از پروتئینهای مهم سیستم کمپلمان است که در عملکرد سیستم ایمنی ذاتی بدن موثر است. آزمایش C3، مقدار این پروتئین را می‌سنجد و درصورتی که که سطح آن در بدن از حد مشخصی پایین تر باشد، میتواند مشکلاتی مانند ضعف در ایمنی را به‌وجود آورد.
سیستم کمپلمان چیست؟
سیستم کمپلمان متشکل از 60 پروتئین است که در مایع خون و بر سطح تعدادی از سلولها در بدن وجود دارد. این پروتئین‌ها در ارتباط با سیستم ایمنی بوده و در محافظت از بدن دربرابر عفونت، میکروب‌ها و حذف مواد خارجی و سلولهای مرده نقش دارند. در موارد نادری افراد به صورت ارثی دچار کمبود نوعی پروتئین کمپلمان میشوند که میتواند منجر به افزایش ریسک ابتلا به برخی عفونتها و اختلالات خودایمنی شود. C3 یکی از پروتئینهای اصلی این سیستم است که فعالیت آن در آزمایشی به همین نام سنجیده میشود (1،2).
نحوه انجام آزمایش
برای انجام این آزمایش که نمونه آن خون است، پس از مراجعه به آزمایشگاه، پرسنل آزمایشگاه خون شما را از ورید داخل آرنج و یا پشت دست با استفاده از سرنگ می‌گیرد سپس نمونه به بخش فنی آزمایشگاه منتقل و آزمایش روی آن انجام میشود.(1)
چه موقع نیاز به آزمایش C3 است؟
درصورتی که پزشک به وجود بیماریهای خودایمنی یا عفونی در شما شک کند، ممکن است درخواست آزمایش C3 را بدهد. بیماریهای خودایمنی، نوعی اختلالی در سیستم دفاعی بدن است که در آن گلبول‌های سفید، به اشتباه به سلولهای خودی و سالم بدن حمله کرده و آنها را دچار آسیب می‌کنند. بیماریهای خود ایمنی علائم مختلفی از خفیف تا شدید دارند که ارگانهایی مشخص و یا تمامی بدن را تحت تاثیر قرار دهند. لوپوس مثالی از این ناهنجاری‌ها است که ممکن است با آزمایش C3 تشخیص داده شود.
همچنین درصورت بروز دوره‌های مکرر عفونتهای باکتریایی، پزشک ممکن است آزمایش کمپلمان C3 را درخواست کند. این آزمایش در شرایط زیر نیز انجام میشود:
- ابتلا به عفونتهای انگلی
- ابتلا به عفونتهای قارچی
- § (PNH) paroxysmal nocturnal hemoglobinuria که نوعی کم‌خونی نادر و خطرناک است. (2)
تفسیر آزمایش C3
نتایج آزمایش C3 وابسته به سابقه بیماری، سن و جنسیت متفاوت است اما مقدار نرمال c3 معمولا بین 80 تا 160 میلیگرم در دسی لیتر درنظرگرفته میشود و هرمقدار خارج از این رنج دارای اهمیت بوده و نیاز به توجه دارد (2)
علت پایین بودن c3 در آزمایش خون
اگر complement components یا اجزای سیستم کمپلمان طبیعی اما سطح C3 درخون پایین باشد، فرد به کمبود C3 به شکل ارثی مبتلا است. اما اگر سطح سایر اجزا سیستم کمپلمان نیز کاهش پیداکرده باشد، مشکل ناشی از بیماری اکتسابی است. برای مثال سطح پایین C3 و C4، از علائم لوپوس می‌باشد. کاهش فعالیت اجزا این سیستم میتواند در شرایط زیر نیز دیده شود:
- سیروز کبدی
- سوء تغذیه
- عفونتهای باکتریایی
- هپاتیت
- آنژیوادم ارثی ( ادم عروقی ) (2)
علت بالا بودن c3 در آزمایش خون
سطح بالای C3 در بدن نشانه التهاب است که میتواند به علت انواع سرطان ( leukemia و Hodgkin's Lymphoma ) یا ulcerative colitis ( کولیت زخمی ) رخ دهد. دیابت نیز میتواند مقدار این پروتئین را در بدن افزایش دهد اما سایر آزمایش‌ها نیز برای تایید این بیماری‌ها مورد نیاز است. اگر فرد تحت درمان با بیماری‌هایی چون لوپوس باشد، سطح بالای C3 نشان میدهد که درمان موثر بوده است، درغیر این صورت نیاز است که با پزشک صحبت کنید (2).
منابع:
1. https://medlineplus.gov/ency/article/003539.htm
2. https://www.webmd.com/a-to-z-guides/what-is-complement-c3-test
