آزمایش گروه خونی

خلاصه و مفید درباره‌ی آزمایش گروه خونی ABO و مثبت و منفی بخوانید:

گروه خونی

ناشتایی: خیر.

نمونه: خون.

مدت زمان تحویل آزمایش: حدود یک تا دو ساعت

چرا و چه موقع آزمایش انجام می شود؟

• تعیین گروه ABO و Rh خون
• در هنگام نیاز به دریافت خون
• به عنوان بخشی از آزمایشات روتین و به عنوان بخشی از آزمایش کامل خون.

شرح:

این آزمایش تعیین کننده نوع گروه ABO و مثبت و منفی خون است. انواع گروه خونی موجود عبارتند از : O مثبت ، O منفی ، A مثبت ، A منفی ، B مثبت ، B منفی ، AB مثبت ، AB منفی.

گروه خونی O منفی به عنوان دهنده جهانی و AB مثبت به عنوان گیرنده جهانی شناخته شده اند.

نوع RH (مثبت یا منفی گروه خونی ) عموما برای تعیین آنتی ژن RH که در سطح گلبول‌های قرمز خون حضور دارند استفاده می‌شود. که معمولا برای مادران و نوزادان قبل از تولد و بعد از زایمان استفاده می شود. گروه خونی در ایران برای گرفتن گواهی نامه رانندگی و همچنین مشمولین خدمت سربازی نیز باید تعیین شود.

تشریح تستوفیزیولوژی آن: با تعیین گروه بندی می توان آنتی ژن های ABO و Rh خون کسی را که در آینده دهنده خون و فردی که دریافت کننده خون خواهد بود مشخص کرد. همچنین این تست در تعیین گروه خونی مادر حامله و نوزاد کاربرد دارد. در زیر به مرور سیستم ABO، عوامل Rh و کراس ماچ می پردازیم.

سیستم ABO: گروه خونی انسان ها را بر اساس این آنتی ژن ها تقسیم بندی میکنند. دو آنتی ژن عمده A و B، اساس سیستم ABO را تشکیل می دهند. گلبول های قرمز گروه A حاوی آنتی ژن های A، گلبول های قرمز گروه B حاوی آنتی ژن های RBC، و Bهای گروه ABهر دو آنتی ژن های A و B راداشته و RBCهای گروه O هیچکدام از این آنتی ژن هارا ندارند.به طور کلی سرم یک فرد آنتی بادی علیه آنتی ژن های سطحی RBCهای خودی ندارد.بنابراین افراد دارای آنتی ژن های گروه A، آنتی بادی های ضد A ندارند. اگرچه این ها ممکن است آنتی بادی های ضد B داشته باشند. گاهی آنتی بادی های هم ضد گروه خونی A و هم ضد B در افراد با گروه خونی O دیده می شود. ترانسفوزیون خون در واقع پیوند بافت(خون) از یک فرد به فرد دیگر است. این نکته مهم است که دریافت کننده دارای آنتی بادی علیه RBC اهدا کننده نت،اگر ان حالت وجود داشته باشد، احتمال بروز واکنش ازدیاد حاسیتی شامل ک تب خفف تا خطر همولیز داخل عروقی به دلیل آنافیلاکسی وجود دارد.

اگر آنتی بادی های ABO اهداکننده علیه آنتی ؤن های دریافت کننده وارد عمل شوندمعمولا واکنش های جزیی روی میدهد.

افراد با گروه خونی O (دهنده همگانی) تلقی میشوند چرا که آنتی ژن بر روی RBCها ندارند. افراد با گروه خونی AB (دذیافت کننده همگانی) خوانده شده چراکه آنتی بادی علیه خون دریافت کننده ندارند. اغلب در موارد اورژانسی و حالات مخاطره انگیز که نیاز به تزریق فوق خون است، از گروه خونی O استفاده می کنند چرا که زمان برای کراس ماچ (حدود 20 دقیقه) وجود ندارد. خطر بروز واکنش ترانفوزیونی به دنبال تزریق نمودن گروه خونی O ناچیز است. اگر به زنان بچه زا قبل از کراس ماچ به طور اورژانسی خون تزریق شود اینها بالقوه خون Oمنفی و مردان عموما O مثبت دریافت خواهند کرد.

کراس ماچABO برای اتوترانسفوزیون بیشتری از خون دارند کراس ماچ انجام میشود.

عوامل Rh: وجود یا فقدان آنتی ژن های Rh بر روی RBCها اساس طبقه بندی Rh مثبت یا منفی را تشکیل میدهد. بعد از سازگاریABO،فاکتور Rh مهمترین فاکتوری است که ترانسفوزیون خون را تحت الشعاع قرار میدهد.عمده فاکتورRho (D)، Rh است. چندین عامل خفیف Rh وجو دارد. در غیاب Rho (D)، آنتی ژن های مینور Rh تست می شوند.اگر منفی بود، بیمارRh منفی تلقی میشود. اگر ترانسفوزیون خون یا انتقال خونجنینی_ مادری سبب انتقال خون Rh+ به فرد Rh- شود آنتی بادی هایی علیه آنتی ژنهای Rh ایجاد می شود. تمامی زنان باردار باید گروه خون و فاکتور Rh آنها مشخصشود. اگر مادرRh- بود باید گروه خون پدر وی نیز مشخص شود. اگر گروه خونی پدر Rh+ باشد باید خون بادر را از نظر آنتی بادی های ضد Rh (توسط تست کومبس غیرمستقیم) بررسی کرد. با تعیین Rh در طی حاملگی می توان از متولد شدن نوزادان مبتلا به بیماری همولیتیکی جلوگیری کرد. عاقلانه است که در مادران Rh منفی و بعد از زایمان، آمپول روگام (ایمونوگلوبین Rh برای خنثی سازی آنتی ژن Rh) تزریق شود. روگام شانسمشکلات همولیتیکی را در طی حاملگی های بعدی کاهش می دهد.

سایر سیستم هی طبقه بندی خونی: در حال حاضر 9 کد ژنی مختلف برای گروه های خونی ارزیابی شده است. اکثر اینها جزیی بوده و از نظر بالینی اهمیتی ندارند. به هر حال شرایط بالینی خاص این گروه های آنتی ژنی مینور و آنتی ژن های کسب شده می توانند مهم شوند. این حالت به دنبال ترانسفوزیون مکرر خون یا در مبتلایان به لوسمی یا لمفوم دیده می شود. آنالیز مولتیپلکس PCR می تواند اطلاعاتی در مورد واریانتهای گروه های خونی ارایه دهد و خصوصا در بیماران فوق الذکر می تواند مفید باشد.

روش آزمایش: آگلوتیناسیون

آزمایش‌های مرتبط: CBC

محدودیت ها:

تداخلات ممکن است شامل پروتئین پلاسما غیرطبیعی، اوتوآگلوتینین‌های سرد، آزمون آنتی‌گلوبین مستقیم مثبت و باکتریمی باشد.

نام های جایگزین:

گروه ABO و نوع RH(D)