مسئول علمی و توسعهدهنده: دکتر محسن جعفری (د-35071)
تفسیر آزمایش و سونوگرافی رایگان
لطفا برای ارسال عکس جواب اینجا کلیک کنید
مسئول علمی و توسعهدهنده: دکتر محسن جعفری (د-35071)
سرور 1
سرور 2
خرید تفسیر تخصصی دکتر لاندا (گزارش کامل با تحلیل شخصیسازیشده و تأیید نهایی پزشک متخصص)
مراحل: 1️⃣ ثبت درخواست 2️⃣ ارسال جواب 3️⃣دریافت تفسیر. 🌟«تفسیر یکپارچه نتایج و شرایط در کنار هم» 🩺«بررسی جواب توسط پزشک متخصص» 💊«در نظرگرفتن، سن، جنس، علائم، تداخلات داروها و...» 🥗«ارائه راهکار برای بهبود نتایج» 🛡️«پاسخ به سؤالات و نگرانیهای شما» 🔎«نکات مهم درمانی و تشخیصی برای پزشک معالج» ✅«تفسیرعمیق با زبانی ساده» و...
علائم اختصاری آزمایش خون + جدول کامل محدوده نرمال
تفسیر تخصصی دکتر لاندا چیست؟گزارشی علمی، اختصاصی و قابلفهم از جواب آزمایش شما با تایید و مهر پزشک متخصص است که با در نظر گرفتن سن، جنس، بارداری، علائم، داروهای مصرفی و سوابق بیماری تهیه میشود. این تفسیر بر اساس بروزترین رفرنسهای پزشکی انگلیسی تنظیم و شامل توضیحات دقیق و ساده برای شما و نکات فوقتخصصی برای پزشک معالج است.
وقتی برگهی آزمایش خون را دست میگیرید، پر از کلمات کوتاه و عجیبوغریب است؛ حروفی مانند CBC، ESR یا FBS که شاید در نگاه اول مثل رمز عبور یک قفل مرموز به نظر برسند. اما حقیقت این است که هر یک از این اختصارات، داستانی دقیق از وضعیت بدن شما تعریف میکند؛ داستانی که اگر زبانش را بدانید، میتوانید پیش از مراجعه به پزشک نیز تصویر کلی از سلامتی خود داشته باشید.
در این مقاله، تمام علائم اختصاری رایج در آزمایش خون را یکبهیک معرفی میکنیم، محدوده نرمالشان را مشخص میکنیم و با توضیحاتی ساده و علمی، کمک میکنیم معنای واقعی اعداد و حروف روی برگهی آزمایش را بفهمید. هدف ما این است که شما، بدون نیاز به جستجوی پراکنده در اینترنت، پاسخی کامل و شفاف دریافت کنید؛ پاسخی که هم اعتماد شما را جلب کند و هم آرامش خاطر بدهد.
آزمایشات خونشناسی و علائم اختصاری در برگه آزمایش خون
آزمایشات خونشناسی، ابزار اصلی پزشکان برای ارزیابی وضعیت خون و سیستم ایمنی بدن هستند. این تستها به کمک علائم اختصاری مشخص میشوند و هر یک اطلاعات ارزشمندی درباره سلامت شما ارائه میکنند. جدول زیر پرکاربردترین این علائم را همراه با محدوده نرمال و توضیح مختصر نشان میدهد.
علامت اختصاری
نام فارسی
محدوده نرمال
توضیح کوتاه
CBC
شمارش کامل سلولهای خون
—
بررسی کلی سلولهای قرمز، سفید و پلاکتها (Complete Blood Count)
WBC
گلبولهای سفید
4,000–11,000 /µL
سلولهای دفاعی بدن (White Blood Cells)
RBC
گلبولهای قرمز
مرد 4.7–6.1 M/µL، زن 4.2–5.4 M/µL
حمل اکسیژن به بافتها (Red Blood Cells)
HGB
هموگلوبین
مرد 13.8–17.2 g/dL، زن 12.1–15.1 g/dL
پروتئین حملکننده اکسیژن (Hemoglobin)
HCT
هماتوکریت
مرد 40–52%، زن 36–48%
درصد حجم خون که گلبول قرمز است (Hematocrit)
MCV
حجم متوسط گلبول قرمز
80–100 fL
اندازه متوسط گلبول قرمز (Mean Corpuscular Volume)
MCH
هموگلوبین متوسط هر گلبول قرمز
27–33 pg
مقدار هموگلوبین در هر سلول (Mean Corpuscular Hemoglobin)
MCHC
غلظت متوسط هموگلوبین در گلبول قرمز
32–36 g/dL
تراکم هموگلوبین در هر گلبول قرمز (Mean Corpuscular Hemoglobin Concentration)
PLT
پلاکتها
150,000–450,000 /µL
کمک به انعقاد خون (Platelets)
LYM %
درصد لنفوسیتها
20–40%
نوعی گلبول سفید مهم در ایمنی (Lymphocytes)
MXD %
درصد سلولهای مخلوط
2–15%
مجموع مونوسیت، ائوزینوفیل و بازوفیل (Mixed Cells)
NEUT %
درصد نوتروفیلها
40–70%
گلبول سفید علیه عفونت باکتریایی (Neutrophils)
RDW
عرض توزیع گلبول قرمز
11.5–14.5%
میزان تنوع اندازه سلولهای قرمز (Red Cell Distribution Width)
PDW
عرض توزیع پلاکت
9–14 fL
تفاوت اندازه پلاکتها (Platelet Distribution Width)
MPV
حجم متوسط پلاکت
7.5–11.5 fL
میانگین اندازه پلاکتها (Mean Platelet Volume)
P-LCR
نسبت پلاکتهای درشت
13–43%
درصد پلاکتهای بزرگ (Platelet Large Cell Ratio)
ESR
سرعت رسوب گلبول قرمز
مرد < 15 mm/h، زن < 20 mm/h
شاخص کلی التهاب بدن (Erythrocyte Sedimentation Rate)
RETIC
شمارش رتیکولوسیتها
0.5–1.5%
سلولهای قرمز نابالغ (Reticulocyte Count)
فهمیدن معنای این علائم اختصاری کمک میکند تا برگه آزمایش برایتان شفافتر باشد و در گفتگو با پزشک، با آگاهی بیشتری شرکت کنید. این شاخصها در کنار هم به پزشک سرنخ میدهند تا کمخونی، عفونت، مشکلات انعقادی و بسیاری از اختلالات دیگر را تشخیص دهد.
نتایج خونشناسی تصویر دقیقی از سلامت سیستم خونساز بدن ارائه میدهند. مقادیر خارج از محدوده، الزاماً به معنای وجود بیماری جدی نیستند، اما میتوانند سرنخی برای شناسایی کمخونیها، عفونتها، اختلالات انعقادی یا مشکلات مغز استخوان باشند. تفسیر تخصصی این شاخصها باید توسط پزشک انجام شود، اما آشنایی با معنای این اختصارات باعث میشود برگهی آزمایش برایتان کمتر شبیه یک «جدول رمز» و بیشتر شبیه یک «گزارش وضعیت بدن» باشد.
علائم اختصاری آزمایش قند خون و محدوده نرمال
علامت اختصاری
نام فارسی
محدوده نرمال
توضیح کوتاه
BS
قند خون تصادفی
معمولاً < 200 mg/dL
اندازهگیری قند خون در هر زمان بدون نیاز به ناشتایی
FBS
قند خون ناشتا
70–99 mg/dL
قند خون پس از 8–12 ساعت ناشتایی
GCT
تست چالش گلوکز
کمتر از 140 mg/dL پس از 1 ساعت
تست غربالگری دیابت بارداری با محلول قند 50 گرمی
2HPP
قند خون دو ساعت پس از غذا
کمتر از 140 mg/dL
اندازهگیری قند خون دقیقاً 2 ساعت پس از مصرف غذا یا محلول گلوکز
HbA1C
هموگلوبین A1C
کمتر از 5.7%
میانگین قند خون 2–3 ماه گذشته
نکته مهم:
BS بیشتر برای بررسی سریع قند خون لحظهای کاربرد دارد.
FBS حساسترین تست پایه برای غربالگری دیابت است.
GCT معمولاً بین هفتههای 24 تا 28 بارداری انجام میشود.
2HPP کمک میکند بدن بیمار پس از مصرف کربوهیدرات چگونه قند را کنترل میکند.
HbA1C نهتنها برای تشخیص، بلکه برای پایش کنترل دیابت هم استفاده میشود.
علائم اختصاری آزمایشهای عملکرد کبد
علامت اختصاری
نام فارسی
محدوده نرمال
توضیح کوتاه
ALP
آلکالین فسفاتاز
بزرگسالان: 44–147 U/L
آنزیم موجود در کبد، استخوان و مجاری صفراوی؛ افزایش آن میتواند نشانه بیماری کبدی یا استخوانی باشد
ALT
آلانین آمینوترانسفراز
مردان: 10–40 U/L، زنان: 7–35 U/L
آنزیم حساس برای آسیب سلولهای کبدی
AST
آسپارتات آمینوترانسفراز
مردان: 14–20 U/L، زنان: 10–36 U/L
آنزیم موجود در کبد، قلب و عضله؛ افزایش آن ممکن است از آسیب کبد یا عضله خبر دهد
GGT
گاما گلوتامیل ترانسفراز
مردان: 8–61 U/L، زنان: 5–36 U/L
آنزیم مرتبط با مجاری صفراوی و مصرف الکل؛ افزایش آن در بیماریهای کبد و صفرا دیده میشود
Abbreviation شما در لیست GTT بود ولی در آزمایشهای کبدی معمولاً GGT استفاده میشود.
GTT = Glucose Tolerance Test (تست تحمل گلوکز، مرتبط با قند خون است)
GGT = تست آنزیم کبدی (مرتبط با عملکرد مجاری صفراوی و کبد)
علائم اختصاری آزمایش چربی خون و محدوده نرمال
علامت اختصاری
نام فارسی
محدوده نرمال
توضیح کوتاه
CHOL
کلسترول کل
کمتر از 200 mg/dL
مجموع کلسترول موجود در خون شامل LDL، HDL و VLDL
TG
تریگلیسیرید
کمتر از 150 mg/dL
نوع اصلی چربی ذخیرهای خون و بافتها
HDL
کلسترول خوب
40 mg/dL یا بالاتر (مردان)، 50 mg/dL یا بالاتر (زنان)
حمل کلسترول اضافی به کبد برای دفع
LDL
کلسترول بد
کمتر از 100 mg/dL
مسئول انتقال کلسترول به بافتها و ایجاد رسوب در عروق
VLDL
لیپوپروتئین بسیار کمچگال
2–30 mg/dL
انتقالدهنده تریگلیسیرید از کبد به بافتها
HDL بالا معمولاً به نفع سلامت قلب است.
LDL و VLDL بالا میتوانند خطر گرفتگی عروق را افزایش دهند.
چربی خون بالا معمولاً بیعلامت است و فقط با آزمایش مشخص میشود، به همین دلیل تستهای دورهای اهمیت زیادی دارند.
علائم اختصاری آزمایشات بیوشیمی و محدوده نرمال
علامت اختصاری
نام فارسی
محدوده نرمال
توضیح کوتاه
LDH
لاکتات دهیدروژناز
140–280 U/L
آنزیم موجود در بافتهای مختلف بدن؛ افزایش آن نشاندهنده آسیب یا تخریب سلولی است
CPK
کراتین فسفوکیناز
مردان: 52–336 U/L، زنان: 38–176 U/L
آنزیم موجود در عضلات و قلب؛ افزایش آن در آسیب عضلانی یا سکته قلبی دیده میشود
AMY
آمیلاز
30–110 U/L
آنزیم هضم کربوهیدراتها، تولید شده در لوزالمعده و بزاق
Lipase
لیپاز
0–160 U/L
آنزیم هضم چربیها؛ افزایش آن بیشتر در التهاب لوزالمعده دیده میشود
آنزیم موجود در عضلات و کبد؛ افزایش آن در آسیب عضلانی یا بیماریهای کبد و عضلات دیده میشود
Bilirubin
بیلیروبین کل
0.1–1.2 mg/dL
محصول تجزیه هموگلوبین؛ بالا رفتن آن میتواند نشانه مشکلات کبد یا صفرا باشد
B2MG
بتا-دو میکروگلوبولین
0.7–1.8 mg/L
پروتئین کوچک مرتبط با عملکرد سیستم ایمنی و کلیه
Troponin
تروپونین قلبی
< 0.04 ng/mL
پروتئین حساس و اختصاصی آسیب قلبی، مخصوصاً در سکته قلبی
Hb A2
هموگلوبین A2
2–3.5%
نوعی هموگلوبین طبیعی که در تشخیص تالاسمی بتا اهمیت دارد
این شاخصها طیف گستردهای از کارکردهای بدن را پوشش میدهند — از متابولیسم عضلات و عملکرد قلب گرفته تا سلامت کبد، لوزالمعده و کلیه. به همین دلیل پزشکها از پنل بیوشیمی برای تشخیص چندجانبه استفاده میکنند.
علائم اختصاری الکترولیتها و مواد معدنی در آزمایش خون
علامت اختصاری
نام فارسی
محدوده نرمال
توضیح کوتاه
Ca
کلسیم
8.5–10.5 mg/dL
ماده معدنی حیاتی برای استخوان، دندان، انقباض عضلات و عملکرد اعصاب
Na
سدیم
135–145 mEq/L
تنظیمکننده اصلی تعادل مایعات و فشار خون
K
پتاسیم
3.5–5.0 mEq/L
ضروری برای عملکرد قلب، عضلات و اعصاب
Bicarbonate
بیکربنات
22–28 mEq/L
تنظیمکننده تعادل اسید-باز در خون
Cu
مس
70–140 µg/dL
برای سلامت سیستم ایمنی، خونسازی و اعصاب ضروری است
Li
لیتیوم
0.6–1.2 mEq/L (محدوده درمانی)
بیشتر برای پایش درمان اختلالات روانپزشکی استفاده میشود
Mg
منیزیم
1.7–2.2 mg/dL
نقش حیاتی در متابولیسم سلولی و عملکرد عضلانی-عصبی
Fe
آهن
مردان: 65–175 µg/dL، زنان: 50–170 µg/dL
عنصر اساسی تشکیل هموگلوبین و انتقال اکسیژن
Zn
روی
70–120 µg/dL
مهم برای رشد، ترمیم بافت و ایمنی بدن
Cl
کلر
98–106 mEq/L
کمک به حفظ تعادل مایعات و اسید-باز خون
سطح این مواد معمولاً در بیماریهای کلیه، مشکلات هورمونی، کمآبی، مسمومیتها یا سوءتغذیه تغییر میکند. به همین دلیل این آزمایشها اغلب همراه با پنل بیوشیمی یا بستری اورژانسی درخواست میشوند.
علائم اختصاری آزمایشات سرولوژی و محدوده نرمال
علامت اختصاری
نام فارسی
محدوده نرمال
توضیح کوتاه
ASO titer
تیتر آنتیاسترپتولیزین O
معمولاً < 200 IU/mL
بررسی وجود آنتیبادی علیه باکتری استرپتوکوک؛ برای تشخیص عفونت یا عوارض آن
CRP
پروتئین واکنشی C
< 10 mg/L
شاخص کلی التهاب یا عفونت در بدن
RF
فاکتور روماتوئید
< 15 IU/mL
آنتیبادی غیرطبیعی مرتبط با آرتریت روماتوئید و برخی بیماریهای خودایمنی
—
تست کومبس مستقیم
منفی
بررسی وجود آنتیبادی روی سطح گلبولهای قرمز برای تشخیص کمخونی همولیتیک
در نتایج، تیتر بالای ASO میتواند نشانه عفونت اخیر استرپتوکوکی باشد.
CRP بالا سیر یا شدت التهاب را نشان میدهد اما علت دقیق را مشخص نمیکند.
RF مثبت لزوماً به معنای آرتریت روماتوئید نیست و باید همراه علائم بالینی و سایر تستها تفسیر شود.
کومبس مستقیم معمولاً در کمخونیهای خودایمنی یا ناسازگاری خونی بررسی میشود.
علائم اختصاری آزمایشات ایدز و هپاتیت با معنی و محدوده نرمال
علامت اختصاری
نام فارسی
محدوده/نتیجه نرمال
توضیح کوتاه
HIV Ab
آنتیبادی ایدز
منفی
بررسی وجود آنتیبادی علیه ویروس HIV برای غربالگری یا تأیید
HIV Ag
آنتیژن ایدز (p24)
منفی
شناسایی آنتیژن ویروس HIV، معمولاً در مراحل اولیه عفونت مثبت میشود
HBS Ag
آنتیژن سطحی هپاتیت B
منفی
نشاندهنده وجود عفونت فعال هپاتیت B
HBS Ab
آنتیبادی سطحی هپاتیت B
مثبت در حالت ایمنی
نشاندهنده ایمنی در برابر هپاتیت B، معمولاً پس از واکسیناسیون یا بهبودی از عفونت
HBe Ab
آنتیبادی HBe
مثبت/منفی بسته به مرحله بیماری
معمولاً در مراحل بهبود عفونت هپاتیت B دیده میشود و نشانه کاهش تکثیر ویروس است
HIV Ab و HIV Ag معمولاً در کنار هم (تست نسل چهارم) آزمایش میشوند تا تشخیص در مراحل اولیه سریعتر انجام شود.
HBS Ag مثبت = عفونت فعال؛ HBS Ab مثبت = ایمنی.
HBe Ab مثبت معمولاً به معنای کاهش سرایتپذیری هپاتیت B است.
علائم اختصاری تومور مارکرها و محدوده نرمال
علامت اختصاری
نام فارسی
محدوده نرمال
توضیح کوتاه
CA 125
آنتیژن سرطانی 125
< 35 U/mL
بیشتر در پیگیری و تشخیص سرطان تخمدان استفاده میشود؛ ممکن است در برخی بیماریهای خوشخیم هم بالا برود
CA 15-3
آنتیژن سرطانی 15-3
< 30 U/mL
عمدتاً برای پایش عود سرطان پستان به کار میرود
CA 19-9
آنتیژن سرطانی 19-9
< 37 U/mL
شاخص رایج در سرطانهای لوزالمعده و دستگاه گوارش
BCR-ABL
ژن ترکیبی BCR-ABL
منفی
مربوط به کروموزوم فیلادلفیا؛ در لوسمی میلوئید مزمن (CML) و برخی لوسمیهای حاد مشاهده میشود
ACE
آنزیم مبدل آنژیوتانسین
8–52 U/L
در سارکوئیدوز و برخی بیماریهای ریوی یا کلیوی افزایش مییابد
CEA
آنتیژن کارسینوآمبریونیک
< 5 ng/mL (غیر سیگاریها)
برای کمک به پایش سرطانهای کولورکتال و برخی تومورهای دیگر استفاده میشود
Her2/neu
گیرنده فاکتور رشد اپیدرمال نوع 2
منفی در حالت نرمال
در درصدی از سرطانهای پستان و معده بیشبیان میشود و در تصمیمگیری درمان هدفمند نقش دارد
تومور مارکرها ابزار تشخیصی قطعی نیستند و معمولاً همراه بررسیهای تصویر برداری و معاینه بالینی تفسیر میشوند.
افزایش آنها میتواند در برخی بیماریهای غیرسرطانی هم رخ دهد.
علائم اختصاری آزمایش ادرار و محدوده نرمال
علامت اختصاری
نام فارسی
محدوده/نتیجه نرمال
توضیح کوتاه
Color
رنگ ادرار
زرد کمرنگ
رنگ طبیعی به دلیل اوروکروم؛ تغییر رنگ میتواند به علت کمآبی، داروها یا بیماری باشد
Appearance
ظاهر
شفاف
کدورت معمولاً به علت وجود گلبول سفید، باکتری یا کریستال است
pH
اسیدیته
4.6–8.0
میزان اسیدی یا قلیایی بودن ادرار را نشان میدهد
Ascorbic Acid
اسید آسکوربیک (ویتامین C)
منفی
ویتامین C بالا میتواند موجب نتایج کاذب در برخی تستها شود
SG
وزن مخصوص
1.005–1.030
غلظت ادرار و تعادل مایعات بدن
Protein
پروتئین
منفی
وجود پروتئین غیرطبیعی معمولاً نشانه آسیب کلیه است
Glucose
گلوکز
منفی
قند ادرار اغلب در دیابت کنترل نشده دیده میشود
Ketones
کتونها
منفی
در گرسنگی، کتواسیدوز یا رژیم کمکربوهیدرات یافت میشود
Blood
خون
منفی
وجود خون میتواند به علت عفونت، سنگ یا آسیب باشد
Bilirubin
بیلیروبین
منفی
وجود آن میتواند نشانه بیماری کبد یا انسداد صفراوی باشد
Urobilinogen
اوروبیلینوژن
0.1–1.0 mg/dL
افزایش آن ممکن است در بیماریهای کبد یا همولیز رخ دهد
Nitrite
نیتریت
منفی
وجود نیتریت معمولاً نشانه عفونت باکتریایی دستگاه ادراری است
W.B.C/hpf
گلبول سفید در میدان پرفوکس
0–5
افزایش نشاندهنده التهاب یا عفونت است
R.B.C/hpf
گلبول قرمز در میدان پرفوکس
0–2
وجود بیشازحد آن در هماتوری دیده میشود
Ep. cells/hpf
سلولهای اپیتلیال در میدان پرفوکس
کم (0–5)
مقادیر زیاد میتواند نشانه آلودگی نمونه یا آسیب مجاری باشد
Bacteria/hpf
باکتری در میدان پرفوکس
منفی
وجود باکتری نشانه عفونت یا آلودگی نمونه است
Cast/lpf
سیلندرها در میدان کمفوکوس
منفی
انواع سیلندرها میتوانند نشاندهنده بیماری کلیه باشند
Crystal/lpf
کریستالها در میدان کمفوکوس
کم یا منفی
نشاندهنده رسوب مواد معدنی؛ در سنگ کلیه یا تغییر pH دیده میشود
Mucus/lpf
موکوس در میدان کمفوکوس
کم یا منفی
رشتههای موکوسی طبیعیاند ولی مقادیر زیاد ممکن است نشانه التهاب باشند
Other
سایر یافتهها
—
هر یافته غیرمعمول (انگل، قارچ، فیبر و…) در این بخش گزارش میشود
آزمایش کامل ادرار ترکیبی از مشاهدات ظاهری، سنجشهای شیمیایی (نواری)، و بررسی میکروسکوپی است و تفسیر آن باید با علائم بالینی همراه باشد.
علائم اختصاری آزمایش مدفوع و محدوده نرمال
علامت اختصاری
نام فارسی
محدوده/نتیجه نرمال
توضیح کوتاه
OB
خون مخفی در مدفوع
منفی
بررسی وجود خون غیرقابلمشاهده در مدفوع؛ در تشخیص خونریزی گوارشی کاربرد دارد
OP
انگل در مدفوع
منفی
شناسایی کیست یا تخم انگلهای رودهای
—
کشت مدفوع
رشد باکتریهای غیر بیماریزا
بررسی وجود باکتریهای بیماریزا مثل سالمونلا و شیگلا
علائم اختصاری فاکتورهای انعقادی خون و محدوده نرمال
علامت اختصاری
نام فارسی
محدوده نرمال
توضیح کوتاه
PT
زمان پروترومبین
11–13.5 ثانیه
زمان لازم برای لختهشدن خون از مسیر خارجی
PTT
زمان نسبی ترومبوپلاستین
25–35 ثانیه
سنجش مسیر داخلی انعقاد خون
PT/INR
نسبت استاندارد زمان پروترومبین
0.8–1.2
شاخص استاندارد شده برای ارزیابی انعقاد، به ویژه در بیماران تحت درمان وارفارین
OB مثبت میتواند نشاندهنده پولیپ، سرطان کولون یا زخم باشد.
PT و PTT بهتنهایی یا ترکیبی برای بررسی اختلالات انعقادی استفاده میشوند.
INR مهمترین شاخص در تنظیم دوز داروهای ضدانعقاد خوراکی است.
علائم اختصاری آزمایش خون تیروئید و محدوده نرمال
علامت اختصاری
نام فارسی
محدوده نرمال
توضیح کوتاه
T3
ترییدوتیرونین
80–200 ng/dL
هورمون فعال تیروئید که بر متابولیسم تاثیر میگذارد
T4
تیروکسین
4.5–12 µg/dL
هورمون اصلی تیروئید که به T3 تبدیل میشود
TSH
هورمون محرک تیروئید
0.4–4.0 mIU/L
از هیپوفیز ترشح شده و فعالیت تیروئید را تنظیم میکند
TUT
برداشت ید تیروئیدی
25–35 %
میزان جذب ید توسط تیروئید؛ برای ارزیابی عملکرد غده استفاده میشود
TPO
آنتیبادی پراکسیداز تیروئید
< 35 IU/mL
وجود آنتیبادی نشانه بیماریهای خودایمنی تیروئید است
Free T3
ترییدوتیرونین آزاد
2.3–4.2 pg/mL
فرم آزاد و فعال T3 در خون
Free T4
تیروکسین آزاد
0.8–1.8 ng/dL
فرم آزاد و فعال T4 در خون
آزمایشات هورمونی مرتبط با باروری و محدوده نرمال
نام فارسی
محدوده نرمال
توضیح کوتاه
استروژن
بسته به فاز سیکل 30–400 pg/mL
گروهی از هورمونها که رشد و عملکرد اندامهای جنسی زنانه را تنظیم میکنند
استرادیول
فاز فولیکولی: 30–120 pg/mL، تخمکگذاری: 130–370 pg/mL
قویترین فرم استروژن در زنان
پروژسترون
فاز لوتئال: 5–20 ng/mL
هورمون کلیدی در حفظ بارداری و آمادهسازی رحم
LH
هورمون لوتئینهکننده
زنان: 2–15 mIU/mL
FSH
هورمون محرک فولیکول
زنان: 3–20 mIU/mL
17-OH
هیدروکسی پروژسترون-17
20–100 ng/dL
DHEA
دهیدرو اپیآندروسترون
0.8–3.9 µg/mL
تستوسترون
مردان: 300–1000 ng/dL، زنان: 15–70 ng/dL
هورمون اصلی مردانه، نقش مهم در میل جنسی و توده عضلانی
آزمایشها و روشهای غربالگری جنین
علامت اختصاری
نام فارسی
محدوده نرمال / نتیجه مطلوب
توضیح کوتاه
hCG
هورمون گنادوتروپین جفتی انسان
مقادیر متناسب با سن بارداری
هورمونی که جفت ترشح میکند؛ در غربالگری سندرم داون و کنترل بارداری مهم است
PAPP-A
پروتئین پلاسمایی A مرتبط با بارداری
نسبتاً بالا در بارداری سالم
پروتئین حامل در خون مادر؛ کاهش آن میتواند با اختلالات کروموزومی مرتبط باشد
AFP
آلفا فتوپروتئین
مقادیر متناسب با سن بارداری
پروتئینی از کبد جنین؛ تغییر سطحش میتواند نشاندهنده نقص لوله عصبی یا مشکلات کروموزومی باشد
Ue3
استریول غیرکنژوگه
مقادیر متناسب با سن بارداری
نوعی استروژن تولیدشده توسط جفت و کبد جنین؛ کاهش میتواند در برخی سندرمها دیده شود
CVS
نمونهبرداری از پرزهای جفتی
نتیجه نرمال: کاریوتیپ طبیعی
روش تهاجمی برداشت نمونه از پرزهای جفتی برای بررسی ژنتیکی
Amniocentesis
آمنیوسنتز
نتیجه نرمال: مایع آمنیوتیک سالم
نمونهگیری از مایع آمنیوتیک برای بررسی نقصهای کروموزومی یا ژنتیکی
Karyotyping
کاریوتایپینگ
کاریوتیپ طبیعی: 46,XX یا 46,XY
آنالیز کروموزومها برای شناسایی ناهنجاریهای عددی یا ساختاری
آزمایشهای TORCH پیش از بارداری
علامت اختصاری
نام فارسی
نتیجه مطلوب
توضیح کوتاه
Toxoplasma
توکسوپلاسموز
IgM منفی، IgG مثبت (ایمنی قبلی)
بررسی عفونت انگلی ناشی از Toxoplasma gondii که میتواند باعث عوارض در بارداری شود
CMV IgM / IgG
سیتومگالوویروس
IgM منفی، IgG مثبت
بررسی ایمنی یا عفونت فعال با ویروس CMV؛ عفونت اولیه در بارداری میتواند خطرناک باشد
Rubella IgM / IgG
سرخجه
IgM منفی، IgG مثبت
تعیین ایمنی مادر نسبت به ویروس سرخجه؛ عدم ایمنی نیازمند واکسیناسیون قبل بارداری است
HSV IgM / IgG
ویروس هرپس سیمپلکس
IgM منفی، IgG مثبت
بررسی ایمنی یا عفونت فعال با HSV نوع 1 و 2؛ عفونت فعال میتواند خطر انتقال به جنین یا نوزاد داشته باشد
آزمایشهای عفونی پایه
علامت اختصاری
نام فارسی
محدوده نرمال
توضیح کوتاه
CRP
پروتئین واکنشگر C
< 10 mg/L
پروتئینی که در پاسخ به التهاب یا عفونت در خون افزایش مییابد (C‑Reactive Protein)
ESR
سرعت رسوب گلبول قرمز
مردان < 15 mm/h، زنان < 20 mm/h
اندازهگیری سرعت تهنشینی گلبولهای قرمز؛ شاخص کلی التهاب یا عفونت (Erythrocyte Sedimentation Rate)
آزمایشهای بیماریهای خودایمنی
علامت اختصاری
نام فارسی
محدوده نرمال
توضیح کوتاه
ANA
آنتیبادی ضد هستهای
منفی
شناسایی آنتیبادیهایی که هسته سلول را هدف میگیرند؛ در بیماریهایی مثل لوپوس و سایر بیماریهای خودایمنی کاربرد دارد
CCP
پپتید حلقوی سیترولینه
< 20 U/mL
کمک به تشخیص آرتریت روماتوئید؛ حضور این آنتیبادیها نشانه احتمال بالای درگیری مفصلی است
AMA
آنتیبادی ضد میتوکندری
منفی
شاخص مهم برای تشخیص کلانژیت صفراوی اولیه و سایر اختلالات کبدی خودایمنی
آزمایشها و روشهای تشخیص بیماری سلیاک
علامت اختصاری
نام فارسی
محدوده نرمال
توضیح کوتاه
Anti‑Gliadin
آنتیگلیادین
منفی
آنتیبادی علیه پروتئین گلوتن گندم؛ مثبت شدن آن میتواند نشانه حساسیت یا بیماری سلیاک باشد
Anti‑Endomysial
آنتیاندومیزیال
منفی
آنتیبادی علیه بافت همبند روده کوچک؛ دقت بالایی در تشخیص سلیاک دارد
Anti‑Reticulin
آنتیرتیکولین
منفی
آنتیبادی علیه بافت توریمانند (رتیکولین) در روده کوچک؛ کمتر از بقیه تستها استفاده میشود
Anti‑Actin
آنتیاکتین
منفی
در برخی بیماران سلیاک مثبت میشود؛ معمولاً همراه سایر آنتیبادیها بررسی میشود
TTg
آنتی ترانسگلوتامیناز بافتی
منفی
مهمترین تست سرولوژیک سلیاک؛ حساسیت و ویژگی بالایی دارد
—
بیوپسی روده
—
نمونهبرداری از دوازدهه برای بررسی آسیب پرزهای روده؛ روش طلایی تأیید تشخیص بیماری سلیاک
سایر آزمایشهای مهم
علامت اختصاری
نام فارسی
محدوده نرمال
توضیح کوتاه
G6PD
آنزیم گلوکز‑۶‑فسفات دهیدروژناز
مردان: 7–20 U/g Hb / زنان: 6–18 U/g Hb (تقریبی)
اندازهگیری سطح آنزیم G6PD برای بررسی کمبود آن که میتواند باعث کمخونی همولیتیک شود
Ceruloplasmin
سرولوپلاسمین
20–60 mg/dL
پروتئین حامل مس در خون؛ کاهش آن در بیماری ویلسون و برخی اختلالات کبدی دیده میشود
نتیجهگیری
آشنایی با علائم اختصاری و محدوده نرمال آزمایشهای خون، ادرار، مدفوع و شاخصهای تخصصی، نهتنها به درک بهتر گزارشهای پزشکی کمک میکند، بلکه امکان پیگیری دقیقتر وضعیت سلامت را نیز فراهم میآورد. دانستن این مفاهیم به زبان ساده سبب میشود بیمار، پزشک و حتی خواننده غیرمتخصص درک مشترکی از نتایج آزمایشها داشته باشند.
در این مقاله، تلاش شد اطلاعات به شکلی ساختارمند، همراه با جدولهای دقیق، توضیحات کوتاه و قابل فهم، و مبتنی بر اصول سئو ارائه شود تا هم برای مراجعه علمی مفید باشد و هم در جستجوهای اینترنتی در صدر نتایج قرار گیرد.
اجرای چنین رویکردی، با دستهبندی درست آزمایشها و درج همزمان معادل انگلیسی در توضیحات، علاوه بر ارتقاء تجربه کاربر (UX)، شانس جذب کلیک بیشتر (CTR) و نمایش بهعنوان Rich Snippet در گوگل را افزایش میدهد. در نهایت، سلامت فردی و اجتماعی با آگاهی آغاز میشود و ابزار این آگاهی، فهم درست دادههای علمی است.
