نمونه برداشته شده از بافت روده می تواند اطلاعات بسیاری را در زمینه بیماری یا آسیب های سلولی به تیم درمان دهد که این اطلاعات در روند انتخاب و پیشبرد درمان بسیار مفید است.

نمونه برداشته شده از روده فرد ( به وسیله بیوپسی یا جراحی ) به مرکز پاتولوژی ارسال می شود و جواب پاتولوژی به روند درمان و تشخیص بیماری بسیار کمک می کند.

قسمت های مختلف روده بزرگ به شرح زیر است:

• · سکوم ( cecum ) جایی که روده کوچک به روده بزرگ تخلیه می شود و در واقع ابتدای روده بزرگ است.
• · کولون صعودی
• · کولون عرضی
• · کولون نزولی
• · کولون سیگموئید
• · رکتال

روده بزرگ به شکل یک لوله پرپیچ وخم می باشد که از چندین لایه تشکیل شده است. داخلی ترین لایه, لایه مخاطی ( mucosa ) است که از سلول های پوششی تشکیل شده و سپس لمینای پروپریا ( Lamina propria ) و بافت ماهیچه ای ( muscularis mucisa ) می باشد. قسمت بیرونی روده بزرگ توسط لایه ای چربی پوشانده شده است که حاوی غدد لنفاوی و رگ های خونی می باشد.( 3 )

آدنوما کارسینومای روده بزرگ یا رکتال چیست؟

آدنوکارسینوما یکی از انواع سرطان می باشد. محل درگیری ابتدایی آن سلول های پوششی روده یا رکتال است که در ساخت موکوس نقش دارند. این نوع سرطان شایع ترین تیپ سرطان گزارش شده روده و رکتال است. دو زیر گروه آدنوکارسینومای حلقوی و موسیینی را دارد.

دیگر انواع سرطان های موجود در روده بزرگ شامل لنفوم, تومور های استرومایی دستگاه گوارش ( GIST ) و تومور های کارسینوئید است که شیوع آن ها به مراتب کمتر از آدنوکارسینوما است. (1و3)

تهاجم عروقی ( vascular INVASION ( VI ) ), لنفی ( lymphatic INVASION ( LI ) ) و لنفووسکولار (Lymphovascular Invasion ( LV I) ) به چه معناست؟

در صورت وجود این اصطلاحات به معنی تهاجم ( invasion ) سرطان به رگ های خونی یا عروق لنفاوی روده بزرگ است و احتمال متاستاز سرطان به خارج از بافت روده افزایش می باید. با این حال این مهم به معنای عدم درمان پذیری یا گسترش سرطان نیست.

هنگامی که LVI وجود داشته باشد فرض بر این است که سرطان جهش ژنتیکی لازم را برای ایجاد رگ های خونی خود بدست آورده و ممکن است شروع به گسترش سلول های سرطانی به سایر قسمت های بدن کند.( 1و2)

پولیپ چیست؟

پولیپ یک برآمدگی ( رشد ) لایه داخلی روده بزرگ به لومن ( مرکز توخالی ) روده است. انواع مختلف پولیپ با بررسی های میکروسکوپی بافت نمونه برداری شده شناسایی می شوند. پولیپ در واقع رشد خوش خیم ( غیر سرطانی ) سلول هاست اما در بعضی مواقع سرطان می تواند در برخی از انواع پولیپ ها شروع شود.

پولیپ های آدنوماتوز ( adenoma ) معمولا باید برداشته شوند. اما پولیپ های پلاستیک ( hyperplastic ) به طور معمول خوش خیم هستند و جای نگرانی نیست.(1)

موسین یا کلوئید در گزارش به چه معناست؟

موسین در واقع به روان شدگی مواد در روده بزرگ کمک می کند. سرطان های روده بزرگ که مقدار بسیار زیاد موسین تولید می کنند به عنوان آدنوکارسینومای مخاطی شناخته می شوند.(1)

موارد ,microsatellite instability (MSI) ,MSH2 ,MSH6 MHL1 و PMS2 در گزارش به چه معناست ؟

در برخی از سرطان های روده بزرگ نتایج آزمایشگاهی دالی بر وجود جهش ژنی در سلول های سرطانی است. این موارد نشان دهنده ی نقایص ژنی در این ژن ها درون سلول های سرطانی می باشد. این نقایص ژنی می توانند منجر به بیماری های, سندرم لینچ یا سرطان روده بزرگ غیرپولیپوزی غیر ارثی ( HNPCC ) شوند.

اگر سرطان فرد دارای MSI یا نقص ژن MMR باشد, ممکن است پزشک معالج مشاوره ژنتیک را درخواست کند تا فرد را از نظر احتمال ابتلا به سندرم لینچ بررسی کند. در کنار ابتلا به سرطان روده بزرگ, افراد مبتلا به سندرم لینچ خطر ابتلا به دیگر سرطان ها را نیز دارند. همچنین دیگر اعضای خانواده فرد نیز باید از نظر همان جهش ژنی بررسی شوند. در واقع MMR مسیر اصلاح همانندسازی DNA است که در این افراد می تواند مختل شده باشد. ( 1و2 )

نتایج آسیب شناسی بافتی ممکن است در روند درمان تاثیر گذار باشد. مثلا سرطان با مرحله اولیه با سطح پایین MSI درمان تهاجمی تری نسبت به سایر سرطان های مرحله اولیه داشته باشد.(1)

در صورت گزارش موارد خاصی همچون NRAS , KRASو BRAF در جواب بیوپسی به چه معناست؟

این آزمایشات به دنبال تغییر در ژن های NRAS , KRASو BRAF درون سلول های سرطانی می باشد. در افراد مبتلا به سرطان پیشرفته این نتایج می تواند در تعیین بهترین روش درمانی ( درمان با انواع خاص داروها ) به پزشک معالج کمک کند. تحقیقات نشان داده است که این افراد به روش های درمانی EGFR پاسخ نمی دهند.(1 و2)

Gross description

به توصیف رنگ و وزن و اندازه بافت با چشم غیر مسلح می پردازد.(2)

Grade

به صورت درجه بندیG1 تا G4 تقسیم بندی می شود. در واقع نشان می دهد که طی بررسی های میکروسکوپی بافت نمونه برداشته شده چقدر به بافت طبیعی روده بزرگ نزدیک است. سرطان های درجه پایین ( G1 و G2 ) تمایل به رشد و گسترش آهسته تری دارند همچنین پاسخ به درمان و چشم انداز آن نسبت به درجات G3 و G4 بهتر است.(2)

T-stage

نشان دهده میزان نفوذ تومور به دیواره روده بزرگ است.

مثلا می تواند به صورت زیر گزارش شود:

تومور فقط محدود به لایه داخلی روده بزرگ است ( درگیری لامینای مخاطی غدد نئوپلاستی (T-stage1) (2و3)

گره های لنفاوی ( Lymph nodes )

نشان دهنده درگیری یا عدم درگیری گره های لنفاوی می باشد.(2)

حاشیه ( Margins ) مثبت یا منفی

به این معنی است که در نمونه بررسی شده توسط پاتولوژیست, سلول های سرطانی در لبه ی نمونه برداشته شده پیدا می شوند یا خیر. جراح در هنگام برداشتن تومور بعلاوه بافت کامل تومور قسمتی از بافت سالم اطراف را نیز برمیدارد که این گزینه نشان دهنده این است که آیا در اطراف بافت تومور, سلول های سرطانی رسوخ کرده اند یا نه. (2و3)

منابع:

1. Cancer ( Understanding Your Pathology Report: Invasive Adenocarcinoma of the Colon )

2. Mycoloncancercoach ( Information in Your Pathology Report )

3. Oncolink ( Understanding Your Pathology Report: Colon Cancer )