اعداد نرمال در آزمایش غربالگری سه ماهه اول بارداری

در هر آزمایشگاه مقدارNT گزارش شده از سونوگرافی، همراه با اعداد مقادیر سه مارکر خون مادر با استفاده از نرم افزار تعیین ریسک ابتلا جنین ( نرم افزار آلفا ) مورد تجزیه تحلیل قرار می‌گیرد و احتمال ریسک ابتلای جنین به بیماری‌ها محاسبه می‌شود…

همین الان پزشک متخصص زنان و زایمان آزمایش غربالگری شما را تفسیر کنند؟

در غربالگری سه ماهه اول که با استفاده از اندازه گیری AFP ، B-HCG و UE3 است. مقدار این مارکرها تحت تاثیر عوامل مختلفی مثل سن، وزن و قومیت افراد تغییر می‌کند. ضریب MoMبرای بررسی دقیق تر این فاکتورها مطرح شده است. برای محاسبه MOM مقادیر اندازه گیری شده در خون مادر بر میانگین مقدار طبیعی در مادران سالم با هفته‌ی بارداری مشابه تقسیم می‌شود. با استفاده از این روش نتایج آزمایشگاه‌های مختلف، یکسان تفسیر خواهند شد.

در یک بارداری نرمال مقادیر B-HCG و AFP و PAPP-A در همه سنین 1.0 MoM است

در جدول زیر مقادیر نشان دهنده وجود ناهنجاری های سندرم داون و سندرم ادوارد و سندرم ترنر را می‌بینیم.

اعداد نرمال در آزمایش غربالگری سه ماهه اول بارداری بر حسب MoM

نمودار عدد نرمال papp-a در غربالگری اول و دوم

میزان نرمال PAPP-A بسته به هفته حاملگی بین 1 تا 100 mU/mL است.

این نمودار میزان PAPP-A در هفته های حاملگی را نشان می دهد.

مربع سیاه میزان PAPP-A در جنین نرمال, دایره خاکستری در جنین مبتلا به سندرم داون(تریزومی 21) و مثلث میزان PAPP-Aدر جنین تریزومی 13 رانشان می دهد. مقدار PAPP-A در جنین های تریزومی 13 کمتر از میزان نرمال است.

مقاله مرتبط: بیماری های قابل تشخیص در غربالگری

در هر آزمایشگاه مقدارNT گزارش شده از سونوگرافی، همراه با اعداد مقادیر سه مارکر خون مادر با استفاده از نرم افزار تعیین ریسک ابتلا جنین ( نرم افزار آلفا ) مورد تجزیه تحلیل قرار می‌گیرد و احتمال ریسک ابتلای جنین به بیماری‌ها محاسبه می‌شود.

براساس نتایج غربالگری، جنین مادران باردار در هفت گروه قرار می‌گیرند.

1-گروه با ریسک بالا ( high risk)

اگر ریسک زن باردار بیش از 1:50 باشد ( یعنی احتمالا از 50 نوزاد متولد شده یک نفر مبتلا خواهد بود. ) یعنی ریسک بالا در غربالگری سه ماهه اول وجود دارد و باید مستقیما به پزشک برای انجام تست های تشخیصی بیشتر مانند آمنیوسنتز ارجاع داده شود.

همین الان پزشک متخصص زنان و زایمان آزمایش غربالگری شما را تفسیر کنند؟

2- گروه با ریسک مرزی ( border line risk )

اگر ریسک زن باردار بین 1:50 تا 1:1500 باشد. ( یعنی احتمالا از 50 تا 1500 نوزاد متولد شده یک نفر مبتلا خواهد بود. ) توصیه می‌شود در سه ماهه دوم بارداری، با صلاحدید و انتخاب پزشک، یک تست ترکیبی یا آزمایش تشخیصی دیگری نیز با دقت بالا انجام شود.

3-گروه با ریسک خیلی کم(low risk )

اگر ریسک زن باردار کمتر از 1:1500 باشد. غربالگری سندرم داون پایان یافته و نیازی به تست دیگری وجود ندارد. فقط برای بررسی سایر ناهنجاری های جنینی مانند نقص لوله عصبی NTD و … با پزشک مشورت کنید.

4- اگر NT بالای 3 میلی متر و همچنین سن مادر بالای 35 سال باشد. پزشک انجام آزمایش آمنیوسنتز برای پیگیری‌های بیشتر درخواست خواهند داد.

5- اگر NT بالای 4 میلی متر و سن مادر نیز کمتر 35 سال باشد.. پزشک انجام آزمایش آمنیوسنتز برای پیگیری‌های بیشتر درخواست خواهند داد.

6-اگر در جنین NT بالای 3.5 میلی متر گزارش شود، صرف نظر از سن مادر، باید برای اکوکاردیگرافی جنین در هفته 18-20 حاملگی اقدام شود.

7- علاوه بر دسته‌بندی فوق برطبق توصیه راهنمای غربالگری جنین کانادا گروه های زیر در صورتی که سن مادر بالای 35 سال باشد نیز باید تست های تکمیلی را انجام دهند.

· زنان با سابقه چندقلویی

· زنان با سابقه بچه مبتلا به سندرم داون، سندرم ادوارد و یا ناهنجاری‌های لوله عصبی

· زنان مبتلا به ویروس HIV

· زنان که IVF یا ICSI انجام داده اند.

اگر نتیجه آزمایش‌های غربالگری، ریسک بالای ابتلای جنین را به سندرم داون نشان دهد، نمونه‌گیری از جنین به منظور بررسی سلامت کروموزوم‌های جنین (كاریوتایپ ) توصیه می‌شود.

منابع:

1- Pubmed (First Trimester Maternal Serum Screening Using Biochemical Markers PAPP-A and Free β-hCG for Down Syndrome, Patau Syndrome and Edward Syndrome, https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3547446/

2- Pubmed(Performance and Predictive Value of First Trimester Screening Markers for Down Syndrome in Iranian Pregnancies

, https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6571442/)

3- پروتکل وزارت بهداشت

دستورالعمل کشوری برنامه پیشگیری از بروز اختالالت کروموزومی جنین سندرم داون, https://vct.iums.ac.ir/uploads/gharbalgari_sandrom_d_95.pdf